اسنپ و تپسی به عنوان بزرگترین شرکت‌های ارائه دهنده خدمات تاکسی اینترنتی در ایران شناخته می‌شوند. فرهنگ استفاده از خدمات تاکسی‌های اینترنتی در تمام نقاط کشور، بخصوص در شهرهای بزرگ در سال‌های اخیر رو به گسترش بوده، علاوه بر اینکه بخش بزرگی از مردم از اسنپ و تپسی استفاده می‌کنند، تعداد زیادی از افراد نیز به صورت تمام یا پاره‌وقت به عنوان راننده در شرکت‌های اسنپ و تپسی مشغول به کار هستند.
یکی از مشکلاتی که همواره مسافران و رانندگان اسنپ با آن مواجه‌اند، سرویس‌دهی در ساعات شلوغ و یا مسیرهای پرتردد، بخصوص در شهرهای بزرگ است، بطوریکه در بعضی از ساعات روز هیچ راننده‌ای درخواست سفر مسافران اسنپ و تپسی را قبول نمی‌کند، یا برای درخواست اسنپ و تپسی از برخی مبدا و مقصدها، همواره مسافران زمان طولانی را در انتظار قبول سفر از سوی رانندگان اسنپ و تپسی می‌مانند.
راه‌حلی که شرکت‌های اسنپ و تپسی برای رفع این مشکل ارائه کرده‌اند، اضافه کردن گزینه “عجله دارم” بود.
تپسی در تعریف گزینه عجله دارم اعلام کرد که گزینه «عجله دارم» با هدف ارائه خدمت به کاربرانی که اولویت آنها نه هزینه سفر، بلکه قبول سفر است به خدمات تپسی اضافه شد. این گزینه برای افرادی است که مایلند با افزایش قیمت، شانس قبول سفر از سمت سفیران را افزایش داده و زمان انتظار کمتری را صرف قبول درخواست خود کنند و درخواست اضافه کردن این امکان برای سفرها، از جانب خود مسافران بوده.
و به این صورت بود که گزینه عجله دارم در بین مسافران و رانندگان اسنپ و تپسی، رایج شد، به‌نحوی که اگر مسافری پس از درخواست سفر، دکمه عجله دارم را می‌زد، مبلغ سفر افزایش می‌یافت و شانس اینکه راننده‌ای سفر را قبول کند بالاتر می‌رفت.
اما در ادامه سرنوشت گزینه عجله دارم به سمتی رفت که که در برخی از ساعات شبانه‌روز در بیشتر مبدا و مقصدها اگر مسافران از گزینه عجله دارم استفاده نمی‌کردند، هیچ شانسی برای پذیرش سفر از سوی رانندگان اسنپ و تپسی وجود نداشت و در واقع بهره‌مندی از خدمات اسنپ و تپسی فقط در حالتی برای مسافران مقدور بود که دکمه عجله دارم را زده و مبلغ بیشتری پرداخت کرده باشند.
برخی از مسافران معتقد بودند که توافقی نانوشته‌ای میان رانندگان اسنپ و تپسی وجود دارد که در اکثر ساعات روز، تا زمانی که مسافران از گزینه عجله دارم استفاده نکنند، هیچ راننده‌ای، آن سفر را قبول نکند و در نهایت مسافران مجبور به استفاده از درخواست عجله دارم می‌شدند.
انتقادها در رابطه با این موضوع در نهایت منجر شد که سازمان تعزیرات به صورت مستقیم به این قضیه ورود کرده و گزینه عجله دارم در اسنپ و تپسی را، مصداق گرانفروشی و تضییع حقوق مصرف‌کننده‌ها اعلام کند.
سازمان تعزیرات از شرکت‌های اسنپ و تپسی خواست که هرچه زودتر گزینه عجله دارم را از خدمات سفر و تاکسی‌های اینترنتی خود حذف کنند، در غیر اینصورت به جرم تخلف و گرانفروشی با جریمه و مجازات روبرو خواهند شد.
در نهایت اسنپ و تپسی به درخواست سازمان تعزیرات، گزینه عجله دارم را از اپلیکیشن سفر خود حذف کردند.
وب‌سایت تپسی در این رابطه با انتشار بیانیه‌ای نوشت: در پی احضار مدیر عامل تپسی توسط سازمان تعزیرات حکومتی و دستور این سازمان، تپسی از امروز گزینه «عجله دارم» را از دسترس کاربران خارج کرده است.
تپسی در دفاع از گزینه عجله دارم به چند مورد اشاره کرد، از‌جمله اینکه اولا رانندگان امکان مشاهده‌ی اینکه آیا مسافر از گزینه عجله‌دارم استفاده کرده‌اند یا نه را، ندارند، در ثانی، همزمان، گزینه عجله ندارم نیز در اپلیکیشن سفر وجود دارد و مسافرانی که زمان بیشتری برای انتظار دارند و از این گزینه استفاده می‌کنند، مبلغ کمتری پرداخت می‌کنند و در نهایت اینکه تنها ده درصد سفرهای تپسی با گزینه عجله دارم بوده، در حالی که 20درصد سفرها با گزینه عجله ندارم اتفاق افتاده است.
