محمود فروزبخش
محمود فروزبخش
خواندن ۵ دقیقه·۲ سال پیش

مروری بر زندگانی استاد محمد فولادگر



استاد محمد فولادگر در سال 1304 در محله بیدآباد اصفهان متولد شد. عنوان فولادگر به دلیل آن بود که اجداد او، آهنگر و علامت ساز بودند و خود او هم سال‌ها در حرفه فلزکاری و سپس تراشکاری با مهارت بالا به امرارمعاش پرداخت و در عین حال از تحصیل و تحقیق علوم دینی نیز غافل نشد و به عبارتی با جدیت و استمرار در هر دو امر استاد شد. هر چند در نهایت نام وی با تفسیر نهج البلاغه گره خورده است.

محمد پس از تحصیلات ابتدایی روانه کارگاه شد؛ اما با همتی مثال زدنی در کنار کار، درس حوزوی را شروع کرد و مسجد سید شاهد سال‌ها تلاش علمی اوست. او در درس استعداد خوبی داشت و به خصوص در زمینه ادبیات عرب توانایی‌های ویژه‌ای کسب کرد.

فولادگر در دوران جوانی با حضور در مجامع مذهبی نظیر انجمن تبلیغات دینی تحت هدایت سید ضیاء علامه در عرصه‌های فرهنگی و اجتماعی فعالیتی تاثیرگذار داشت. وی همچنین در عرصه‌های سیاسی و انتخابات و برگزاری جلسات پرشور سیاسی در دوران نهضت ملی نفت حضوری چشمگیر داشت.

استاد فولادگر در پی هجوم همه جانبه فرهنگ غرب در دوران پهلوی، انجمن مقابله با مسیحیت را تاسیس می‌کند. در این انجمن آموزش‌های اسلامی از یک سو و محتوای مقابله با فعالیت‌های ترویجی مسیحیان آموز داده می‌شود و فعالیت‌های میدانی اعضای آن برای گسترش مسیحیت در اصفهان زیر نظر استاد فولادگر جدیت ویژه‌ای می‌یابد.

خصوصیت قابل تحسین استاد فولادگر، شوق به آموختن در هر سنی است به طوری که وی در سال 1347 برای تحصیل در مقطع کارشناسی وارد دانشگاه اصفهان می‌شود و در آن زمان دوران فشرده‌ای از کار و تحصیل و اداره خانواده را پشت سر می‌گذارد.

فولادگر همواره با علمای اصفهان رابطه علمی محکمی داشت. بیشترین سابقه همکاری را با آیت الله سید عبدالحسین طیب داشت تا جایی که در عین بهره گیری علمی از او در جلد اول تفسیر اطیب البیان با وی همکاری علمی داشت. او به دلیل مشکل کمبود وقت، با وجود اصرار آیت الله طیب دیگر نتوانست در مجلدات دیگر این تفسیر گرانقدر همکاری کند.

وی در سن چهل سالگی فلسفه را با کتاب اصول فلسفه و روش رئالیسم نزد آیت الله عباسعلی ادیب شروع می‌کند و با سید محمدجواد غروی با خواندن شرح منظومه ادامه می‌دهد. علاقه محمد فولادگر به کتاب نهج البلاغه پای منبرهای غروی اوج می‌گیرد. تسلط این استاد بر ادبیات عرب عامل مضاعف این علاقه می‌شود هر چند بعدها به دلیل برخی عقاید غروی درباره مبحث امامت و ولایت میان این استاد و شاگرد فاصله و سپس جدایی می افتد.

فولاد گر هر جا سخن از دین و تعلیم معارف اسلامی است، حضور می‌یابد. او جلسات انجمن حجتیه را دنبال می‌کند و به دنبال این همراهی در اقدام اجتماعی ابابصیر همراه می‌شود. ابابصیر، موسسه‌ای تحت اشراف شهید آیت الله شمس آبادی بوده که هدفش حمایت از نابینایان بود درست در زمانه‌ای جریان نفوذ فرهنگی که برای مسیحی کردن نابینایان برنامه ریزی گرده بود.

اگر چه فعالیت‌های مبارزاتی چشمگیری ندارد؛ اما در مسیر انقلاب اسلامی با هدایت آیت الله سید حسین خادمی همراه است. در تحصن تاریخی مردم اصفهان در منزل آیت الله خادمی شرکت می‌کند و پیوسته طرفدار نهضت امام خمینی (ره) است. وی با فعالیت علمی و تربیتی خود به نوعی ریشه‌های انقلاب اسلامی را آبیاری می‌کند. مرحوم استاد سید علی اکبر پرورش از نزدیک‌ترین دوستان استاد فولادگر بودند که با داشتن اختلاف سن اما در زمینه یادگیری دانش یکدیگر را همراه می‌کردند.

