انواع تصرفات ساختمان که معادل occupation در متون انگلیسی می باشد بعنوان یک اصطلاح تخصصی در اسناد و استاندارد ها دیده می شود . اصطلاح تصرف را با تقریب قابل قبولی می توان معادل کاربری آن ساختمان قلمداد کرد . معمولا استانداردها و الزاماتی که در متون مختلف مانند قوانین و مقررات شهرداری ها ،سازمان نظام مهندسی و نیز الزامات سازمان آتش نشانی بیان می شوند بسته به نوع تصرف تغییر می کنند.
در ادامه این مقاله انواع تصرفات تعریف شده در مبحث سوم ، حفاظت ساختمان ها در مقابل حریق در مقررات ملی ساختمان به همراه نام اختصاری آنها و همینطور مثال از هر نوع تصرف آورده شده است .
برای دریافت فایل مبحث سوم مقررات ملی ساختمان به ما ایمیل بزنید.
چنانچه در هر متنی از قوانین و استانداردها به تصرفی خاص با کد اختصاری برخورد کردید می توانید به این مقاله رجوع نمایید.
تمام بناها یا بخش‌هایی از آنها که از این پس ساخته یا بازسازی می‌شوند، باید بر حسب نوع عملکرد و بهره برداری، دست کم در یکی از تصرفهای ده گانه انواع تصرفات ساختمان ثبت شوند. شرح گروههای تصرف و زیر گروههای آنها در بخش ۳-۲-۲ آورده شده است.
الف) تصرفهای مسکونی/ اقامتی: گروههای م-۱، م-۲ و م-۳
ب) تصرفهای آموزشی گروه آ
پ) تصرفهای درمانی/ مراقبتی: گروههای د-۱، د-۲، د-۳ و د-۴
ت) تصرفهای تجمعی: گروه‌هایت-۱، ت-۲، ت-۳، ت-۴ و ت-۵
ث) تصرفهای حرفه‌ای/ اداری: گروه ح
ج) تصرفهای کسبی/ تجاری: گروه ک
چ) تصرفهای صنعتی: گروههای ص-۱ و ص-۲
ح) تصرفهای انباری: گروههای ن-۱ و ن-۲
خ) تصرفهای مخاطره آمیز: خ
د) تصرفهای متفرقه: گروه ف
هر بنا یا بخشی از یک بنا که در آن فرد یا افرادی زندگی کنند و برای خوابیدن از آن استفاده شود، به استثنای بناهایی که در گروه تصرفهای درمانی مراقبتی دسته بندی می‌شوند. بناهای با تصرف مسکونی از انواع تصرفات ساختمان می باشد و شامل موارد زیر می‌شوند:
م-۱
<p>از انواع تصرفات ساختمان ،تصرفهای مسکونی که متصرفان عمدتاً به طور موقت (کمتر از یک ماه) در آن اقامت دارند، شامل موارد زیر می باشد :
الف) مسافرخانه‌ها و مسافر پذیرها
ب) هتل‌ها و متل‌ها، هتل آپارتمانها
📷
تصرفهای مسکونی شامل دو واحد مسکونی و بیشتر که متصرفان آن به طور عمده، به صورت دائم در ساختمان ساکن هستند، شامل موارد زیر:
الف) بناهای آپارتمانی
ب) اقامتگاه‌های غیر موقت سازمانی، مذهبی، ورزشی و نظایر آن
پ) خوابگاه‌ها
ت) اقامتگاه‌های تفریحی شراکتی
یادآوری: خانه‌ها و ویلاهای مسکونی که برای سکونت شخصی یک خانواده (به صورت غیر آپارتمانی) استفاده می‌شوند، تا هنگام تصویب مقررات اختصاصی جداگانه برای آنها، جزو گروه م -۲ قرار گرفته و باید از مقررات مربوط به آن تبعیت نمایند.
📷
تصرفهای مسکونی که برای مراقبت شبانه روزی از افراد به تعداد ۶ تا ۱۶ نفر (به غیر از تعداد کارکنان) استفاده می‌شوند.
هر بنا یا بخشی از بنا که از آن به منظورهای آموزشی برای حداقل ۶ نفر در دوره‌های تحصیلی ابتدایی تا دبیرستان استفاده می‌شود. همچنین هر بنا یا بخشی از بنا که به منظور آموزش بیش از ۵ نفر با سن ۳ تا ۱۸ سال برای قسمتی از طول شبانه روز استفاده شود، در این تصرف قرار می‌گیرد.
یادآوری: کاربری‌های آموزشی در دوره‌های تحصیلی بالاتر از دبیرستان جزو دسته تصرفهای آموزشی محسوب نشده و جزو دسته تصرفهای حرفه‌ای/ اداری قرار می‌گیرند.
