ارز دیجیتال نوعی پول الکترونیکی است که برای تایید تراکنشهایش به بانک مرکزی یا موسسه مالی نیازی ندارد. این ارز مجازی با فناوری بلاکچین ثبت و تایید میشود. بلاکچین دفترکلی تغییرناپذیر به وجود میآورد که خریدوفروش داراییهای دیجیتال را ردیابی میکند. برای اطلاعات بیشتر درباره صرافیها، بازار کریپتو و ارزهای معروف، مقاله زیر را بخوانید.
ارز دیجیتال یا کریپتو، بستری برای پرداخت آنلاین است. هرچند بیشتر برای تراکنشهای اینترنتی به کار میرود، گاهی میتوان با آن کالاهای فیزیکی هم خرید. برخلاف روشهای سنتی که دولت و بانک مرکزی آنها را کنترل میکنند، این ارز غیرمتمرکز است و چند نهاد، مانند سازندگانش، مدیریت آن را برعهده دارند.
ارزهای دیجیتال ارزش ثابتی دارند؛ یعنی هنگام خرید، فروش یا تبادل، بهای آنها تغییر نمیکند. این ویژگی با توکنهای غیرقابلتعویض (NFTها) فرق دارد که ارزششان به عوامل مختلفی بستگی دارد. مثلا یک دلار کریپتو همیشه یک دلار میماند، اما ارزش یک NFT به دارایی مرتبط با آن وابسته است. بازار ارز دیجیتال در آمریکا قوانین سختگیرانهای ندارد، ولی سود و زیانش مشمول مالیات میشود و باید به اداره درآمد داخلی (IRS) گزارش شود.
به فرایند خلق ارز دیجیتال، استخراج یا ماینینگ میگویند. تراکنشهای کریپتو باید تایید شوند و ماینینگ هم این کار را انجام میدهد و هم ارز جدیدی تولید میکند. این کار با سختافزار و نرمافزار ویژهای صورت میگیرد که تراکنشها را به بلاکچین میافزاید.
البته همه ارزهای دیجیتال از استخراج به دست نمیآیند. برخی که قابل خرجکردن نیستند، از طریق هارد فورک ساخته میشوند. هارد فورک زنجیرهای تازه در بلاکچین ایجاد میکند؛ یک شاخه مسیر جدید را میرود و دیگری به راه قدیمی ادامه میدهد. این نوع کریپتو بیشتر برای سرمایهگذاری مناسب است تا خرید.
ارز سنتی را دولت به شکل اسکناس و سکه تولید میکند. میتوانید آن را همراه خود ببرید یا در بانک پسانداز کنید و برای خرید یا تراکنشهای نقدی از آن استفاده کنید. دولت از این پول پشتیبانی میکند، اما ارز دیجیتال هیچ وابستگی به بانک یا نهاد دولتی ندارد.
پول سنتی را در بانک نگه میدارید، ولی ارز دیجیتال در کیف پول الکترونیکی ذخیره میشود. بانکها سپردهها را بیمه میکنند تا در صورت ضرر جبران شود، اما کریپتو چنین امنیتی ندارد و ضررش جبرانناپذیر است.
ارز دیجیتال نسبت به پول سنتی برتریهایی دارد. یکی از آنها حفظ حریم خصوصی است؛ برای خرید با کریپتو نیازی به دادن اطلاعات شخصی نیست. این ویژگی شما را از سرقت هویت یا کلاهبرداری محافظت میکند. همچنین، سرمایهگذاریتان فارغ از وضعیت دولت ایمن میماند.
جهانی بودن کریپتو مزیت دیگری است؛ نیازی به محاسبه نرخ تبدیل ارز یا پرداخت هزینه اضافی ندارید، هرچند در برخی کشورها قانونی نیست. محدودیتهای بانکی مثل سقف برداشت از خودپرداز هم در این سیستم معنایی ندارد.
ارز دیجیتال به دو صورت سکه (Coin) و توکن (Token) عرضه میشود. سکهها میتوانند مجازی، دیجیتال یا حتی قابللمس باشند، درحالیکه توکنها داراییهایی هستند که روی یک بلاکچین موجود شکل میگیرند. سکهها شبیه پول رایج عمل میکنند و هر کدام بلاکچین خاص خود را دارند. توکن اما روی بلاکچین دیگری ساخته میشود و کاربردش میتواند پرداخت یا نشاندادن مالکیت باشد.
نخستین ارز دیجیتال، بیتکوین بود که هنوز هم بیشترین معامله را دارد. اتریوم در رتبه دوم ارزش قرار گرفته و برای تراکنشهای پیچیده مناسب است. به دیگر ارزهای شناختهشده مثل کاردانو، سولانا، دوجکوین و XRP، آلتکوین میگویند.
برای شروع، باید یک کارگزار یا صرافی کریپتو انتخاب کنید. صرافی پلتفرمی آنلاین است که امکان معامله ارزها را فراهم میکند. کارگزاران هم با رابطهایی به صرافیها متصل میشوند. در صرافی، خودتان مستقیم معامله میکنید و خریدار پیداکردن بر عهده شماست. کارگزار اما این مسئولیت را بهجای شما انجام میدهد. مراحل ورود به این حوزه اینگونه است:
پس از انتخاب کارگزار یا صرافی، حسابی بسازید. مدرک شناسایی همراه داشته باشید، چون بعضی پلتفرمها آن را طلب میکنند. بعد از اینکه هویتتان تایید شد، پول به حساب واریز کنید. این کار ممکن است بسته به روش پرداخت، چند روز طول بکشد.
وقتی حساب آماده شد، خرید را آغاز کنید. گزینههای زیادی در دسترس است و هر مقدار دلخواه میتوانید خرید خود را انجام دهید. نماد ارز موردنظر و مبلغش را وارد کنید. چند ارز پرطرفدار و نمادشان عبارتاند از:
معمولا ارز دیجیتال را در کیف پول کریپتو نگه میدارند. خرید از کارگزار شاید گزینههای ذخیرهسازی محدودی داشته باشد. اما در صرافی، بین کیف پول گرم یا سرد حق انتخاب دارید:
ارز دیجیتال زمینههایی برای سرمایهگذاری، معامله و حتی شغل فراهم میکند. پیش از شروع، درباره فناوریاش بیشتر بخوانید. دورههای متنوعی، کارکرد بیتکوین، ویژگیهای خاصش و سایر ارزهای دیجیتال را نشان میدهند. این دورهها عواملی که قیمت را تعیین میکنند و چشمانداز آینده کریپتو را به شما خواهند آموخت.
