چرا آزمون عملی؟
برخی از رشته‌های گروه آزمایشی هنر، دارای شرایط خاص (آزمون عملی) می‌باشند. هدف از برگزاری آزمون عملی، اعتبارسنجی صدها داوطلب فارغ التحصیل شده از رشته‌های مختلف هنرستان یا دبیرستان است که می‌خواهند وارد یک رشته متمرکز در بهترین دانشگاه‌ها بشوند.
"معرفی کلی آزمون"
آزمون عملی طراحی، یکی از آزمون‌های عملی رشته‌های زیرگروه یک می‌باشد. برخلاف سایر آزمون‌های عملی که هرکدام مختص یک رشته می‌باشند، شما با شرکت در این آزمون می‌توانید در چهار رشته، یعنی رشته‌های ارتباط تصویری(گرافیک)، نقاشی، طراحی لباس و طراحی پارچه شرکت کنید. به‌عبارتی، تنها با شرکت در آزمون عملی طراحی، می‌توانید در انتخاب رشته خود، در صورت علاقه‌مندی، هر چهار رشته ذکرشده را انتخاب کنید.
این آزمون، دارای ضریب ۴ می‌باشد و شرکت در آن، برای انتخاب رشته، ضروری می‌باشد. مجموع نمره تئوری و عملی شما در قبولی مؤثر است.
"زمان ثبت‌نام آزمون"
چند روز قبل از برگزاری کنکور سراسری، همزمان با دریافت کارت ورود به جلسه آزمون کنکور، درگاه ثبت‌نام آزمون عملی در سایت سازمان سنجش، باز می‌شود و داوطلبین می‌توانند تا چند روز بعد از برگزاری کنکور سراسری، ثبت‌نام خود را انجام دهند. زمان دقیق آن، هرساله، توسط سازمان سنجش اعلام می‌شود و معمولا مهلت ثبت‌نام تمدید نیز می‌شود.
"زمان و مکان برگزاری آزمون"
آزمون عملی طراحی، حدود ٣٠ الی ۴٠ روز بعد از برگزاری آزمون سراسری، در ٣١ مرکز استان برگزارمی‌شود. زمان دقیق آن از طریق اطلاعیه سازمان سنجش اعلام می‌شود و محل دقیق برگزاری آزمون، بر روی کارت ورود به جلسه شما، نوشته شده‌است.
آزمون ساعت ٨ صبح، شروع می‌شود.
"فضای برگزاری آزمون"
فضای آزمون مشابه فضای آزمون تئوری است. در یک سالن بزرگ با صندلی‌های دسته‌دار :) و تعدادی مراقب.
"معرفی آزمون عملی طراحی"
آزمون عملی طراحی با رویکرد تصویرسازی به‌مدت ۴ ساعت برگزارمی‌شود. موضوعی در اختیار شما قرارمی‌گیرد و از شما خواسته‌می‌شود تا با ابزارهای مجاز، کار خود را انجام دهید.
* موضوع چیست؟
موضوعات غالبا رویدادی هستند که در یک مکان مشخصی در حال وقوع‌اند. موضوع مدنظر با تمام جزئیات برای شما مشخص شده‌است و شما باید به تمام جزئیات خواسته‌شده، در ارائه کار خود، بپردازید.
*موضوعات سال‌های گذشته:
سال ٩۵: گروه تئاتر خیابانی در حال اجرا.
سال ٩۶: دست‌فروش‌ها درحال رقابت در خیابان.
سال ٩٧: فضای قبل از کنکور.
سال ٩٨: نقالی در میدان شهر.
سال ٩٩: چند جوان که به کوهنوردی رفته‌اند.
سال ١۴٠٠: فضای یک کارگاه مجسمه‌سازی.
