چرا آزمون عملی؟
برخی از رشته‌های گروه آزمایشی هنر، دارای شرایط خاص (آزمون عملی) می‌باشند. هدف از برگزاری آزمون عملی، اعتبارسنجی صدها داوطلب فارغ التحصیل شده از رشته‌های مختلف هنرستان یا دبیرستان است که می‌خواهند وارد یک رشته متمرکز در بهترین دانشگاه‌ها بشوند.
"معرفی کلی آزمون"
رشته بازیگری_کارگردانی یکی از رشته‌های پرطرفدار زیرگروه چهار است که هرسال داوطلبین زیادی خواستار شرکت در آزمون عملی این رشته هستند. این آزمون، دارای ضریب ۴ می‌باشد و به‌صورت مصاحبه، برگزار می‌شود.
شرکت در آزمون، برای انتخاب رشته، ضروری می‌باشد. مجموع نمره تئوری و عملی شما در قبولی موثر است.
"زمان ثبت‌نام آزمون"
چند روز قبل از برگزاری کنکور سراسری، همزمان با دریافت کارت ورود به‌جلسه آزمون کنکور، درگاه ثبت‌نام آزمون عملی در سایت سازمان سنجش، باز می‌شود و داوطلبین می‌توانند تا چند روز بعد از برگزاری کنکور سراسری، ثبت‌نام خود را انجام دهند. زمان دقیق آن، هر ساله توسط سازمان سنجش اعلام می‌شود و معمولا مهلت ثبت‌نام تمدید نیز می‌شود.
"زمان و مکان برگزاری آزمون"
آزمون عملی بازیگری_کارگردانی حدود ٢٠ الی ٣٠ روز بعد از برگزاری آزمون سراسری، در استان تهران، برگزارمی‌شود. سازمان سنجش، داوطلبان را به‌ترتیب حروف الفبا به چند گروه تقسیم‌بندی کرده و هر گروه در آزمون خود، در روزهای جداگانه، شرکت می‌کنند.
زمان دقیق روزهای برگزاری آزمون و محل دقیق آن، ازطریق اطلاعیه سازمان سنجش اعلام می‌شود؛ همچنین بر روی کارت ورود به جلسه نیز نوشته شده‌است. (معمولا دانشگاه تهران، میزبان برگزاری آزمون‌های عملی است.)
ساعت شروع آزمون ٧:٣٠ صبح می‌باشد و تا عصر ادامه دارد.
"فضای برگزاری آزمون"
بعد از ورود به محل برگزاری آزمون، نام‌نویسی شما برای رزرو نوبت، صورت می‌گیرد و یک کارت که نام آزمون عملی‌تان روی آن نوشته‌شده، دریافت می‌کنید؛ آن را دور گردن خود بیاندازید.
به‌همراه این کارت، فرم سوالات را هم تحویل می‌گیرید که باید مشخصات شناسنامه‌ای و اطلاعاتی درباره علایق و فعالیت‌های‌‌تان را وارد کنید.
با در دست داشتن فرم، وارد سالنی که همه شرکت‌کننده‌ها منتظرهستند، می‌شوید. در آن‌جا اتاقی وجود دارد که شرکت‌کننده‌ها به‌همراه یک مربی درحال انجام حرکات نرمشی برای کاهش استرس، بالابردن انرژی و آمادگی بدن برای اجراهستند. شما هم می‌توانید به آن‌ها ملحق‌شوید و به کاهش استرس خود، کمک کنید!
فضای برگزاری آزمون، بسیار راحت و صمیمی است و داوران و مسئولینی که آن‌جا هستند، پرانرژی و گرم، با شما برخوردمی‌کنند.
در سالن، چند اتاق یا باکس‌هایی وجوددارد که درهراتاق، دو یا سه داور، منتظر شما هستند. با توجه به این‌که چه ساعتی به محل برگزاری آزمون رفته و مرحله نام‌نویسی را پشت‌سر گذاشته‌باشید، به نوبت و یکی یکی وارد اتاق‌ها می‌شوید. این‌که شما وارد کدام اتاق شوید و با کدام‌یک از داوران، آزمون خود را بگذرانید، کاملا اتفاقی است و به شانس شما بستگی دارد. داورها عضو هیئت علمی یا اساتید رشته تئاتر هستند.
بعد از ورود به اتاق، فرم خود را تحویل داورها می‌دهید و آزمون شروع می‌شود...
پس از پایان آزمون و خروج از اتاق، برگه‌ای را باید امضا کنید و به خانه برگردید!
"معرفی آزمون عملی بازیگری_کارگردانی"
به‌طورکلی، آزمون عملی بازیگری_کارگردانی، از دوبخش ارائه اتود و مصاحبه تشکیل‌شده‌است که راجع‌به هرکدام، توضیح‌می‌دهیم.
مدت‌زمان آزمون شما بین ده تا بیست دقیقه می‌باشد.
* اتود چیست؟
اتود، در هنرهای مختلفی از جمله موسیقی، طراحی، نویسندگی و ... کاربردی تمرینی و تقویتی دارد که در راستای شناخت فرد و به نمایش گذاشتن توانایی وی، به او کمک می‌کند. در هنر نمایش نیز اتود یک ایده اجرایی است که برای نشان‌دادن مهارت فرد، طراحی شده‌است.
در یک اتود بازیگری، یک متن یا موقعیت ساده برای بازیگران شرایطی را فراهم می‌کند تا بتوانند بواسطه آن، توانایی خود را محک بزنند؛ این متن به گونه‌ای طراحی شده که قابل تفسیر و تحلیل است.
اتود در تئاتر قطعه کوچک و پویایی از یک کل منسجم است که با تکرارهای زیاد به بازیگر بنیان‌های اصلی و لازم یک اجرای اصولی و درست را می‌آموزد که تمام کارهای آینده وی بر روی آن‌ها ساخته‌خواهدشد.
* چگونه اتود انتخاب‌کنیم؟
انتخاب‌کردن اتود سه‌حالت دارد:
_ از نمایشنامههای شناخته‌شده یا شناخته‌نشده، استفاده‌کنید؛ مثلا صحنه‌ی چهارم از پرده‌ی سوم نمایش‌نامه اتللو.
_ بخشی از تئاتری که قبلا بر روی صحنه بردید را اجراکنید.
_ از طرح یا داستانی که متعلق‌به خودتان است، استفاده‌کنید.
* در انتخاب اتود، به چه مواردی دقت‌کنیم؟
_اولین نکته‌ای که در آماده‌کردن اتود باید به آن توجه‌کنید، شناخت درست و دقیق آن نمایش‌نامه است؛ به‌عبارتی نسبت‌به کل نمایش‌نامه باید شناخت کاملی داشته‌باشید نه فقط آن‌بخشی که برای اتودتان انتخاب‌کردید. پس اگر نسبت‌به نمایش‌نامه‌ای که می‌خواهید بر روی آن تمرین کنید، شناخت دقیقی ندارید، به تحلیل و تجزیه نمایش‌نامه بپردازید.
_ در هنگام انتخاب اتود، به این مسئله توجه‌کنید که اتود مدنظرتان، چه امکاناتی به‌شما می‌دهد؛چطور می‌تواند شما را در مقام یک بازیگر و یا کارگردان نشان‌دهد.
_ یک اتود خوب باید پویا و کنش محور باشد؛ حرفی برای گفتن داشته‌باشد.
درآخر این نکته را به‌یاد داشته‌باشید که تنها اتودهایی انتخاب نمایید که در راستای توانایی شما، به شما کمک کنند و آن را به نمایش بگذارند؛ به عنوان مثال، ناراحتی، گریه، غم، شادی، شکست عشقی، پیروزی و هر حسی از این دست را می‌توان بدترین اجرا دانست ( به این معنا که در هیچ اتودی نمی‌شود فرد ناراحت یا شکست عشقی خورده را بازی کرد، مگر در موقعیتی که منتج به آن حس باشد که در اجرا نمود پیدا خواهدکرد ) چرا که این‌ها تنها حس هستند و حس نیز در تبلور موقعیت استخراج می‌شود و ما هرگز نمی‌توانیم حس را بازی کنیم *بازی حسی وجود ندارد*.
* آیا نیازبه آماده‌کردن هردو اتودهای بازیگری و کارگردانی است؟
بسته‌به آن‌که هدف‌تان در دانشگاه بازیگری باشد و یا کارگردانی، تنها اتود رشته موردعلاقه‌تان را آماده‌کنید.
* اگر هنگام آزمون‌دادن، اتودی از قبل آماده‌نکرده‌باشیم، چه می‌شود؟
اگر اتودی از قبل آماده‌نکرده‌باشید، داوران به‌شما اتود می‌دهند، یعنی موقعیتی را برای‌تان تعریف می‌کنند و از شما می‌خواهند که آن را بازی و یا کارگردانی کنید.
کماکان که ممکن‌است با وجود ارائه اتود از جانب خودتان، بازهم از شما بخواهند که فی‌البداهه، اتود بزنید.
منظور از مصاحبه، گفت‌و‌گو و پرسش داورها از هنرجو می‌باشد. این بخش مستقل نیست و می‌تواند در کل روند آزمون‌دادن شما، یعنی از ابتدای ورودتان به اتاق تا پایان زمان آزمون باشد.
* چه سوالاتی پرسیده‌می‌شود؟
آن‌چه که در فرم خود نوشته‌اید، معیار پرسش داوران از شما است.
_ اگر رزومه‌ای قید کرده‌باشید، درباره آن می‌پرسند.
_ راجع‌به علاقه‌مندی‌تان، این‌که چه کتاب‌ها و نمایش‌نامه‌هایی خوانده‌اید، چه فیلم‌هایی دیده‌اید و هرآن‌چه که در فرم سوالات مطرح‌کرده‌اید.
_ نسبت‌به نمایش‌نامه و یا طرحی که اجرا‌می‌کنید، تسلط کافی داشته‌باشید، چرا که حتما از اجرای شما سوال می‌کنند.
* رزومه چیست و داشتن آن چقدر اهمیت‌دارد؟
هر تجربه قبلی شما در رشته مدنظرتان، رزومه شما محسوب‌می‌شود.
داشتن رزومه، یک امتیاز مثبت است اما نداشتن آن، امتیاز منفی نیست. به‌عبارتی وجود یا عدم‌وجود رزومه، قبولی یا عدم‌قبولی شما را تضمین نمی‌کند. این نحوه ارائه شما است که نمره‌تان را تعیین‌می‌کند.
ارائه رزومه می‌تواند مثل یک لبه برنده عمل‌کند؛ چرا که اگر شما رزومه خوبی داشته‌باشید، سطح‌توقع داوران را از خود بالا می‌برید و نسبت‌به رزومه خود، سنجیده‌می‌شوید اما اگر رزومه‌ای نداشته‌باشید، نسبت‌به سطح خودتان و یک هنرجوی نوآموزِعلاقه‌مند، سنجش و نمره می‌گیرید.
فراموش‌نکنید که آزمون عملی، معیار سنجش آمادگی شما برای ورود به فضای آموزش حرفهای است نه آن‌که حرفهای وارد دانشگاه شوید.
* چه چیزهایی رزومه محسوب‌می‌شود؟
انواع حکم‌ها، لوح‌سپاس‌ها، مقام‌ها و حتی بروشور کارهایی که انجام داده‌اید، رزومه محسوب می‌شوند؛ حتی در رشته‌ای غیر از بازیگری یا کارگردانی؛ مثلا ممکن‌است در تئاتری به عنوان نمایش‌نامه‌نویس، منشی‌صحنه، دستیارکارگردان و... ظاهر شده‌باشید که این خود نشان‌دهنده میزان دغدغه‌مندی شما برای حضور در تئاتر است. حتی تئاترهایی که به عنوان تماشاگر، حضورداشته‌اید، می‌تواند رزومه محسوب شود، پس بروشور آن‌ها را هم با خودتان ببرید.
همچنین اطلاعات عمومی‌تان درباره بازیگری و کارگردانی، نمایش‌نامه‌هایی که خوانده‌اید و یا فیلم‌هایی که دیده‌اید، در کسب امتیاز بیشتر، کمک می‌کند.
توجه داشته باشید، هر آن‌چه که با خود می‌برید و هر آن‌چه که می‌گویید، می‌تواند از جانب داوران موجب طرح سوال از شما شود؛ بنابراین نسبت‌به هرچیزی که ارائه می‌دهید، باید شناخت و اطلاعات لازم را داشته‌باشید.
"بایدها و نبایدها"
دواصل مهم در آزمون شما بسیار اهمیت دارد:
هرکدام از این اصول، مواردی را شامل می‌شوند که درادامه به آن‌ها اشاره‌خواهیم‌کرد:
* چگونه ظاهرشدن:
_ کنترل استرس: داشتن استرس یک امرطبیعی است اما آن‌که استرس‌تان را بتوانید کنترل‌کنید تا بر روی عملکردتان تاثیر منفی نگذارد، مهم است.
