عماد رمضانی
عماد رمضانی
خواندن ۲۰ دقیقه·۳ سال پیش

آنچه درباره ظروف سرامیکی دستساز نمی دانید

ظروف سرامیکی از محبوب ترین و پر استفاده ترین ظروفی ست که در پذیرایی و چیدمان دکوراسیون استفاده می شوند. این ظروف به دلیل دستساز بودن منحصر به فرد بوده و دارای زیبایی و جلوه خاصی می باشد.

امروزه مدل های مختلفی از ظروف سرامیکی توسط هنرمندان تولید می شود که به شما گستره انتخابی بالایی می دهد. این تنوع باعث شده که استفاده از ظروف سرامیکی در قسمت های مختلف مانند استفاده روزمره، پذیرایی، دکوراتیو، هدیه به سایرین و ... به طور چشمگیری افزایش پیدا کند.

اما برای خرید و استفاده از ظروف سرامیکی دستساز بد نیست اندکی بیشتر با آن ها آشنا شده تا بتوانیم در هنگام خرید و استفاده بهترین نتیجه را داشته باشیم. با ما همراه باشید.

ماگ و زیرلیوانی سرامیکی دستساز دکوکاف
ماگ و زیرلیوانی سرامیکی دستساز دکوکاف

تاریخچه ظروف سرامیکی

ظروف سرامیکی یکی از زیر شاخه های هنر سفال گری می باشد. بررسی های انجام شده نیز نشان می دهد که سفال، کاشی و بعد ها سرامیک، یکی از هنرهای مطرح و پر رونق ایرانی در تمامی دوره های تاریخی بوده است. آثار باستانی و اشیا به جا مانده از گذشته نشان می دهد که قدمت این هنر به هزاره های پیش از میلاد بر می گردد. به گونه ای که اولین سفالینه های کشف شده به حدود ده هزار سال قبل از میلاد مربوط می شود.

حتی بسیاری از باستان شناسان اعتقاد دارند که نمونه های کاشی ( که بر گرفته از یک قوم آریایی به نام کاش است) در جست و جوهای باستان شناسی مروبط به 14 هزار سال پیش است. در واقع می توان گفت که وجود انواع گوناگون خاک مناسب برای تولید سفال، سرامیک و کاشی، همراه با ذوق و علاقه بسیار ایرانیان به هنرهای دستی باعث شده است که این هنر قدمتی دیرینه داشته باشد.

جالب است بدانید که سفالگری به عنوان یکی از قدیمی ترین صنایع دستی بشری، نمادی از چهار عنصر آب، خاک، باد و آتش می باشد. و به همین دلیل در کنار استفاده گسترده و وسیع این ظروف در زندگی روزمره، به این هنر به عنوان نمادی از جهان هستی نیز نگاه می شود.

سرامیک چیست؟

کلمه سرامیک ceramic برگرفته از کلمه کراموس keramos ( واژه یونانی) می باشد. کراموس به معنی لوله ای از گل پخته می باشد که با برداشت امروزی ما از سرامیک مطابقت دارد.

از نظر فنی سرامیک به فرآورده هایی گفته می شود که با خاک های اولیه ( خاک هایی که از زمان پیدایش زمین، در جای خود ثابت بوده و بر اثر عوامل مختلف مثل باد و باران و... عوض نمی شوند) مانند خاک سفید ساخته می شوند.

ظروف سرامیکی چیست

ظروف سرامیکی ظروفی هستند که به طور کامل از سرامیک خاک رس ساخته می شوند. یعنی با طی کردن فرآیندهای شکل دادن، خشک دادن، حرارت دهی در کوره و در نهایت لعاب زدن سرامیک خاک رس به دست می آیند.

ظروف سرامیکی از بهترین ظروف برای پخت و طبخ غذا می باشند. به گونه ای که از قرن ها پیش به عنوان بهترین وسیله برای طبخ و ذخیره غذا استفاده می شد. اما به مرود زمان با وارد شدن ترکیبات دیگر مانند مس، فلز و ... استفاده از ظروف سرامیکی کم رنگ تر شد.

اگر چه امروزه استفاده از ظروف سرامیکی برای پخت غذا دوباره رواج پیدا کرده است. در واقع با پیشرفت تکنولوژی از سرامیک به عنوان ترکیب ایمن و بدون آسیب برای بدن استفاده می شود. در قابلمه و تابه های جدید یک لایه سرامیک بین ظرف فلزی ( مانند چدن، آلومینویم و ...) و غذا قرار گرفته و از چسبیدن غذا به ظرف یا تماس فلز با آن جلوگیری می کند.

این کار علاوه بر این که مانع از چسبیدن غذا به ته قابلمه می شود از نظر سلامتی نیز بهتر است.

ظروف سرامیکی رنگی دکوکاف
ظروف سرامیکی رنگی دکوکاف

تفاوت سرامیک و سفال

بسیاری از افراد ظروف سرامیکی و سفالی را با یک دیگر برابر می دانند. در حالی که این درست نیست.