محمد خلج هم به عنوان مدیر اسنپ در رابطه با حذف گزینه عجله دارم در توییتر خود نوشت که با وجود داشتن استدلال‌های حقوقی و تجاری در دفاع از گزینه عجله دارم، به خاطر دستور مقام قضایی، آن را حذف کردیم.
دستور حذف گزینه عجله دارم از اسنپ و تپسی، با واکنش‌ها و بازخوردهای متفاوتی از جانب کاربران ششبکه‌های اجتماعی همراه بود، گروهی از کاربران شبکه‌های اجتماعی حذف گزینه عجله دارم را رفتاری صحیح برشمردند و در مقابل گروهی از کاربران نیز در دفاع از گزینه عجله دارم و مخالفت با حذف آن، مطالبی را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کردند.
در این گزارش نگاه کوتاهی به نظرات کاربران شبکه‌های اجتماعی بخصوص توییتر در رابطه با گزینه عجله دارم در اسنپ و تپسی کردیم تا بازخوردها به گزینه عجله دارم و حذف آن از اسنپ و تپسی را مرور کنیم.
برای تهیه این گزارش از سامانه هشتگ به عنوان یکی از بزرگترین ابزارهای سوشال لسنینگ ایرانی استفاده شده است.
اوج انتشار مطالب پیرامون گزینه عجله دارم در تاریخ 18 اسفند اتفاق افتاده است.
اکانت‌های توییتری که مطالبشان پیرامون عجله دارم، بیشتر دیده شده است در این نمودار مشاهده می‌شود.
اکانت فیل نویسنده پرلایک ترین توییت رو در این رابطه داشته.
ابرواژه کلمات نشان می‌دهد که کاربران توییتر بیشتر از چه کلماتی برای بیان نظراتشان پیرامون گزینه عجله دارم استفاده کرده اند:
نمودار سن و محبوبیت اینفلوئنسر نشان می‌دهد که عمده اکانت های توییتری که پیرامون گزینه عجله دارم محتوایی منتشر کرده اند، چه میزان فالوور دارند و چند سال سابقه عضویت در تویتتر داشته اند.
مخالفان گزینه عجله دارم در اسنپ و تپسی
اجبار مسافر برای استفاده از گزینه عجله دارم در اسنپ و تپسی
این گروه از کاربران معتقدند، رانندگان اسنپ و تپسی به توافقی دست یافته‌اند که تا زمانی که مسافر گزینه عجله دارم را استفاده نکند، هیچ راننده‌ای سفر را قبول نمی‌کند، اما بلافاصله بعد از اینکه از گزینه عجله دارم استفاده کنند و مبلغ بیشتری پرداخت کنند، به سرعت راننده‌های اسنپ و تپسی، سفر را قبول خواهند کرد.
در واقع گزینه‌ای که برای مواقع ضروری ایجاد شده بود، به یک روال عادی تبدیل شده و همواره مجبور به استفاده از آن هستند.
از جمله طرفداران این نظریه وزیر ارتباطات بود، وزیر ارتباطات در مصاحبه‌ای اعلام کرد که گزینه عجله دارم مصداق گرانفروشی است و افزود که این گزینه رفتار رانندگان را تغییر داده و تا از گزینه عجله دارم استفاده نکنی، رانندگان حاضر به پذیرش سفر نیستند.
این گروه از کاربران، معتقدند که گزینه عجله دارم، در واقع بیشتر به نفع رانندگان است تا مسافران و مسافران نه از روی اختیار و دریافت خدمات بهتر، بلکه از روی نیاز و اجبار، از گزینه عجله دارم استفاده می‌کنند و اگر این گزینه را نزنند، شانسی برای گرفتن اسنپ و تپسی نخواهند داشت.
اسنپ و تپسی، عجله دارم را حذف کردند، ولی قیمت همان است.
تعدادی از کاربران معتقدند که، گزینه عجله دارم فقط در ظاهر حذف شده، ولی قیمت‌ها تغییری نکرده و اقدام درست این بود که بر قیمت ها نظارت شود، واگرنه اسنپ و تپسی به راحتی گزینه عجله دارم را حذف می‌کنند و قیمت‌ها را به صورت پیش‌فرض همان قیمت عجله دارم می‌گذارند.
در ظاهر گزینه عجله دارم حذف شده و هیچ تخلف قانونی و گرانفروشی، صورت نمی‌گیرد ولی در واقع افزایش قیمت برای تمامی سفرها به صورت خودکار اعمال شده است. بعبارتی این کاربران معتقدند معتقدند تا زمانی که گزینه عجله دارم وجود داشت، حداقل اختیار انتخاب کردن یا نکردن آن، دست مسافر بود، ولی با حذف گزینه عجله دارم، خواه یا ناخواه همه مسافران باید هزینه آن را پرداخت کنند.