هر بنا یا بخشی از بنا که در آن اشخاص به سبب محدودیت یا معلولیت جسمی و یا ذهنی، بیماری یا کهولت تحت مراقبت پزشکی و نظایر آن قرار دارند، یا به منظور مجازات یا باز پروری تحت نظر یا بازداشت قرار گرفته‌اند و آزادی حرکت آنان محدود شده باشد.
📷
هر بنا یا بخشی از بنا که برای نگهداری از بیش از ۱۶ نفر به طور شبانه روزی استفاده می‌شود که به علت شرایط روحی یا سایر دلایل، در یک محیط مسکونی تحت مراقبت بوده و خدمات مراقبتی به آنان ارائه می‌گردد. متصرفان در این تصرف از انواع تصرفات ساختمان قادر هستند تا در صورت وقوع یک موقعیت اضطراری بدون کمک فیزیکی کارکنان، واکنش لازم را از خود نشان دهند. این تصرف شامل مراکز نگهداری از آسیب دیدگان اجتماعی، مراکز ترک اعتیاد و موارد مشابه می‌شود.
هر بنا یا بخشی از بنا که به منظور ارائه خدمات شبانه روزی پزشکی، جراحی، روان پزشکی، پرستاری یا نگهداری از کودکان بی سرپرست و مانند آن برای افرادی به تعداد بیش از پنج نفر که بعضاً قادر به مراقبت از خود نیستند، استفاده می‌شود. این تصرف شامل بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها، تیمارستان‌ها، شیرخوارگاه‌ها و موارد مشابه می‌شود. همچنین هر گونه مرکز مراقبت از کودکان کمتر از ۳ سال به تعداد بیش از پنج نفر که در آن کودکان برای کل مدت شبانه روز نگهداری می‌شوند، باید جزو گروه د-۲ قرار می‌گیرد.
هر بنا یا بخشی از بنا که در آن افرادی به تعداد بیش از پنج نفر به دلایل امنیتی نگهداری شوند و آزادی آنها محدود شده باشد. این تصرف شامل موارد زیر می‌گردد: زندان‌ها، بازداشتگاه‌ها، ندامتگاه‌ها و اندرزگاه‌ها، دارالتأدیب‌ها و مراکز بازپروری.
هر بنا یا بخشی از بنا که در آن افراد در هر سنی به تعداد بیش از پنج نفر تحت مراقبت افرادی غیر از والدین، خویشاوندان یا وابستگان خود، در محلی غیر از خانه خود و به مدت کمتر از ۲۴ ساعت قرار بگیرند. آسایشگاه‌هایی که برای مراقبت شخصی برای کمتر از ۲۴ ساعت و برای بیش از پنج نفر افراد بالغ استفاده شود، و نیز مراکزی که برای نگهداری بیش از پنج کودک با سن کمتر از ۳ سال به مدت کمتر از ۲۴ ساعت استفاده شوند، جزو این گروه محسوب می‌گردد.
تبصره: چنانچه یک مرکز نگهداری از کودکان، خدمات مراقبت از بیش از پنج و حداكثر صد کودک کمتر از ۳ سال را ارائه نماید، در صورتی که کلیه اتاق‌هایی که کودکان در آنها نگهداری می‌شوند، در تراز تخلیه خروج واقع شده و کلیه اتاقها مستقیماً دارای یک در خروج به محوطه بیرون از ساختمان با ایمنی کافی باشند، این مرکز باید جزو گروه (آ) قرار داده شود.
هر بنا یا بخشی از بنا که از آن برای تجمع افراد، به منظورهایی مانند گردهمایی‌های اجتماعی یا مذهبی، برگزاری جشن‌ها و مراسم، خوردن و آشامیدن، یا سالنهای انتظار برای نقل و انتقال در پایانه‌های مسافری استفاده شود، جزو گروه تجمعی قرار می‌گیرد.
اگر از ساختمان یا بخشی از آن برای اهداف تجمعی برای افراد به تعداد کمتر از ۵۰ نفر استفاده شود، جزو تصرف حرفه‌ای/ اداری قرار می‌گیرد.
چنانچه اتاق یا فضایی برای اهداف تجمعی توسط افراد کمتر از ۵۰ نفر و یا با مساحت حداکثر ۷۰ متر مربع در جنب یک تصرف دیگر به کار رود، باید به عنوان قسمتی از همان تصرف در نظر گرفته شود و نیازی به قرار دادن آن در گروه تجمعی نیست.
فضاهای تجمعی که جزو فضاهای جنبی تصرفهای آموزشی محسوب می‌شوند (مانند کتابخانه، تریا، سالن ورزش یا سالن سخنرانی در مدارس) جزئی از تصرف آموزشی محسوب شده و نیازی به قرار دادن آنها در گروه تجمعی نیست.