به طور کلی سرامیک یک واژه عام تر از سفال می باشد و به ماده معدنی غیر فلزی گفته می شود که با دیدن حرارت ( حدود 600 درجه سانتی گراد ) ، تغییر ماهیت می دهد. بر اساس این تعریف گل رس در سفالگری نیز نوعی سرامیک به حساب می آید.

تفاوت دیگری که بین ظروف سفالی و سرامیک وجود دارد تریبات سازنده و شکل اولیه آن می باشد. سفل حالتی خمیری شکل و به اصطلاح پلاستیکی دارد. به همین دلیل می توان آن را به راحتی با دست یا با چرخ سفال گری شکل داد. در حالی که برای ساخت ظروف سرامیکی از ترکیبات پیشرفته تر و فرمولاسیون های پیچیده تر استفاده می شود. سرامیک معمولا حالتی دوغابی شکل دارد. یعنی غلیظ تر از دوغ و رقیق تر از عسل. به همین دلیل برخلاف سفال نمی توان آن ها را با چرخ دستی به خوبی حالت داد و بیشتر در قالب ساخته می شود.

ظروف سرامیکی چگونه ساخته می شوند؟

اشیا و ظروف سرامیکی از دو قسمت اصلی بدنه و قسمت بیرونی یا لعاب تشکیل شده اند.

برای درست کردن بدنه ظروف سرامیکی آب و خاک رس با نسبت مناسبی مخلوط شده و گل رس مخصوص سفال گری ایجاد می شود. در هنگام اضافه کردن آب به خاک رس باید دقت کرد که گل ایجاد شده نه خیلی نرم باشد و نه خیلی سفت. به گونه ای که بتوان به راحتی آن را حالت داد. این نسبت در ترک نخوردن محصول نهایی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است.

عملیات ورز دهی باید به میزانی ادامه پیدا کند که حباب های هوا لا به لای ذرات گل از بین برود. با ادامه دادن این روش باعث می شود که گل شما محکم و با دوام شده و در برابر آب مقاومت نسبی به دست آورد.

پایه و اساس ساختمان بدنه بر روی پخت خاک می باشد. به گونه ای که برای هر نوع بدنه نوع خاک نیز فرق می کند. برای ساخت بدنه مورد نظر لازم است چندین خاک یا پودر سنگ های مختلف معدنی با یک دیگر در نسبت های معین ترکیب شود.

ترکیب خاک در ظروف سرامیکی

با توجه به چیزی که در بالا گفته شد برای ساختن گل و خاک ظرف های سرامیکی مختلف انواع خاک رس، کائولن، کوارتز، کوارتزیت، فلدسپات و حتی گاهی ترکیباتی مانند کربنات کلسیم، اکسید روی و تالک با یک دیگر در نسبت های مشخص ترکیب می شوند.

زمانی که خاک های مختلف با یک دیگر ترکیب شدند این خاک در اسیاب ریخته شده و با یک دیگر مخلوط می شود. تا به صورت دوغاب در بیاید. پس از این مرحله دوغاب در دستگاهی به نام آزیتاتور که پروانه متحرکی دارد ریخته می شود و از الک ریز عبور داده می شود. آب زیاد موجود در آن نیز به وسیله دستگاه فیلتر پرس گرفته می شود.

در نهایت قالب های گل پس از مرحله فیلتر پرس حدود یک ماه در انبارهای گل نگهداری می شود تا تخمیر مورد نیاز انجام بگیرد.

ظروف سرامیکی جدید دکوکاف
ظروف سرامیکی جدید دکوکاف

روش های ساخت ظروف سرامیکی و سفال

برای ساخت ظروف سرامیکی و سفال از روش های متنوعی استفاده می شود که بر اساس نوع کاربرد، تجهیزات و .. متنوع است. این روش ها در طی سالیان بسیار طولانی تغییر پیدا کرده و به شکل های امروزی درآمده است.

همان طور که گفته شد ظروف سرامیکی و سفال از دو قسمت بدنه و لعاب تشکیل شده اند. بدنه همان ساختار اصلی ظرف می باشد که از گل رس ( یا سایر گل های ترکیبی) ساخته می شود. بعضی از بدنه ها احتیاج به لعاب جانبی ندارند و با پخت مناسب آماده می شوند. اما بعضی از بدنه ها علاوه بر پخت بدنه نیازمند نقاشی و لعاب جانبی هستند که پس از آن نیز مجددا پخت می شود.

روش های ساخت بنا بر نیاز فرد و یا بر اساس بهتر اجرا شدن آن توسط فرد متفاوت می باشد. در بسیاری از موارد سفالگر بر حسب نیاز و خلاقیت خود از یک یا چند شیوه مختلف در تولید محصول مورد نظر استفاده می کند.

