آیا می دانستید براساس گزارش سازمان ملل متحد در سال 2018، حدود 2 میلیارد تن زباله در سطح دنیا تولید شده است که سهم کشور ما ، سالانه تقریباً 27 میلیون تن زباله می‌باشد . این مقدار زباله شامل زباله های خانگی ، زباله‌های کشاورزی ، زباله های صنعتی ، نخاله‌های ساختمانی و زباله های شهری است . این میزان زباله تولید شده در حال حاضر به دلیل رشد جمعیت ، توسعه صنعتی و افزایش مصرف مواد در صنایع بسته بندی ها در حال افزایش است . اگر همین رویه ادامه پیدا کند ، سیاره آبی‌رنگ ما در آینده نزدیک ، به یک سطل زباله آبی رنگ تبدیل خواهد شد . اما خوشبختانه یک راهی برای بهتر کردن شرایط وجود دارد و آن بازیافت است .
بازیافت یک فرآیند است که در آن مواد قابل استفاده از مواد دور ریخته شده و فرآوری مجدد می‌شوند تا بتوانند مجدداً به صنعت و تولید برگردند . در این فرآیند ، موادی مانند کاغذ ، شیشه ، فلزات ، پلاستیک ،قطعات الکترونیکی و غیره جمع‌آوری ، جداسازی ، شستشو، فرآوری و دوباره استفاده می‌شوند . هدف اصلی بازیافت ، کاهش استفاده از منابع طبیعی ، حفاظت از محیط زیست و کاهش آلودگی است . بازیافت در سطح خانگی ، تجاری و صنعتی انجام می‌شود و به عنوان یک روش موثر در مدیریت پسماند و تولید پایدار مورد استفاده قرار می‌گیرد .فرآیند بازیافت به طور خلاصه شامل مراحل زیر است :
1. جمع‌آوری : در این مرحله ، مواد قابل بازیافت مانند پلاستیک ، کاغذ ، شیشه ، فلز ، آهن و غیره از نقاط مختلف جمع‌آوری می‌شوند . این مواد می‌توانند از طریق جمع‌آوری در منازل ، مدارس ، مراکز خرید ، شرکت‌ها و سازمان‌ها جمع‌آوری شوند .
2. تفکیک : در این مرحله ، مواد جمع‌آوری شده برای بازیافت به مواد مشابه خود طبقه‌بندی می‌شوند . برای مثال ، پلاستیک‌های مختلف از یکدیگر جدا می‌شوند و فلزات از مواد دیگر جدا می‌شوند . بهترین و کم هزینه ترین نوع تفکیک زباله ، تفکیک در مبدا می‌باشد .
3. خرد کردن : مواد جدا شده با استفاده از دستگاه‌های خردکن به اندازه کوچکتر خرد می‌شوند. این کار به منظور تسهیل در مراحل بعدی بازیافت و همچنین افزایش کارایی فرآیند بازیافت انجام می‌شود .
4. شستشو و خالص سازی : مواد خرد شده به طور دقیق تمیز می‌شوند تا از آلودگی‌ها و ذرات غیرمجاز پاک شوند . این کار باعث افزایش کیفیت مواد قابل بازیافت می‌شود .
5. بازیافت مواد : در این مرحله ، مواد تمیز شده به روش‌های مختلفی مانند ذوب ، خمیرسازی یا فرآیندهای شیمیایی تحت مجموعه قوانین و استانداردهای مربوطه ، بازیافت می‌شوند . به عنوان مثال ، برخی از پلاستیک‌ها می‌توانند بازیافت شده و به صورت دانه‌ها یا قطعات جدید استفاده شوند ، شیشه‌ها می‌توانند به صورت جدید ساخته شوند . بازیافت محصولات : محصولات جدیدی که از مواد بازیافتی تولید می‌شوند به بازار عرضه می‌شوند . این محصولات معمولاً دارای کیفیت مشابه یا مشابهی به محصولات اولیه هستند .
6. بازیافت مجدد: در صورت امکان، مواد قابل بازیافت باید به صورت مداوم و مجدداً بازیافت شوند تا از مصرف منابع طبیعی کاسته شود و به حفظ محیط زیست آسیب کمتری بزنند . نکته این است که محصولات باید از موادی ساخته شوند که بازیافت آنها ممکن و آسان باشد .
رشته تحصیلی بازیافت یا به عبارت دیگر مهندسی بازیافت ، شاخه‌ای از علوم محیط زیست است که به بررسی و پژوهش درباره فرآیندها و تکنولوژی‌های بازیافت و دفع پسماند می‌پردازد . در این رشته ، روش‌ها و فناوری‌های مختلفی برای جمع‌آوری ، جداسازی ، بازیافت و استفاده مجدد از مواد قابل بازیافت و پسماندها مورد بررسی قرار می‌گیرد .
در دوره‌های تحصیلی این رشته، دانشجویان با اصول و مبانی علمی درباره پسماندها ، فرآیندهای بازیافت و تکنولوژی‌های مرتبط با آنها آشنا می‌شوند . همچنین به بررسی چگونگی انتخاب و استفاده از تجهیزات و ماشین‌آلات مناسب جهت بازیافت پسماندها ، مدیریت صحیح آنها و کاهش آلودگی محیط زیست ، پرداخته می‌شود .
توسعه پایدار و بازیافت مفهومی است که به فرآیندها و روش‌هایی اشاره دارد که در طول آن منابع طبیعی حفظ می‌شوند و مواد در دسترس برای بازیافت و استفاده مجدد قرار می‌گیرند . هدف اصلی توسعه پایدار و بازیافت ، حفظ محیط زیست و کاهش تولید زباله‌ها و آلودگی است همگام با توسعه اقتصادی و اجتماعی است .