تصرفهای تجمعی شامل موارد زیر می‌گردد:
کاربری‌های تجمعی، معمولاً با صندلی ثابت، که برای ارائه یا تماشای اجراهای نمایشی یا تصاویر متحرک استفاده می‌شوند، شامل سینماها، تئاترها و استودیوهای رادیویی به تلویزیونی که تماشاچی می‌پذیرند.
📷
کاربری‌های تجمعی که برای صرف غذا یا نوشیدنی استفاده می‌شوند، شامل سالنهای ضیافت، رستوران‌ها، تریاها، کافی شاپ و نظایر آنها.
کاربری‌های تجمعی که برای برگزاری مراسم نیایش، جشن یا سرگرمی استفاده می‌شوند و یا کاربری‌های تجمعی که در سایر گروه های تصرف (ت) قرار نگرفته باشند، شامل سالنهای بازی‌های تفریحی، گالری‌های هنری، سالنهای سخنرانی، مساجد، کلیساها یا سایر اماکن مذهبی، سالنهای اجتماع، دادگاه‌ها و دادسراها، سالنهای نمایشگاهی، باشگاه‌های ورزشی (بدون جایگاه تماشاچی)، استخرهای سرپوشیده (بدون جایگاه تماشاچی)، زمین‌های سرپوشیده تنیس (بدون جایگاه تماشاچی)، کتابخانه‌ها، موزه‌ها، سالنهای انتظار در ترمینال‌های مسافرتی، سالنهای بیلیارد .
کاربری‌های تجمعی به منظور تماشای فعالیتها و بازی‌های ورزشی داخل سالن که دارای تماشاچی هستند، شامل استادیوم‌ها و مجموعه‌های ورزشی سرپوشیده.
کاربری‌های تجمعی که به منظور انجام یا تماشای فعالیتها در فضای باز استفاده می‌شوند، شامل پارک‌های تفریحی سرباز و استادیوم‌های سرباز.
هر بنا با بخشی از بنا که برای انجام دادن کار و ارائه خدمات حرفه‌ای یا اداری استفاده شود که به تناسب می‌تواند شامل نگهداری یا انبار مدارک و بایگانی نیز شود. از جمله مهم‌ترین بناهای با تصرف حرفه‌ای / اداری عبارت است از:
الف- دفاتر امور اداری
ب- بانک‌ها، شعب پست، تلگراف و تلفن
پ- آرایشگاه‌ها
ت- کلینیک‌ها و مطب‌های پزشکی که بیمار در آنها به طور شبانه روزی بستری نمی‌شود.
ث- آزمایشگاه‌ها و مراکز تشخیص طبی
ج- نمایشگاه‌های اتومبیل
چ- مغازه‌های کپی و پرینت
ح- دفاتر و شرکتهای خدمات حرفه‌ای (نظیر مهندسی، معماری و غیره)
خ- ایستگاه‌های رادیو و تلویزیون
د- مراکز آموزشی بالاتر از دبیرستان
ذ- آزمایشگاه‌های تحقیقاتی یا کنترل کیفیت
ر- ایستگاه‌های نیروهای انتظامی و آتش نشانی
ز- ماشین شویی ها
ژ- کلینیک‌های دامپزشکی
س- برج‌های کنترل ترافیک هوایی
هر بنا یا بخشی از بنا که از آن برای نمایش و فروش کالا استفاده می‌شود و مقادیری کالا نیز برای فروش به مشتریان در آن انبار شده است. از جمله مهم‌ترین بناهای با تصرف کسبی/ تجاری عبارت است از :
الف – فروشگاه‌ها و مغازه‌ها
ب- سالن‌ها و میادین فروش
پ- بازارها و بازارچه‌ها
ت- عمده فروشی‌ها
ت- داروخانه‌ها
هر بنا یا بخشی از بنا که از آن برای ساخت، مونتاژ، تولید، بسته بندی، تعمیر یا فرآیندهای مربوط به تولید استفاده شود، به شرطی که جزو تصرفهای مخاطره آمیز نباشد، دارای تصرف صنعتی از میان انواع تصرفات ساختمان شناخته می‌شود. تصرفهای صنعتی به دو گروه (ص-۱) و (ص- ۲)، به شرح زیر تقسیم می‌شوند:
📷
کاربری‌های صنعتی که جزو گروه کم خطر نباشند، جزو گروه ص-۱ قرار دارند، از جمله صنایع زیر:
صنایع الکترونیک و قطعات برقی، تولید لامپ، وسایل ورزشی، خودرو و سایر وسایل نقلیه موتوری، دوچرخه سازی، تولید انواع قایق، ماشین‌های اداری، تجهیزات عکاسی و فیلم برداری، فرش و موکت، پوشاک، مبلمان و روکش مبلمان، خشکشویی ها، ماشین‌های ساختمانی و کشاورزی، صنایع هواپیمایی، تولید حشره کش، صنایع شوینده، صنایع غذایی، پخت نان و شیرینی، تولید محصولات از جنس بوته و گیاهان خشک، محصولات از جنس کنف، صنایع چرم، صنایع ماشین سازی، خراطی و فرزکاری چوب، فیلمبرداری تلویزیونی و تصاویر متحرک (بدون تماشاچی)، کالای نوری، صنایع کاغذ، صنایع پلاستیک، صنایع چاپ، ماشین‌های تفریحی، کوره‌های سوزاندن زباله، تولید کفش، نساجی‌ها، دخانیات، صنایع چوب و کابینت.