(هرکدام از این موضوعات با جزئیات و وقایع برای شما نوشته‌شده‌اند)
* استفاده از چه ابزارهایی مجاز است؟
_انواع مدادهای طراحی سخت و نرم
_مدادرنگی
_پاکن و تراش
_انواع خط‌کش‌ها
همچنین به تخته شاسی بزرگ‌تر از سایز A4
نیازدارید. (ترجیحا سایز A3)
کاغذ سفید دراختیارتان می‌گذارند، نیاز به بردن هیچ‌گونه کاغذی نیست.
* آیا از متریال‌های دیگری می‌توان استفاده کرد؟
متریال‌های غیرمجاز در برگه توضیحاتی که به شما می‌دهند، ذکرنشده اما می‌دانیم که استفاده از رنگ‌وروغن، کلیشه‌های چاپ، کلاژ یا متریال‌هایی که پایه آب دارند، ممنوع است؛ بنابراین، تنها تکنیکی که می‌توانیم براساس متریال‌های مجاز کارکنیم، تکنیک مدادرنگی است.
* چه نوعی از ابزارها پیشنهادمی‌شود؟
برای اسکیس‌ها، اتود و طرح اولیه، مدادهای b2, b4 و b6، به‌دلیل طیف گسترده خاکستری و کنتراست خوب توصیه می‌شوند؛ همچنین برای کار نهایی، مدادرنگی مدل پلی‌کروم از برند فابرکاستل، پیشنهادمی‌شود. ( مدل معرفی‌شده حرفه‌ای می‌باشد و استفاده از آن ضرورتی ندارد.)
* ارائه کار به چه‌صورت است؟
۶صفحه سفید سایز A4 به‌صورت کتاب منگنه‌شده دراختیار شما قرارمی‌گیرد که می‌توانید آن را بازکرده و به‌صورت سایز A3 از آن استفاده‌کنید. در صفحه اول، موضوع آزمون، ابزارهای مجاز، ابعاد کادر و توضیحات لازم دیگر نوشته‌شده و پنج صفحه باقی‌مانده برای ارائه کار شما، سفید می‌باشد. معمولا ابعاد کار را ٢٠×٢٠ و یا ٣٠×٢٠ درنظر می‌گیرند که شما می‌توانید با بازکردن دو صفحه اول، به‌کمک خط‌کش، کادر خود را مشخص‌کنید. سه صفحه از پنج صفحه باقی‌می‌ماند که این صفحات برای پیش‌طرح‌های کار اصلی شما، یعنی اسکیس‌ها و اتود‌ها هستند.
* آیا ازهمه صفحات باید استفاده‌کرد؟
توصیه‌می‌شود که هیچ صفحه‌ای خالی‌نماند؛ چرا که این پیش‌طرح‌ها فرصتی هستند تا داورها با مهارت‌های طراحی و کیفیت خطوط هنرجو، آشناشوند. لازم به‌ذکراست که این پیش‌طرح‌ها قرار نیست صد درصد از کار اصلی شما را نشان‌دهند یا به‌عبارتی اتود کاملی از اجرای نهایی‌تان باشد؛ می‌توانند خلاصه‌ای از روند شکل‌گیری کار نهایی باشند یا تنها تمرینی از یک‌جزء کوچک از کل اثرتان و یا حتی تمرینی غیرمرتبط با کاراصلی شما باشند.
فراموش‌نکنید که داورین به همه طرح‌ها نمره می‌دهند نه فقط به کار نهایی.
یک‌بار دیگر موضوعات سال‌های گذشته را نگاه‌کنید. شاید ظاهر موضوعات متفاوت باشد اما ویژگی مشترکی در بین همه آن‌ها دیده‌‌می‌شود که به‌طور‌کلی دو محور پایه ما هستند: اول، ترسیم یک فضای بیرونی و دوم، چیدمان فیگورهای انسانی در آن فضا براساس روایت یا قصه‌ای که در موضوع، عنوان شده‌است.