با وقوع انقلاب، کارهای او فراوان می‌شود. فولادگر حالا وقت فراوانی برای تعلیم مباحث دینی می‌گذارد. او به شهرکرد می‌رود. در مراکز تربیت معلم متمرکز می‌شود. بعدها در زمینه تدریس عقاید برای رزمندگان جدی می‌شود و در نهایت در سال 1362 گروه معارف دانشگاه صنعتی اصفهان را تاسیس می‌کند و جمعی از اساتید مطرح را به آنجا دعوت می‌کند.


وی که دیگر فعالیت‌های حوزه تراشکاری را کنار گذاشته و آن را به جوانان واگذار کرده است در سال 1371 و در شگفتی برای تحصیل در مقاطع عالی ادبیات عرب وارد مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه اصفهان می‌شود در حالی که مقام او حتی از برخی اساتید هم بالاتر است.

فولادگر با مجهز بودن به فضیلت‌های حوزوی و دانشگاهی تدریس تخصصی در موسسه آموزش عالی دارالقرآن کریم را آغاز می‌کند و در سال 1386 یکی از آرزوهایش را تحقق بخشیده و رشته نهج البلاغه در مقطع کارشناسی ارشد را در دانشگاه علوم قرآنی تاسیس می‌کند.

وی در سال 1331 با خانم آقاباباگلی ازدواج می‌کند که حاصل آن چهار فرزند است. حمیدرضا فولاگر که چهار دوره نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی است، فرزند سوم اوست.

وی اگر چه فضائل بسیاری دارد ولی بدون شک نام محمد فولادگر با نهج البلاغه گره خورده است زیرا او بیشترین سابقه را در بیان شرح نهج البلاغه و برگزاری ممتد جلسات نهج البلاغه دارد و در این زمینه شاگردان فراوانی تربیت کرده و جریان ساز بوده است. در واقع سبک او امتداد دادن و قطع نکردن امر خیر است به صورتی که با اعتداد و مداومت به خیری کثیر تبدیل شود. فولادگر بیانی ساده دارد و متن کتاب‌هایش هم ساده است. داستان زندگی او در کتابی به نام «حکمت و حدید» نوشته شده که دو سال پیش از رحلت او منتشر شد.


وی در سن 96 سالگی در فروردین 1400 پس از طی یک دوره طولانی بیماری دارفانی را وداع گفت و در باغ رضوان اصفهان به خاک سپرده شد. از وی کتاب‌هایی در حوزه علوم اسلامی به یادگار مانده است:

· اصول دین با بیان ساده

· دعا در نهج البلاغه

· بیان کلام امام علی (علیه السلام) در نهج البلاغه (دو جلد)

· سلسله مباحث محمد فولادگر، تجلی علم نبی و وصی در کلام دخت نبی

· تربیت و اخلاق در اسلام از قرآن و حدیث و بیانات معلم اخلاق استاد شهید مرتظی مطهری

· ت‍ع‍ل‍ی‍م و ت‍ربی‍ت در ن‍ه‍ج‌ال‍ب‍لاغ‍ه

· جوان در نهج‌البلاغه

· چهره منافقان ازدیدگاه قرآن و روایات

· خلافت بلافصل امام علی علیه السلام از دیدگاه ابن ابی الحدید معتزلی درشرح نهج البلاغه

· سیری در مدیحه‌سرایی و مرثیه‌گویی در اسلام

· سیم‍ای آخ‍لاق در آی‍ن‍ه ق‍رآن و اح‍ادی‍ث

· ع‍ل‍ی (علیه السلام) و ق‍رآن

· مبدأ و معاد یا اصول اعتقادات در نهج‌البلاغه

· م‍رز اخ‍لاق

· منشور تربیتی پدران برای فرزندان

· ‌‫انوار هدایت در نهج‌البلاغه (شرح چند خطبه معروف نهج البلاغه)

· پاسخ به شبهات مسیحیت (نقد کتاب سنجش حقیقت) (دو جلد)

نهج البلاغهمحمد فولادگراستاد فولادگرحکمت و حدید
نویسنده و اصفهان اندیش
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید