به همت روزنامه اصفهان زيبا ويژه نامه 14 درس براي انقلابي ماندن منتشر شد. اين متن ها به انتخاب آقاي فرشاد توسلي از كتاب چهل درس انقلابي بودن صورت گرفته بود و به تيراژ 3000 نسخه در روز 22 بهمن در ميدان نقش جهان توزيع گرديد. اولين درس آن بدين شرح است و 14 درس ديگر در ضميمه آمده است.
صورت مسئلهها بزرگ میشوند. آدمها اگر همان قد بمانند، کوتوله و اگر در همان قواره بمانند، بی قواره میشوند.
آن میزان که در دبستان خواندیم، کفاف کلاس دبیرستان را نمیداد، حتی اگر شاگرد اول ابتدایی بودیم. چه بسا پیشتازان کلاس اول که رفوزههای کلاس بعدی بودند. آدمی محکوم به پیشرفت است و الا ...
آنها هم که بعد از فوت پیامبر(ص) درجا زدند، بدسابقه نبودند. سقیفه که رخ داد، صورت مسئله فرق کرد. حالا دیگر مسئله خیلی مشکل شده بود. روسفیدان دیروز، اکنون دیگر روسیاه شده بودند. به قدر بصیرت و ایمان عهد رسول، فقط میتوان روسفید همان عهد شد. داستان مسلمین بعد از فوت آن حضرت، چیز دیگری است. حالا دیگر ایمان، صبر و فهم دیگری میطلبد تا مسلمانیات از یاد نرود. نه آن که آدمهای آن زمان بد شدند، بدی بزرگتر شد. صورت مسئله که عظیمتر شد، همه در جوابش جا زدند؛ این شد که روسیاه شدند.
ماجرای انقلاب اسلامی نیز چنین بود. آن همه دانشجویانی که علیه ظلم و فساد پهلوی مشتها را گره میکردند، نازنین جوانان روزگار خود بودند. کسی نگفت که بددل بودند یا زشت کردار. اما دیدیم که در ادامه چه بسیار از آنان یکی به سمت چپ منحرف شد و یکی به راست؛ یکی به طرف نظام سنگ پرتاب کرد و آن دیگری پس از چندی سرش به سنگ خورد و تواب شد.
عیب از سابقه آن دانشجویان نبود. در پاکی آنان نیز شکی نیست. قصه همان سختی صورت مسئله است. بعد از انقلاب قضایا پیچیده شد و خیلیها در این پیچ به جای آن که بپیچند، خود پیچ خوردند؛ چیزی شبیه همان عهد رسول(ص) و ماجرای سقیفه و سخت شدن اوضاع و جاماندن کسانی که به قدر طول و ارتفاع زمانه قد نکشیدند.
انقلاب بنای توقف ندارد و حرکتِ مدام از اجمال به سمت تفصیل است. روزگاری با یک ذکر شهادتین، فرد مسلمان و سعادتمند میشد. اما حالا دیگر قصه فرق دارد. شهادتین واجب است، البته برای ورود به دین؛ اما حالا جادهای در پیش است که هر چه در آن به پیش برویم، مسائل خاص خود را دارد.
انقلاب که به سمت تفصیل خود برود، مشکلاتش هم مفصلتر میشود و سوالها جوابهای بسیطتر میخواهند. انسان فردای انقلاب با دیروز آن متفاوت است. البته جنس ایمان یکی است، چون «الله» دوتا نمیشود؛ اما ماجرای «لا اله» هر روز پیچیدهتر میشود. درک آن «لا اله» در فهم عمیقتر آن «الله» تاثیر دارد. آدم امروز و فردا، جور دیگری خدا را میبیند و جور دیگری او را میخواند. مسئلهها دشوارتر شدهاند، دشوارتر هم میشوند. انسان انقلابی بزرگ خواهد شد و قد خواهد کشید.