هایپرپیگمانتاسیون یا لکه‌های پوستی، یک بیماری شایع پوستی است که به دلیل تولید زیاد و توزیع نادرست ملانین (رنگدانه پوست و مو) ایجاد می‌شود. ایجاد هایپرپیگمانتاسیون یا لکه‌های پوستی می‌تواند دلایل گوناگونی داشته باشد.
امروزه رتینول به عنوان یکی از هایپرپیگمانتاسیون راه‌های درمانی پوست بشمار می‌آید اما واقعا رتینول توانسته تاثیری روی هایپرپیگمانتاسیون بگذارد؟ آیا رتینول برای هر نوع لکه پوستی مناسب است؟ در ادامه به این سوال‌ها جواب خواهیم داد اما ابتدا باید بدانیم رتینول چیست.
رتینول را ویتامین A1 نیز می‌نامند پس رتینول از زیرمجموعه‌های ویتامین Aاست. رتینول به طور طبیعی در غذاهایی مانند پنیر، تخم مرغ، شیر، جگر و ... وجود دارد. رتینول باعث افزایش تولید سلول پوست می‌شود.
اگر چه رتینول که بصورت طبیعی در غذاها یافت می‌شود نه تنها برای پوست بلکه برای بینایی و غشای مخاطی هم بسیار مفید است.
پس از اینکه رتینول را روی ناحیه‌ی مورد نظر زدیم، رتینول شروع به تکثیر سلول در سطح پوست می‌کند تا پوست سالم‌تر و جدیدتر را ایجاد کند. همچنین رتینول می‌تواند تیروزیناز (آنزیمی که ملانین ایجاد می‌کند) را کاهش دهد.
در نتیجه رتینول هم می‌تواند لکه‌های سطحی پوست را از بین ببرد و هم از ساخت ملانین جلوگیری کند.
هایپرپیگمانتاسیون، یک نوع بیماری شایع پوستی است که در محاوره آن را لکه پوست نیز نام می‌بریم پس هایپرپیگمانتاسیون همان لکه‌های تیر روی پوست هستند که به دلایل متفاوتی روی پوست به وجود می‌آید. احتمالاً به گوش شما هم خورده است که آفتاب، ژنتیک، افزایش سن و ... از عوامل ایجاد لکه‌های تیره روی پوست است اما جالب است بدانید که لکه‌های پوستی در دو لایه از پوست ایجاد می‌شود که عبارتند از:
· لایه اپیدرمی: لایه اپیدرمی لایه سطحی پوست است.
· لایه درم: لایه درم زیر لایه اپیدرمی و لایه‌ی عمیق‌تر پوست است.
رتینول بر لکه‌هایی که در لایه‌های گوناگون ایجاد می‌شود، متفاوت عمل می‌کند برای همین نمی‌توان رتینول را درمان قطعی لکه‌های پوستی تلقی کرد.
· لکه‌های پوستی در لایه اپیدرم
همانطور که گفتیم لایه اپیدرم لایه‌ی سطحی پوست که وقتی لکه روی این لایه ایجاد می‌شود یعنی لکه در سطح پوست قرار دارد و می‌تواند با رتینول درمان یابد. رتینول می‌تواند سلول‌های جدید را تکثیر کند تا سلول‌ها و رنگدانه‌ها از بین بروند و پوست جدید شود همچنین، رتینول گردش سلولی را افزایش می‌دهد تا توزیع ملانین به درستی انجام گیرد تا در یک جا جمع نشوند و لکه پوستی پدیدار نشود.
· لکه‌های پوستی در لایه درم
ایجاد لکه پوستی در لایه درم پیچیده است چرا که در این لایه عمیق است، در نتیجه با سرم‌های رتینول نمی‌توان لکه‌ها را از بین برد. ملاسما یک نوع لک پوستی است که در لایه‌ی درم ایجاد می‌شود و دلیل آن فعالیت غیرعادی ملانوسیت‌ها می‌باشد.
در نتیجه رتینول می‌تواند بر لکه‌های سطحی پوست تاثیر بگذارد اما بر لکه‌های عمیق پوست نمی‌تواند تغییری ایجاد کند.
تنها راه درمان لکه‌های عمقی پوست، استفاده از لیزر است. CO2فرکشنال یکی از روش‌هایی است که در آن با تخریب لایه‌های عمیقی پوست و ساخت لایه‌ی جدید پوست علاوه بر کلاژن سازی و جوانسازی پوست، لکه‌های عمقی پوست را هم کاهش می‌دهد.