کاربری‌های صنعتی برای تولید و ساخت کالای غیر قابل سوختن که در فرایندهای تولید، کارهای تکمیلی و بسته بندی، با هیچ گونه خطر آتش سوزی همراه نیستند، تحت گروه (ص-۲) دسته بندی می‌شوند. از جمله موارد زیر:
مصالح بنایی مانند آجر، محصولات سرامیکی، گداز فلزات، محصولات شیشه، گچ، یخ، محصولات فلزی (ساخت و شکل دهی)، نوشابه‌های غیر الکلی.
هر بنا یا بخشی از بنا که برای انبار کردن استفاده شود، به شرطی که جزو تصرفهای مخاطره آمیز نباشد، جزو تصرف انباری از انواع تصرفات ساختمان قرار می‌گیرد. تصرفهای انباری به دو دسته (ن-۱) و (ن-۲) تقسیم می‌شوند.
ساختمان‌هایی با تصرف انباری که جزو انبارهای کم خطر نباشند، جزو این دسته قرار می‌گیرند؛ از جمله انبارهای کالا و محصولات زیر:
کاغذ، کتاب، کیف و پوشاک، چرم، پشم، کاموا، ابریشم، خز، کفش، پوتین، چکمه، بامبو و خیزران، الوار، مقوا و جعبه مقوایی، طناب، مبلمان، روکش و پرکننده مبلمان، چسب، کفپوش های لینولئوم، غلات، صابون، شکر، تایر، تنباکو، دخانیات و شمع.
ساختمان‌هایی با تصرف انبار برای نگهداری مواد غير قابل سوختن، که می‌توانند بر روی پالتهای چوبی قرار گرفته یا در داخل کارتن‌ها یا لفافه‌های کاغذی بسته بندی شده باشند. این محصولات می‌توانند دارای مقادیر اندکی تزئینات پلاستیکی (مثلاً به عنوان دسته، گیره یا پوشش نازک) نیز باشند؛ از جمله انبارهای کالای زیر:
کیسه‌های سیمان، گچ، آهک، لبنیات در بسته بندیهای مقوایی بدون واکس، باتری‌های خشک، سیم پیچ‌های الکتریکی، موتورهای برقی، قوطی‌های خالی فلزی، محصولات غذایی، اغذيه در بسته بندیهای غیر قابل سوختن، میوه و سبزیجات در بسته بندیهای غیر پلاستیکی، غذای منجمد، شیشه، ظروف شیشه‌ای خالی یا دارای مایعات غیرقابل سوختن، تخته گچی، رنگدانه های خنثی، کابینت فلزی، میز فلزی با روکش و تزئینات پلاستیک، قطعات فلزی، آینه، پارکینگ اتومبیل، چینی، عاج، اجاق، ظرفشویی و خشک کن.
هر بنا یا بخشی از یک بنا، اگر به مقاصدی مورد استفاده قرار گیرد که با مواد و محصولات بسیار قابل احتراق، آتش زا، سمی یا انفجاری در ارتباط باشد، دارای تصرف مخاطره آمیز از انواع تصرفات ساختمان شناخته می‌شود. این مواد و محصولات ممکن است در زمانی کوتاه و به سرعت بسوزند یا منشأ شعله‌های گسترده، دود و گاز زیاد، تشعشعات رادیواکتیو، انفجار، مسمومیت یا خورندگی بوده و یا اینکه از لحاظ ترکیب، دارای اسیدها و بازهای بسیار قوی و مخرب باشند. همچنین بناهایی که فضای داخل آنها به دلیل آسیا کردن مواد، مملو از ذرات بسیار ریز و غبارهای قابل اشتعال باشد، جزو این گروه محسوب می‌شوند. به عنوان مثال، ساختمان‌هایی که برای مقاصد زیر استفاده می‌شوند، می‌توان نام برد:
الف) انبار و نگهداری بیش از ۲۳/۰ متر مکعب از یکی از مواد استیلن، هیدروژن، گازهای طبیعی قابل اشتعال، آمونیاک، کلرین، فسژن، دی اکسید گوگرد، دی اکسید کربن، اکسید متیل، هر گونه گاز قابل انفجار یا سمی، گازهای سرمازا و غیره با فشار ۰/۱ مگا پاسکال.