نکته جالب در رابطه با این گروه این است که برخی افراد شناخته شده در اکوسیستم استارت‌آپی کشور نیز از مطرح‌کنندگان این فرضیه هستند.
راننده‌های اسنپ و تپسی در برابر حذف عجله دارم مقاومت خواهند کرد
این کاربران معتقدند رانندگانی که در ماه‌های اخیر مبالغ بالایی را بخاطر گزینه عجله دارم، دریافت کرده‌اند و به نوعی به این مبالغ عادت کرده و در برابر حذف گزینه عجله دارم مقاومت خواهند کرد و با عدم پذیرش سفر یا نوعی اعتصاب، در روند ارائه خدمات تاکسی‌های اینترنتی اختلال ایجاد خواهند کرد.
رانندگان حتی اگر در اپلیکشن اسنپ و تپسی این امکان را نداشته باشند که آیا مسافر از گزینه عجله دارم استفاده کرده یا نه، با توجه به اینکه برآورد تقریبی از هزینه‌های سفر با و بدون عجله دارم را، از قبل دارند و طبیعتا با قیمت پایین، تمایلی برای پذیرش سفر نخواهند داشت.
یکی از مطالبی که اسنپ و تپسی در دفاع از گزینه عجله دارم، مطرح کرده‌اند، درصد مسافرانی است که از این گزینه استفاده می‌کنند، طبق ادعای اسنپ و تپسی حدود 10درصد مسافران از گزینه عجله دارم استفاده می‌کنند و این موضوع به میزان زیادی فراگیر نیست که این حجم از اعتراض و برخورد را به همراه داشته باشد.
کاربران در نقد این دفاع اسنپ و تپسی معتقدند که اتفاقا، معترضین به گزینه عجله دارم عمدتا آن 90 درصدی هستند که نمی‌خواهند یا نمی‌توانند از گزینه عجله دارم استفاده کنند و به همین دلیل روند ارائه خدمات به این 90درصد، بسیار کند و یا در مواقعی حذف می‌شود.
مسافرینی به وجود گزینه عجله دارم معترضند که توان و تمایل استفاده از آن را ندارند، فلذا از خدمات بی‌بهره می‌مانند، استفاده ده درصدی از خدمات گزینه عجله دارم، شاهدی بر این ادعاست که مسافران علاقه‌ای به این گزینه ندارند.
موافقان گزینه عجله دارم در اسنپ و تپسی
این کاربران معتقدند که در تجارت آزاد و بازار رقابتی، نباید برای بیزینس‌ها محدودیت ایجاد کرد و افرادی که حاضرند برای رفاه خودشان پول بیشتری پرداخت کنند، باعث می‌شوند که بیزینس‌ها هر روز خدمات جدید و بیشتری ارائه بدهند و این روند در نهایت منجر به پیشرفت و شکوفایی شده و به نفع خدمات گیرندگان خواهد بود.
این کاربران معتقدند که افراد تصمیم‌گیر در رابطه با حذف گزینه عجله دارم، الفبای اقتصاد آزاد را بلد نیستند و از فواید و کارکرد این قبیل گزینه‌ها بی‌اطلاع‌اند و این قبیل برخوردهای قهری و محدود کردن روش‌های تجاری، نماد دولت‌های کمونیستی است که در طول تاریخ ناکارآمد بودنشان به اثبات رسیده، زیرا که محدود کردن افرادی که حاضرند هزینه بیشتری برای رفاهشان پرداخت کنند، بی‌عدالتی محسوب شده و نتیجه‌ای جز شکست برای بیزینس‌ها نخواهد داشت.
مجتبی توانگر، از نمایندگان مجلس در دفاع از گزینه عجله دارم از سازمان تعزیرات خواست که از ابزارهای سنتی کنترل بازار در این مورد استفاده نکند و باعث عقب‌گرد مصرف‌کننده‌ها به روش‌های سنتی حمل و نقل، نشود.
در این گروه نیز افراد شناخته‌شده و تاثیرگذار فضای توییتر و اکوسیستم استارتاپی کشور، حضور دارند
در نهایت گزینه عجله دارم با وجود موافقان و مخالفان، بنا به دستور سازمان تعزیرات از اپلیکشن اسنپ و تپسی حذف شده و در شبکه‌های اجتماعی، بحث پیرامون آن، ادامه دارد. باید منتظر ماند و نتایج این تصمیم را در همکاری رانندگان و کیفیت خدمات دریافتی توسط مسافران را مورد بررسی قرار دارد.
سامانه هشتگ به عنوان سامانه هوشمند رصد و پایش شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ها با در اختیار داشتن ابزارهای مختلف هوش مصنوعی و تحلیل داده های فضای مجازی، در اختیار فعالان رسانه و سوشال مدیا قرار دارد تا گزارش های بررسی وضعیت برند و سهم صدا و همچنین بازخوردها در رابطه با کسب و کار و برندها را تهیه کنند.
