خبرگزاری فارس؛ بهاءالدین محمد بن عزالدین حسین عاملی، متخلص به شیخ بهایی در سال ۹۵۳ هجری قمری در روستای «جبع» در جبلعامل متولد شد. خانواده وی پس از یک سال از این روستا به شهر جبلعامل رفتند و در آنجا ساکن شدند و شیخ بهایی تا ۱۰ سالگی به همراه خانوادهاش در این شهر زندگی کرد.باتوجهبه فشار دولت عثمانی بر شیعیان جبلعامل و همچنین دعوت حکومت شیعی صفوی در سدههای دهم و یازدهم هجری، پدر شیخ بهایی تصمیم گرفت جبلعامل را ترک کنند و راهی ایران شوند و در قزوین، پایتخت آن زمان ایران ساکن شدند. با تغییر پایتخت حکومت صفویان از قزوین به اصفهان، خانواده شیخ بهایی به اصفهان آمده و در این شهر سکونت یافتند.گذشته از علوم و معارف اسلامی، مهمترین حوزه فعالیت علمی شیخ بهائی، ریاضی و سپس معماری و مهندسی است. شیخ بهایی در علوم فلسفی، دینی، عرفانی، نجوم و ریاضیات عالمی ماهر و متفکر بود.
جایگاه شیخ بهایی در تشیع و عرفان محمود فروزبخش، کارشناس امور فرهنگی و تاریخ معاصر ایران در گفتوگو با خبرنگار فارس در اصفهان به بررسی نقش و جایگاه شیخ بهایی در تشیع و عرفان پرداخت.وی با اشاره به خدمات برجسته شیخ بهایی به اصفهان و ایران، افزود: این شخصیت بزرگ توانست عرفان را با شریعت جمع کند و بدین ترتیب یک تحول اساسی در تفکر دینی شیعه ایجاد نماید.فروزبخش تصریح کرد: تا پیش از شیخ بهایی، عرفان و مراتب سیر و سلوکی عمدتاً در جریانات سنیمذهب و صوفیها دیده میشد و کمتر مشاهده میشد که یک مقام دینی در عالیترین سطح، جنبههای عرفانی هم داشته باشد اما شیخ بهایی با تربیت شاگردان متعدد، از جمله محمدتقی مجلسی (مجلسی اول) و ملاصدرا، این دوگانگی را در عرصه شریعت و عرفان بهپیش برد.این کارشناس تاریخ معاصر ایران گفت: مجلسی اول بهعنوان شخصیتی شناخته شده در عرفان و ملاصدرا بهعنوان بنیانگذار حکمت متعالیه، توانستند برهان، عرفان و قرآن را در کنار یکدیگر قرار دهند.وی به تأثیر این جریان دووجهی در حکما و علمای زمان صفوی اشاره کرد و افزود: این روند تا شخصیت آقا محمد بیدآبادی ادامه یافت و در شاگردان او هم تجلی یافت.فروزبخش با تأکید بر اهمیت این تحولات خاطرنشان کرد: اگر شخصیتی مانند شیخ بهایی در آن مقطع زمانی وجود نداشت، امروز ممکن بود برای دستیابی به مباحث عرفانی و سیر و سلوکی مجبور باشیم به سراغ دستههای تصوف برویم. اما اکنون میتوانیم ادعا کنیم که تشیع خود دارای ریشهای در عرفان است.