ب) انبار و نگهداری مایعات بسیار قابل اشتعال
پ) انبار یا نگهداری مواد و مهمات منفجره، سوخت موشک و مشابه
ت) انبار و نگهداری هرگونه مواد بسیار قابل اشتعال
ث) ساختمان‌هایی که غبارات قابل انفجار (مانند پودر آلومینیوم یا سیلوهای آرد) در آنها وجود داشته باشد
ج) انبار یا نگهداری اسیدها، بازها، اکسید کننده‌های قوی
با توجه به تنوع و پیچیدگی‌های خاص این نوع مواد، تمهیدات و الزامات ایمنی کاملاً تخصصی برای طرح و اجرای ساختمانهای مخاطره آمیز نیاز است که به آیین نامه‌های تخصصی مربوط می‌شود. این قبیل الزامات تخصصی برای ساختمانهای با تصرفهای خاص مخاطره آمیز عمدتاً خارج از حوزه مقررات ملی ساختمان بوده و در این مبحث ارائه نشده است.
ساختمان‌ها و ساختارهای دارای ماهیت فرعی و نیز ساختمان‌هایی که در هیچ یک از تصرفهای ۹ گانه ذکر شده در بالا جای نمی‌گیرند، جزو گروه تصرفهای متفرقه از انواع تصرفات ساختمان قرار داده شوند؛ از جمله ساختمانهای زیر که ساختمانهای مربوط به کارهای کشاورزی، آغل حیوانات و اصطبل، گلخانه‌ها، انبار شخصی غلات در مجاورت تصرفهای مسکونی، پارکینگ شخصی می باشد .
فضاهای فرعی حادثه خیز داخل یک نوع تصرف، باید تحت همان نوع تصرفی که در آن قرار دارند، در نظر گرفته شده، مطابق با جدول ۳-۲-۳ از سایر قسمت‌ها جدا و محافظت شوند. فضای فرعی که به این شکل جداسازی و محافظت می‌شود، باید در همان گروه تصرف اصلی قرار داده شود. فضاهای فرعی حادثه خیز نباید بیش از ۱۰٪ مساحت سطح طبقه را اشغال نمایند.
چنانچه در جدول ۳-۲-۳ جداسازی مقاوم در برابر آتش الزامی شده باشد، فضای فرعی حادثه خیز باید به وسیله دیوارهای مانع آتش از سایر قسمتهای ساختمان جدا شود. چنانچه در جدول یاد شده، تأمین سیستم اطفای حریق خودکار بدون نیاز به دیوارهای مانع آتش خواسته شده باشد، در این صورت لازم است فضای فرعی به وسیله ساختارهایی که اجازه عبور دود را ندهند، از سایر قسمتهای ساختمان جدا شود. دیوارهای مانع آتش نباید به کف کاذب یا سقف کاذب ختم شوند، بلکه باید از کف تا زیر سقف (یا بام) اصلی مقاوم در برابر آتش، امتداد داشته باشند. درهای این قسمت‌ها باید از نوع خود بسته شو یا “خودکار بسته شو” متصل به سیستم اعلام حریق باشند. درها باید از نوع مقاوم در برابر حریق تأیید شده و فاقد دریچه هوا باشند.
تبصره: برای فضاهای فرعی داخل واحدهای مسکونی (مثل انبار داخل واحد) نیازی به مطابقت با این بند نیست.
جدول ۳-۲-۳ محافظت فضاهای فرعی حادثه خیزاتاق یا فضامقاومت اجزای جداکننده در برابر آتش یا سایر تمهیدات محافظتی در داخل فضاموتورخانه‌هایی با ظرفیت بیش از ۱۲۰ کیلووات (حدود ۴۰۰۰۰۰ بی تی یو بر ساعت) اتاقیک ساعت یا تأمین سیستم خودکار اطفای حریقدیگ بخار (بویلر) با فشار بیش از یک اتمسفر (حدود ۱۵ پی اس آی) و توان بیش از ۷/۵ کیلو وات (حدود ۱۰ اسب بخار)یک ساعت یا تأمین سیستم خودکار اطفای حریقاتاق تجهیزات سرد کنندهیک ساعت یا تأمین سیستم خودکار اطفای حریقاتاق کوره زباله سوزدو ساعت و تأمین سیستم خودکار اطفای حریقکارگاه رنگ که جزو گروه (خ) نبوده و در دسته تصرف ساختمانهای صنعتی واقع نشده باشددو ساعت یا یک ساعت با تأمین سیستم خودکار اطفای حریق در فضاآزمایشگاه‌ها و فروشگاه‌هایی که جزو گروه (خ) نبوده و در گروه تصرفهای (آ) و (د – ۲) واقع شده باشند.یک ساعت یا تأمین سیستم خودکار اطفای حریقاتاق‌های ماشین لباسشویی با مساحت بیش از ۹ متر مربعیک ساعت یا تأمین سیستم خودکار اطفای حریقاتاق‌های انباشت زباله و ضایعات در بیمارستان‌هایک ساعتاتاق‌های انباشت زباله و ضایعات با مساحت بیش از ۹/۰ متر مربعیک ساعتاتاق‌های حاوی سیستم‌های باتری اسیدی سربی، نیکل کادمیم (و مشابه أنها) با ظرفیت بیش از ۴۰۰ لیتر، برای ژنراتورهای برق اضطراری یا دائمدیوار و سقف/ کف یک ساعت مقاومت در برابر آتش برای گروههای (ح)، (ص)، (خ)، (ن)، و (ف). دیوار و سقف /کف دو ساعت مقاومت در برابر آتش برای گروههای (ت)، (آ)، (د) و (م).