_ داشتن عزت‌نفس و خودباوری: این‌که شما خودتان را باورداشته‌باشید، بسیارخوب است اما غرور نداشته‌باشید.
_ بااحترام و ادب رفتارکنید.
_ لباسی متناسب با جلسه آزمون و اتود خود بپوشید: سعی‌کنید از پوشیدن لباس‌های مطابق با مد یا لباس‌های خاصی که برای اجرای روی صحنه تئاتر طراحی شده‌اند، صرفه‌نظر کنید. لباسی که می‌تواند به بهترشدن اجرای شما کمک‌کند، بپوشید اما سادگی و راحتی آن را هم درنظربگیرید.
_ بر روی عملکرد و صحبت‌های خود، توجه و تسلط داشته‌باشید.
_ با اعتماد‌به‌نفس ظاهرشوید.
* چگونه ارائه‌دادن:
_ از زیاده‌گویی پرهیزکنید.
_ عجله‌نکنید، شمرده و به‌آرامی مکالمه‌کنید: از مکث‌کردن و با تفکر صحبت‌کردن، هراس‌نداشته‌باشید.
_ سعی‌کنید توضیحات خود را با استناد‌بر منابع مطرح و مهم، بیان‌کنید.
_ راحت و دوستانه معاشرت‌کنید: اگر استرس زیاد یا مشکلی‌داشتید، با داورها درمیان‌بگذارید.
با رعایت همین چندنکته، می‌توانید یک ارائه خوب داشته‌باشید. نیازنیست نگران ندانسته‌های خود باشید. مهم این است آن‌چه را که می‌دانید، به‌خوبی بیان و از آن استفاده‌کنید.
* درادامه، به چند توصیه برای ارائه بهتر آزمون میپردازیم:
_ هنگامی که فرم سوالات را پرمی‌کنید، حقیقت را بنویسید چرا که از هرآن‌چه که یادداشت‌کرده‌اید، سوال می‌کنند.
_ خواندن نمایش‌نامه‌ها یا کتاب‌های حوزه تئاتر و دیدن فیلم‌تئاتر به ارتقای دانش شما کمک می‌کند.
_ ممکن‌است کتاب‌ها و نمایشنامههای زیادی را مطالعه‌کرده‌باشید، تنها آن‌هایی را بنویسید که تسلط کافی بر موضوعات و مفاهیم‌‌شان دارید.
_ سعی‌کنید به‌نحوی ارائه‌دهید که تا آخرین لحظه حرفی برای گفتن داشته‌باشید؛ به‌عبارتی در همان ابتدا، همه دانش و توانایی خود را نشان‌ندهید.
"سطح انتظار داورها"
این آزمون عملی، یک ملاقات ساده و دوستانه با چند تن از داورانی است که در آینده می‌توانند از اساتید خودتان باشند.
تمام آن‌چه که در این مقاله سعی‌کردیم به آن‌ها اشاره‌کنیم، همان اصول و فاکتورهایی هستند که مدنظر داورها است. ضرورتی به‌داشتن رزومه و شناخت جامعی از بازیگری و کارگردانی نیست چرا که اگر قراربود بازیگر باشید، نیازی به دانشگاه رفتن، نبود.
درنتیجه، داشتن یک اتود درست که ملزم‌به یک انتخاب درست است، درکنار یک ارائه خوب که حاصل توجه‌به نکات گفته‌شده می‌باشد، خروجی قوی و نمره کاملی را برای شما خواهدداشت.
آن‌چه که برای داورها اهمیت دارد، ثابت‌شدن جدیت و دغدغه‌مندی شما نسبت‌به سایر داوطلبین، برای یادگیری این حرفه می‌باشد.
آیا نیاز به شرکت در کلاس‌های آمادگی آزمون عملی هست؟
در کلاس‌های آمادگی آزمون عملی بازیگری_کارگردانی، اصول اولیه و موردنیاز بازیگری یا کارگردانی را آموزش می‌دهند، به‌شما کمک‌می‌کنند که اتود آماده‌کنید، نمایش‌نامه معرفی و مطالعه می‌شود و درنهایت چگونگی یک ارائه خوب را تمرین می‌کنید.
درصورتی که نیازبه یک راهنما و مربی داشته‌باشید، شرکت در این کلاس‌ها به‌شما کمک می‌کند.
گردآورنده: نيلوفر انصاری
باتشکر از: استاد سینا نصراللهی و
رضا عبدالرضایی اناری
* اگر سوالی هست، بپرسید!
