در دوران معاصر پژوهش های ارزشمندی بر روی شهر اصفهان انجام گرفته است. در یک تقسیم بندی می توانیم اولین نسل اصفهان شناسان را لین گونه معرفی کنیم: آخوند گزی، سید علی جناب و حسن جابری انصاری
1- آخوند گزی
وی با تالیف کتاب «تذکره القبور» گام نخستین را در شناخت بیش از صد نفر از علمای مدفون در شهر اصفهان برداشت. در ادامه استاد همایی و مرحوم مهدوی در تکمیل آن کوشیدند.
2- میر سید علی جناب
وی کتاب «الاصفهان» را در زمینه شناخت اصفهان، مختثری از تاریخ آن و رجالش نوشت که نه تنها در زمان خود بلکه تا به امروز هم مورد استناد است.
3- میرزا حسن خان جابری انصاری
وی کتاب «تاریخ اصفهان» را نوشت که بخش هایی از وقایع دوران معاصر هم در آن آمده است. بعدها جمشید مظاهری این اثر را تصحیح نمود و محتوایی به این کتاب افزود که حجمش از خود کتاب اولیه به مراتب بیشتر بود.
در این میان می توان به تلاش های سید محمدعلی مبارکه ای هم اشاره کرد، هر چند که نوشته های او در آن زمان منتشر نشد.
بعد از ظهور اصفهان شناسان نسل اول باید به استاد جلال همایی اشاره کنیم که حدفاصل میان نسل اول و دوم است. بی شک او برترین اصفهان شناس است و حجم آثار و تلاش های علمی اش با کسی قابل قیاس نیست. همایی بسیار پرکار بود و در زمینه شعر، ادبیات و تصحیح متون هم در عالی ترین سطح بود.
کتاب های «تاریخ اصفهان» او در مورد تاریخ، حکام، جغرافیا، ابنیه و آثار تاریخی، مقابر و تکایا و رجال و دانشمندان است. تا به امروز ده جلد از این کتاب ها منتشر شده است.
نسل دوم اصفهان شناسی
جریان اصفهان شناسی ادامه یافت و این رسالت بر دوش نسل دوم افتاد. این نسل عبارتند از: سید مصلح الدین مهدوی، لطف الله هنرفر، عباس بهشتیان، محمد مهریار، سید محمدباقر کتابی و سید محمدعلی روضاتی
1- سید مصلح الدین مهدوی
در میان شخصیت های نسل دوم در زیمنه اصفهان شناسی، مهدوی از همه پرکارتر بوده است. وی کتاب هایی در مورد علمای اصفهان مانند مجلسی و شفتی نوشته است. محله پژوهی کرده و در مورد محله خواجو اثری دارد. اعلام اصفهان از کوشش های اوست و در پایان عمر در دفاع از تخت فولاد، اثری به این نام نوشت. وی کتابی برای معرفی شاعران اصفهان دارد و در زمینه مقابر اصفهان هم آثار مهمی دارد.
2- لطف الله هنرفر
هنرفر برای اصفهان و میراث تاریخی آن زحمات فراوانی کشید. معروف ترین عثر او «گنجینه آثار تاریخی اصفهان» است. بدون شک هر کس بخواهد در مورد اصفهان، بداند باید با این کتاب آشنا باشد.
3- عباس بهشتیان
بهشتیان همکار هنرفر بود. او برای حفظ آثار تاریخ خون دل های فراوانی خورد و در نگارش کتاب «گنجینه آثار ملی» دخیل بود.
4- محمد مهریار
وی علاوه بر ترجمه چند جلد کتاب درباره اصفهان، فرهنگ جامع نام ها و آبادی های اصفهان را نگاشت و شاگردان فراوانی تربیت کرد.
5- سید محمد باقر کتابی
نام دتر کتابی با معلمی گره خورده است. «رجال اصفهان» از آثار اوست.
6- سید محمدعلی روضاتی
مصحح، نسخه شناس و کتاب شناس بزرگ، سید محمدعلی روضاتی آثاری درباره علمای اصفهان نوشته است. او مانند یک گنجینه از اسناد بود.
نسل تخصص گرایی:
بعد از نسل دوم اصفهان شناسان، پژوهش ها عمدتا در حوزه های خاص محدود شد. در این میان اصغر منتظرالقائم، با مسئولیت تنظیم دانشنامه چهار جلدی تخت فولاد، جایگاه مهمی دارد. سایر شخصیت های مطرح عبارتند از:
1- جمشید مظاهری
برجسته ترین اثر او همان تکمیل کتاب «تاریخ اصفهان» جابری انصاری بود.
2- سیروس شفقی
کتاب مهمی با عنوان «جغرافیای اصفهان» نگاشته است.
3- موسی نجفی
در حوزه تاریخ مشروطه اصفهان وی دو کتاب درباره حاج آقانورالله و آقانجفی نوشته است.
4- رسول جعفریان
در بسیاری از آثارش از اصفهان نوشته است از کارهای مهم او در زیمنه صفویه تا مشروطه و دوران معاصر.
5- علی کرباسی زاده
در مورد علما به خصوص حکما و مکتب فلسفی اصفهان مانند کتاب حکیم متاله آقامحمد بیدابادی و ...
6- عباس نصر
وی در زمینه تاریخ انقلاب اسلامی در اصفهان، 5 جلد اصفهان در انقلاب را تنظیم کرده است.
7- سید صادق حسیتی اشکوری
تمامی نسخ و کتب خطی موجود در منابع اصفهان را فهرست بندی نمود.
8- بهجت سادات مویدی
کتاب «اطبا و حکما در گذر تاریخ اصفهان» را جمع آوری نموده است.
چنانچه بخواهیم اشخاص دیگری را به این مجموعه اضافه نماییم می توانیم این نام ها را اضافه کنیم: محمدباقر الفت، امیر قلی امینی، مرتضی تیموری، لقمان دهقان، حشمت الله انتخابی، فضل الله صلواتی، محمد علی چلونگر، علی اکبر کجباف، محمد حسین ریاحی، مرتضی دهقان نژاد، حامد ناجی، مجید هادی زاده، رحیم قاسمی، عبدالمهدی رجایی، اعظم رجالی و ...