چنانچه یک ساختمان برای دو یا بیش از دو کاربری استفاده شود که در یک گروه تصرف از انواع تصرفات ساختمان قرار نمی‌گیرند، ساختمان یا بخش مورد نظر از آن باید مطابق با ضوابط مذکور در بند ۳-۲-۴-۱ یا ۳-۲-۴-۲ یا ترکیبی از آنها طراحی شود.
تبصره‌ها:
۱.تصرف‌هایی که مطابق با ضوابط بخش ۳-۴-۷ جداسازی شده باشند
۲. فضاهای فرعی حادثه خیز که باید مطابق با جدول ۳-۲-۳ از سایر فضاها جداسازی شوند، مشمول این بند نیستند.
در این روش، برای تعیین حداقل نوع ساختار قابل قبول برای ساختمان، ابتدا هر بخش از ساختمان باید به طور جداگانه بر اساس کاربری آن دسته بندی شود. سپس، نوع ساختار لازم برای ساختمان با توجه به نوع تصرفها و اندازه‌های مورد نظر و محدودیت‌های ارتفاع و مساحت که در فصل ۳-۴ داده شده است، مشخص شود. به این ترتیب که در هر بار فرض شود که کل ساختمان به طور کامل مربوط به یکی از تصرفهای مورد نظر است. سپس باید سخت‌ترین ضوابط از نظر نوع ساختار، که برای این تصرفها به دست آمده است، برای کل ساختمان ملاک قرار گیرد. سایر ضوابط برای هر فضا به طور جداگانه و بر اساس نوع تصرف آن تعیین شود. به جداسازی بین تصرفهای مختلف (جدول ۳-۲-۴-۲) نیاز نیست، اما جداسازی‌هایی که در بخش‌های دیگر این مبحث خواسته شده است، باید انجام شود (مانند دوربندی شفت‌ها یا دیوارهای کریدورها طبق مقررات فصل‌های ۳-۶ و ۳-۸). همچنین، محدود کننده ترین الزامات فصل‌های ۳-۵ و ۳-۱۰ نیز باید برای کل ساختمان (برای تمام تصرفهای موجود در ساختمان) اعمال شود. به عنوان مثال چنانچه یک طبقه از ساختمانی دارای رستوران و سالن پذیرایی (تصرفت-۲) بوده و طبقات دیگر آن اختصاص به تصرف اداری داشته باشد، و اگر طبق الزامات فصل ۳-۵، ساختمانهای تصرف تجمعی گروه (ت -۲) باید به سیستم کشف و اعلام حریق خودکار مجهز باشند، کل ساختمان (و از جمله قسمتهای اداری) باید به سیستم کشف و اعلام حریق خودکار مجهز شود.
هر منطقه حریق باید به تناسب با نوع تصرف و نوع ساختار خود با محدودیت‌های ارتفاعی داده شده در فصل ۳-۴ مطابقت داده شود. به عنوان مثال چنانچه بالاترین طبقه‌ای که تصرف اداری در آن وجود دارد، طبقه چهارم باشد، برای مطابقت محدودیت ارتفاعی این تصرف، به ساختارهایی نیاز داریم که ۴ طبقه برای تصرف اداری را مجاز بداند. همچنین در هر طبقه باید مساحت ساختمان به گونه‌ای باشد که مجموع نسبتهای مساحت کف تصرفها تقسیم بر مساحت مجاز آنها بیش از یک نشود. با کنترل این دو موضوع (اول: محدودیت ارتفاع برای هر تصرف و دوم: کوچک‌تر از یک بودن مجموع نسبتهای مساحت کف به مساحت مجاز برای تصرفها در هر طبقه)، حداقل نوع قابل قبول ساختار برای کل ساختمان تعیین می‌شود. توجه شود که یک ساختمان نمی‌تواند مطابق با الزامات فصل ۳-۳ دارای چند ساختار باشد و نهایتاً بر اساس ارزیابی ذکر شده در فوق، کل ساختمان مطابق با فصل ۳-۳ دارای یک نوع ساختار خواهد بود (که بالاترین مقاومت الزامی مورد نیاز را نتیجه می‌دهد).