* برای خلق این فضا، به چه اصولی باید دقت داشت؟
_رعایت اصول پرسپکتیو (آشنایی با انواع پرسپکتیو و نحوه به‌کارگیری آن)
_زاویه‌دید متفاوت و ترکیب‌بندی اصولی و خلاق
_رعایت پلان‌بندی (تقسیم بندی فضا به چند سطح یا پلان)
_توانایی در خلق حس‌وحال فضا (مثلا در موضوع ترسیم فضای یک خیابان، شلوغی خیابان، اِلمان‌های شهری و هرآنچه که به موضوع مدنظر ما هویت و حس‌وحال ببخشد، به‌کار برده‌شود.)
_رعایت آناتومی انسان و توانایی در نشان‌دادن حالت‌های مختلف
_رعایت تناسبات (تناسب کلی فیگورها، تناسب فیگورها با فضا و با اشیاء و تناسب اشیاء با فضا)
_شناخت نورپردازی صحیح
_آشنایی با تکنیک مدادرنگی
"بایدها و نبایدها"
_در هنگام تمرین، از کاغذ A4 سفید استفاده کنید؛ با آن‌که می‌دانیم برای طراحی، متریال مناسبی نیست.
_باید تصویرسازی یا فضاسازی ذهنی خود را تقویت کنید.
_ به تمرین حالت‌های مختلف یک فیگور (نشستن، ایستادن، خم شدن، راه‌رفتن و… ) در سنین مختلف، تیپ‌ها و شغل‌های گوناگون، بپردازید.
_ انواع زاویه‌دید را تمرین کنید.
_فضای اثر می‌بایست رئال باشد؛ بنابراین از فضاسازی سوررئال دوری کنید.
_موضوعات چندسال گذشته را تمرین کنید.
_می‌توانید برای صرفه‌جویی در زمان، از رنگ‌های اصلی فقط استفاده‌کنید.
_در صورتی که سر جلسه آزمون، با کمبود زمان مواجه‌شدید، رنگ‌آمیزی اثر خود را تا جایی که کل اثر قابل تشخیص باشد، پیش ببرید.
"سطح انتظار داورها"
آنچه که برای داورانی مدنظراست، قدرت دست طراح یا به اصطلاح جرئت خطی طراح می‌باشد. همچنین شناخت مبانی طراحی شامل نحوه به‌کارگیری خطوط، نحوه استفاده از سطح و نحوه به‌کاربردن تیرگی‌ها و روشنی‌ها حائز اهمیت است. علاوه‌براین، کیفیت نقاشانه طرح، آشنایی هنرجو با مبانی رنگ، نحوه ترکیب رنگ ها و استفاده از آن‌ها نیز دارای اهمیت است.
لازم به‌ذکراست که انتظار داورین در حد آشنایی اولیه هنرجویان با مفاهیم گفته‌شده، می‌باشد؛ به‌عبارتی در سطح مقدماتی ارزیابی می‌کنند و نه در سطح حرفه‌ای. قرار است توانایی ورود به فضای حرفه‌ای آموزش را داشته‌باشید نه آن‌که نقاش، وارد دانشگاه شوید!
آیا نیاز به شرکت در کلاس‌های آمادگی آزمون عملی هست؟
بسته به آن‌که چقدر با مفاهیم گفته‌شده، آشنا باشید، میزان نیازمندی شما را مشخص می‌کند اما اگر هیچ پیش‌‍‌زمینه‌ای ندارید، توصیه‌می‌شود تا در کلاس‌های مختص‌به آمادگی آزمون‌های عملی، آموزش ببینید.
جدا از آموزش، قرارگرفتن در فضای آموزش جمعی، دیدن سطح کار بقیه هنرجوها، بودن تحت نظر فردی که مهارت و تسلط کافی دارد، برای ارتقای عملکردتان و آسان طی‌شدن مسیر، کمک می‌کند.
گردآورنده: نيلوفر انصاری
باتشکر از: استاد فرزاد محمدی
* اگر سوالی هست، بپرسید!