توسعه پایدار به معنای توسعه‌ای است که نیاز‌های حاضر را برآورده کند بدون این که نیاز‌های آینده را به خطر بیندازد . این نوع توسعه باید به تولید پایدار ، حفظ منابع طبیعی ، حفاظت از محیط زیست و حفظ تعادل اجتماعی و اقتصادی توجه کند .
فرآیند بازیافت می‌تواند در طول زمان به کاهش استفاده از منابع طبیعی و تولید زباله‌ها منجر شود . برخی از راهکارهای مهم در توسعه پایدار و بازیافت عبارتند از:
توسعه پایدار و بازیافت مسیری است که به سوی محیط زیست سالم و پایدار ، اقتصاد پایدار و جامعه پایدار هدایت می‌کند .
مواد زاید شهری شامل هر نوع مواد و محصولاتی است که از استفاده روزانه افراد در شهرها ناشی می‌شود . خدماتی که در این زمینه ارائه می‌شود شامل جمع‌آوری ، حمل و دفع مواد زاید شهری است . جمع‌آوری مواد زاید شهری به وسیله سیستم‌های جمع‌آوری زباله انجام می‌شود که شامل سطل‌های زباله در خانه‌ها و مکان‌های عمومی ، کیسه‌های زباله در خیابان‌ها و میدان‌ها و سطل‌های جمع‌آوری زباله در سطح شهر می‌شود . سپس مواد جمع‌آوری شده با استفاده از وسایل حمل و نقل مناسب به مکان‌های دفعی منتقل می‌شوند. مکان‌های دفع مواد زاید شهری شامل محل‌های دفن زباله و مراکز بازیافت می‌شوند.
به منظور کاهش تولید مواد زاید شهری و بهره‌برداری بهینه از منابع ، استفاده از روش‌های بازیافت و تفکیک زباله مورد توجه قرار می‌گیرد . این روش‌ها باعث کاهش میزان زباله‌های دفنی و استفاده بهینه از منابع طبیعی می‌شوند . دفع و بازیافت مواد زاید شهری و خدماتی یک فرآیند است که به هدف حفظ محیط زیست و مدیریت صحیح پسماندها انجام می‌شود.
در نهایت ، بازیافت و دفع مواد زاید شهری ، وابسته به سیستم مدیریت پسماند شهری و قوانین محیط زیست مربوطه صورت می‌گیرد . اهمیت اصلی این فرآیند ، حفظ محیط زیست و بهره‌برداری صحیح از منابع طبیعی است .
تولید انرژی از زباله به معنای استفاده از موادی است که در زندگی روزمره تولید می‌شوند و معمولاً به عنوان فاضلاب یا زباله شناخته می‌شوند . این مواد شامل مواردی مانند زباله های خانگی ، ضایعات زراعی ، خرده لاستیک ، پسماندهای صنعتی و غیره می‌شوند .
یکی از روش‌های تولید انرژی از مواد زاید ، تجزیه آنها به وسیله فرایندهای بیولوژیکی است. در این روش ، مواد زاید توسط باکتری‌ها یا میکروارگانیسم‌های دیگر تجزیه می‌شوند و در این فرآیند متان و دیگر گازهای قابل سوخت تولید می‌شود . این گازها می‌توانند برای تولید برق و گرما استفاده شوند . کشور آمریکا بزرگترین تولیدکننده گاز متان از طریق فرآوری زباله می باشد .
روش دیگری برای تولید انرژی از زباله‌ها ، آتش زدن آنها است . در این روش ، مواد زاید در یک فرآیند احتراق قرار می‌گیرند و انرژی حاصل از این احتراق برای تولید برق و گرما استفاده می‌شو د. این روش معمولاً در نیروگاه‌های حرارتی استفاده می‌شود . کشور سوئد به خوبی از این روش استفاده کرده است به طوریکه به بزرگترین خریدار و واردکننده زباله در دنیا تبدیل شده است . در این کشور بالاترین نرخ بازیافت زباله ، یعنی بیشتر از ۷۰ درصد وجود دارد .
استفاده از مواد زاید برای تولید انرژی مزایا و معایب خاص خود را دارد . از مزایای این روش می‌توان به کاهش آلودگی زیست محیطی ، کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی و تولید انرژی پایدار اشاره کرد . اما از معایب آن می‌توان به هزینه‌های بالا برای نصب و راه‌اندازی تجهیزات مورد نیا ز، نیاز به فضای بزرگ برای احداث واحدهای تولید انرژی و مشکلات مربوط به جمع‌آوری و پردازش مواد زاید اشاره کرد .
پسماندهای بیمارستانی عبارتند از :
پسماندهای ویژه نیز شامل موارد زیر می‌شود:
در هر کشور و منطقه، قوانین و مقررات مربوط به دفع پسماندها ممکن است متفاوت باشد و بیمارستان ها باید این قوانین را رعایت کنند تا به حفظ محیط زیست کمک کنند و خطرات بهداشتی و زیست محیطی را کاهش دهند .
در نتیجه ، رشته تحصیلی بازیافت یک رشته کاربردی است که نیازمند دانش و تخصص در حوزه مدیریت پسماندها و فرآیندهای بازیافت می‌باشد و فارغ‌التحصیلان آن می‌توانند نقش مهمی در مدیریت پسماندها و حفاظت از محیط زیست ایفا کنند.
برای آشنایی بیشتر با این رشته می‌توانید از لینک زیر استفاده کنید :