تبصره: در همه ساختمانهای غیر از تصرف (د -۲)، در صورتی که ساختمان به طور کامل به شبکه بارنده خودکار تأیید شده مجهز باشد، می‌توان مقاومت در برابر آتش تعیین شده در جدول ۳-۲-۴-۲ را به میزان یک ساعت کاهش داد، به شرطی که اولاً درجه مقاومت در برابر آتش از یک ساعت کمتر نشده، ثانياً از مقاومت لازم کف طبقه بر اساس نوع ساختار نیز کمتر نشود.
جدول شماره ۳-۲-۴-۲ مقاومت لازم برای جداسازی تصرفها در روش جداسازی شده (بر حسب ساعت)تصرفت-۱ت-۲ت-۳ت-۴ت-۵حآص-۱ص-۲د-۱د-۲د-۳د-۴کم-۱م-۲م-۳ن-۱ن-۲فت-۱–۲۲۲۲۲۲۳۲۲۲۲۲۲۲۲۲۳۲۱ت-۲––۲۲۲۲۲۳۲۲۲۲۲۲۲۲۲۳۲۱ت-۳–––۲۲۲۲۳۲۲۲۲۲۲۲۲۲۳۲۱ت-۴––––۲۲۲۳۲۲۲۲۲۲۲۲۲۳۲۱ت-۵–––––۲۲۳۲۲۲۲۲۲۲۲۲۳۲۱ح––––––۲۳۲۲۲۲۲۲۲۲۲۳۲۱آ–––––––۳۲۲۲۲۲۲۲۲۲۳۲۱ص-۱––––––––۳۳۳۳۳۳۳۳۳۳۳۳ص-۲–––––––––۲۲۲۲۲۲۲۲۳۲۱د-۱––––––––––۲۲۲۲۲۲۲۴۳۲د-۲–––––––––––۲۲۲۲۲۲۳۲۱د-۳––––––––––––۲۲۲۲۲۳۲۱د-۴–––––––––––––۲۲۲۲۳۲۱ک––––––––––––––۲۲۲۳۲۱م-۱–––––––––––––––۲۲۳۲۱م-۲––––––––––––––––۲۳۲۱م-۳–––––––––––––––––۳۲۱ن-۱––––––––––––––––––۳۳ن-۲––––––––––––––––––۱ف––––––––––––––––––––
یاد آوری: برای تعیین جداسازی، تصرف مورد نظر در ردیف افقی با تصرف بعدی در ستون عمودی برخورد داده شود. قطر وسط جدول مربوط به تصرفهای مشابه است که نیاز به جداسازی طبق این جدول ندارد این موضوع نافی جداسازی‌های خواسته شده در قسمتهای دیگر مبحث نمی‌باشد). اعداد سمت راست قطر جدول باید به صورت آینه‌ای معادل با اعداد سمت چپ در نظر گرفته شود و در اینجا برای سادگی و جلوگیری از شلوغی جدول نوشته نشده است.
چنانچه از یک فضا در زمان‌های متفاوت برای کاربری‌های مختلف استفاده شود، آن فضا باید تمام الزامات ایمنی حریق مورد نیاز برای آن کاربری‌ها را برآورده نماید.
در این بخش، جدول راهنمای حروف اختصاری تصرفها ارائه شده است، تا کاربران به نحو ساده‌تری بتوانند، نوع تصرف ساختمانهای مختلف رایج را یافته و با تقسیم بندیهای ارائه شده در این مبحث تطبیق دهند. ضوابط کامل ساختمانهای مخاطره آمیز در این مبحث پوشش داده نشده است، با این وجود صرفاً جهت اطلاع، دسته بندی و مثال‌هایی از این نوع تصرف نیز در جدول ۳-۲-۶ داده شده است.
جدول ۳-۲-۶ راهنمای حروف اختصاری تصرفهاحرف اختصارینوع تصرفزیر گروه‌هامثال‌هاآآموزشی/ فرهنگی–دوره‌های تحصیلی ابتدایی تا دبیرستانتتجمعیت-۱کاربری تجمعی برای ارائه یا تماشای اجراهای نمایشی یا تصاویر متحرک، مانند سینما، تئاتر و استودیوهای رادیویی و تلویزیونیت-۲صرف غذا یا نوشیدنی مانند سالنهای ضیافت، رستوران‌ها، تریاها و باشگاههات-۳مکان‌های نیایش، جشن، سرگرمی با کاربری‌های تجمعی که در سایر گروههای تصرف (ت) قرار نگرفته باشند، مانند مسجد، سالن سخنرانی، دادگاه، نمایشگاه، باشگاه ورزشی یا استخر سرپوشیده بدون تماشاچی، کتابخانه، موزه، سالن انتظار در ترمینال‌های مسافرتی.ت-۴استادیوم‌ها و مجموعه‌های ورزشی سرپوشیدهت-۵پارک‌های تفریحی و استادیوم‌های سربازححرفه‌ای/ اداری–دفاتر اداری، بانک‌ها، شعب پست، آرایشگاه ، کلینیک‌ها و مطب‌های پزشکی، آزمایشگاه تشخیص طبی، دفاتر مهندسی، دانشگاه‌ها، پاسگاه نیروهای انتظامیخمخاطره آمیزخ -۱اماكن حاوی مواد منفجرهخ-۲اماكن حاوی مایعات قابل اشتعال یا قابل سوختن در ظروف باز یا ظروف بسته با فشار نسبی بیشتر از ۱۰۳ کیلو پاسکال، غبار قابل سوختن و گازهای قابل اشتعالخ-۳اماكن حاوی مایعات قابل اشتعال یا قابل سوختن در ظروف بسته با فشار نسبی کمتر از ۱۰۳ کیلو پاسکال، الياف قابل سوختن، سیالات سرمازای اکسید کننده، جامدات قابل اشتعال و مواد واکنش دهنده با آبخ-۴اماکن حاوی مواد خورنده و مواد سمیخ-۵کارخانه‌های تولید نیمه هادی‌هاددرمانی/مراقبتید-۱مراکز مراقبت شبانه روزی به علت شرایط روحی یا سایر دلایل در یک محیط مسکونی از افرادی که می‌توانند در موقعیت اضطراری بدون کمک فیزیکی دیگران واکنش لازم را از خود نشان دهنده مانند مراکز توانبخشی، مراکز نگهداری از آسیب دیدگان اجتماعی و مراکز ترک اعتیادد-۲خدمات شبانه روزی پزشکی، جراحی، روانپزشکی و پرستارید-۳زندان‌ها، بازداشتگاه‌ها، ندامتگاه‌ها و اندرزگاه‌ها، دار التأديبهاد-۴آسایشگاه‌های ویژه مراقبت شخصی برای بیش از پنج نفر افراد بالغ برای کمتر از ۲۴ ساعت، مراکز ویژه نگهداری بیش از پنج کودک با سن کمتر از ۳ سال به مدت کمتر از ۲۴ ساعت (مانند مهد کودکها)صصنعتیص-۱صنایع تولید ابزار، وسایل ورزشی وسایل نقلیه موتوری دوچرخه سازی، ماشین‌های اداری، فرش، موکت، پوشاک، ماشین‌های ساختمانی و کشاورزی، حشره کش، شوینده، لامپ، صنایع الکترونیک، صنایع غذایی، پخت نان و شیرینی، مبلمان و روکش مبلمان، خشکشویی ها، صنایع چرم، صنایع کاغذ، صنایع پلاستیک، تولید کفش، نساجی‌ها، دخانیات، صنایع چوب و کابینتص-۲صنایع تولید: مصالح بنایی، گداز فلزات، محصولات شیشه، گچ، شکل دهی فلزات و نوشابه‌های غیر الکلیفمتفرقه–اصطبل، گلخانه، پارکینگ شخصیککسبی/تجاری–فروشگاه‌ها، بازارها و بازارچه‌ها، داروخانه‌ها، تعمیرگاه‌های اتومبیلممسکونی/اقامتیم-۱هتل‌ها، متل‌ها و مسافرخانه‌هام-۲بناهای آپارتمانی، اقامتگاه‌های غیر موقت سازمانی، خوابگاه‌ها و اقامتگاه‌های تفریحی شراکتیم-۳مسکونی برای مراقبت شبانه روزی از افراد بین ۶ تا ۱۶ نفرنانبارین-۱انبار: کاغذ، کتاب، کیف و پوشاک، بامبو و خیزران، الوار، چرم، خزه انواع کفش، مقوا و جعبه مقوایی، پشم، طناب، مبلمان، چسب، کف پوشهای لینولئوم، غلات، ابریشم، صابون، شکر، تایر. تنباکو، دخانیات، روکش و پرکننده مبلمان، شمعن-۲انبار مواد غير قابل سوختن مانند کیسه‌های سیمان، گچ، آهک، لبنیات در بسته بندیهای مقوایی بدون واکس، باتری‌های خشک، سیم پیچ‌های الکتریکی، موتورهای برقی، قوطی‌های خالی، اغذيه در بسته بندیهای غیرقابل سوختن، میوه و سبزیجات در بسته بندیهای غیر پلاستیکی، غذای منجمد، شیشه، ظروف شیشه‌ای خالی یا دارای مایعات غیرقابل سوختن، تخته گچی، رنگدانه های خنثی، کابینت فلزی، میز فلزی با روکش و تزئینات پلاستیک، قطعات فلزی، آینه، پارکینگ اتومبیل، چینی، اجاق، ماشین ظرف شویی یا خشک کن
