مصاحبه منتشر شده در خبرگزاری ایسنا در تاریخ بیست و ششم تیر 1397
"این شهر شدیدا آلوده به صنعت را تنها با وصف های گردشگر پسند نمی توان تشریح کرد. نگاه باید متعادل و منصفانه باشد نه از عظمت اصفهان بکاهیم و نه به خاطر نگاه های احساسی از مشکلات پیچیده امروز آن غافل شویم". این جمله، توصیف اصفهان از زبان نگارنده کتاب "شهر گنبدهای فیروزه ای و کاشی‌های شکسته" است، کتابی که به گفته مولف، برای مطالعه و لذت است.
به گزارش ایسنا-منطقه اصفهان، کتاب شهر گنبدهای فیروزه ای و کاشی‌های شکسته اثر جدید محمود فروزبخش، در سه بخش تالیف شده که حاوی 30 مقاله در جهت شناخت بیشتر و متفاوت تر شهر تاریخی اصفهان است. در این کتاب سعی شده فضایی ایجاد شود تا پژوهشگران کمی متفاوت تر به اصفهان نگاه کنند.
آنچه در ادامه می خوانید گفت‌وگوی ایسنا با محمود فروزبخش است:
از چه زمانی به این فکر افتادید که این کتاب را بنویسید؟
اصفهان همیشه برای من منبع الهام و زمینه تفکر بوده است. این کتاب را در سال 95 نوشته ام. البته برخی از مقالات کتاب تا پیش از این در جراید منتشر شده بود آن مقاله ها را جمع آوری کردم و با نوشته ای اصلی دیگری که به آن اضافه کردم به آن نظم ویژه ای دادم و اکنون کتاب یک پیوستگی خاصی دارد. در برخورد با این کتاب با 30 مقاله پراکنده مواجه هستید اما در پیرنگ این نوشتارها یک وحدت نگاهی وجود دارد که سعی می شود با پرداختن به موضوعات مختلف به نویسنده منتقل شود. در این کتاب سعی شده است تا اصفهان در جنبه های مختلف و بیش از پیش معرفی شود و این کتاب تلاشی برای شناخت بیشتر اصفهان است.
منظورتان از نظم و وحدت این مقالات، چیست؟
معتقدم اصفهان هویتی واحد دارد که این هویت از زمان پیش از اسلام وجود داشته است و اسلام پذیری و فهم تشیع اصفهانی ها نیز بی تاثیر از این جوهر هویتی نبوده است. این نگاه وحدت آمیز تا دوران معاصر ادامه می یابد و دقیقا همین سنت اصفهانی ماست که به صورت بومی خود درگیر با مفاهیمی همچون تجدد می شود و نسبت ما و توسعه در آینده این شهر هم از همین رهگذر قابل بررسی است.
این نگاه خاص وحدت آمیز را مدیون و وامدار چه تفکری هستید؟
به مدت 5 سال در خانه مشروطه اصفهان فعالیت داشتم. آن جا بستری برای تفکر و مطالعاتم بود و در همان جا نگاه خاص من به شهر شکل گرفت. این نگاه دقیقا با سنت و تاریخ پیوند دارد و از طرفی دیگر از آینده هم غفلت ندارد. در زمان مقیم بودنم در خانه مشروطه آموختم که عمیق تر به مسائل اجتماعی نگاه کنم و از همین حیث نگاه هویت محور، برایم یک دغدغه ذهنی شد.
با این نگاه، عنوان "گنبدهای فیروزه ای و کاشی های شکسته" را چرا برای کتابتان انتخاب کردید؟
گنبدهای فیروزه ای که اشاره به همان تاریخ و عظمت فرهنگی اصفهان دارد. تاریخ و میراثی که ما از آن جدا نیستیم و در تمامی تحلیل ها باید آن را به صورت زنده لحاظ کنیم. کاشی های شکسته هم حکایت خاص خود را دارد. همیشه وقتی از سر در بیمارستان خورشید رد می شوم چشمم به گنبد مسجد امام (ره) می افتد، از کودکی به یاد دارم دور این گنبد داربست کشیده شده است و کاشی های آن را مرمت می کنند. روزگار ما روزگار همین کاشی های شکسته بود. از طرف دیگر اگر کسی اصفهان امروز را تنها به گنبدهای فیروزه ای بشناسد و فقط بخواهد این چیزها را تحسین کند از حقیقت شناخت اصفهان بازمانده است. زیرا این شهر شدیدا آلوده به صنعت را تنها با وصف های گردشگرپسند نمی توان تشریح کرد. نگاه باید متعادل و منصفانه باشد نه از عظمت اصفهان بکاهیم و نه به خاطر نگاه های احساسی از مشکلات پیچیده امروز آن غافل شویم.
آقای محسن حسام مظاهری برای کتاب شما مقدمه نگاشته اند.
از ایشان درخواست کردم برای این کتاب مقدمه ای بنویسند و ایشان نیز بعد از خواندن آن، از کار خوششان آمد و به بنده لطف کردند و مقدمه خوبی برای کتاب نوشتند. آقای مظاهری اگر چه نگاه های جامعه شناسانه دارند، اما خودشان را به دیدگاه های کلاسیک و آکادمیک صرف محدود نکرده اند. به آقای مظاهری گفتم علت این که می خواهم شما برای این کتاب مقدمه بنویسید همین روحیه شماست که من آن را خیلی دوست دارم.
فرآیند ممیزی کتاب چگونه بود؟
خوشبختانه از محتوای کتاب کاسته نشد، اما فرآیند ممیزی بسیار طولانی بود. این موضوع دلگیر کننده بود مگر ممیزی یک کتاب چقدر باید طول بکشد؟ با این حال کتاب به نمایشگاه امسال رسید.
در نمایشگاه تهران از این کتاب رونمایی شد؟
ناشر کتاب بر این عقیده بودند که رونمایی کتاب در رویدادی مثل نمایشگاه کتاب تهران دیده نمی شود اما قول معرفی کتاب را در موقعیت مناسب دیگری داد د تا اساتید در فرصتی جداگانه بتوانند نظراتشان را بیان کنند. امیدوارم این کتاب مورد توجه کسانی که می خواهند نگاه تحلیلی به اصفهان داشته باشند، قرار گیرد و فکر می کنم برخی از نویسندگان جوان در آینده این سبک را به روش های خاص خودشان ادامه دهند.