به طور کلی می توان گفت که ظروف سرامیکی در سه مرحله ساخت بدنه ظرف، لعاب کاری و نقاشی آن، و پخت در کوره ساخته می شوند. در ادامه معرفی کوتاهی بر مشهورترین روش هایی که برای ساخت بدنه ظروف سرامیکی استفاده می شود خواهیم داشت.

روش انگشتی

در روش انگشتی تنها از دست برای شکل دادن و فرم دهی گل استفاده می شود. این روش از ابتدایی ترین روش های ساخت می باشد و قدمتی دیرینه دارد. از این روش عموما برای تولید ظروف کوچک با سطح نامنظم و دفرمه استفاده می شود. که ظاهری بسیار جذاب و منحصر به فرد دارند.

امروزه انواع ظروف طرفداران زیادی دارند و به یکی از ترندهای ظروف سرامیکی دست ساز تبدیل شده است.

روش فتیله ای

روش فتیله ای در سفالگری یکی دیگر از متدهای ساده ای ست که می توان براس ساخت وسایل و ظروف مختلف از آن بهره برد. در این روش گل سفالگری پس از آماده شدن، به صورت فتیله ( coil ) در آمده و با پیچاندن آن بر روی هم سطح دلخواه ایجاد می شود.

از این روش عموما برای ساخت ظروف نامتقارن و غیر هندسی و هم چنین برای ساخت خمره های بزرگ استفاده می شود.

روش صفحه ای

روش صفحه ای یا اسلب، عموما برای ساخت بدنه هایی با زاویه های تیز استفاده می شود. کاشی و موزاییک های نقش دار، لوح های برجسته و ظروف سرامیکی با شکل های هندسی ( مانند ظروف مکعبی یا نسبتا مسطح) با این روش ساخته می شوند.

در روش صفحه ای پس از اینکه گل به خوبی ورز داده شد با ضربه دست یا وردنه جوبی به شکل مسطح و تخت در می آید. در کارگاه های بزرگ تر عموما از غلطک های مکانیکی ماشینی برای این کار نیز استفاده می شود.

پس از تخت شدن گل، بر اساس نیاز و طرح مورد ( خواه مربع باشد و یا هر شکل دیگر) با کمک کاتر برش داده می شود.

ظروف سرامیکی اصفهان دکوکاف
ظروف سرامیکی اصفهان دکوکاف

ساخت ظروف سرامیکی با چرخ

در این روش مانند سفالگری، خمیر به دست آمده برای تولید ظروف سرامیکی توسط چرخ شکل داده می شود. خمیر در مرکز قرار داده می شود و هواگیری خمیر انجام می گیرد.

سپس با خمیر آماده شده یک استوانه ساخته شده و با ترکیب حرکت دست و چرخش چرخ سفالگری شکل داده می شود. پس از آن نیز بر اساس طرح پایینی تراش داده شده و پرداخت می گردد.

روش قالبی

در روش های قالبی عموما از قالب هایی با جنس گچی، چوبی و یا حتی ظروف و اشیا مختلف برای قالب و برای شکل دادن به گل استفاده می شود. در این روش از گل به صورت دوغابی یا خمیری استفاده می شود. و یکی از پرکاربردترین روش های ساخت برای ظروف سرامیکی می باشد.

رنگ آمیزی و لعاب ظروف سرامیکی

لعاب پوشش درخشان و شفافی ست که بر روی ظروف سرامیکی و سفالی داده می شود. این پوشش هم باعث درخشش و زیبایی آن ها می شود و هم مقاومت و استحکام ظروف را بالا می برد. علاوه بر این لعاب به عنوان یک ماده ضد آب کننده نیز کاربرد دارد.

رنگ آمیزی ظروف سرامیکی عموما با رنگ های معدنی و اکسیدهای فلزی، یا رنگ های روغنی لاک ها و پوشش دهنده های شفاف انجام می گیرد.

رنگ و کیفیت لعاب بستگی به نوع فرمول آن و مواد تشکیل دهنده لعاب دارد. بیشترین ترکیبات معدنی که در ساخت لعاب استفاده می شوند شامل موارد زیر می باشند:

  • اکسید آهن
  • اکسید کبالت
  • اکسید کروم
  • اکسید مس
  • کربنات مس

مراحل لعاب زدن بر روی ظروف سرامیکی

برای تولید لعاب ابتدا مواد تشکیل دهنده آن آسیاب شده و سپس به صورت مایعی خمیری و در عین حال رقیق تهیه می شود. سپس ظرف سرامیکی پخته شده در کوره را با این مایع پوشش می دهند. بعد از لعاب کاری نیز ظرف در کوره قرار داده می شود تا پخته شود.

در بعضی از ظروف سرامیکی برای بار دوم نیز ظرف با لعاب دیگر، رنگ آمیزی یا خطاطی شده و دوباره در کوره قرار داده می شود. این کار باعث می شود در نهایت ظرف سرامیکی تولید شده زیباتر و مقاوم تر گردد.

انواع مختلف لعاب در ظروف سرامیکی

برای پوشش دهی ظروف سفال و سرامیکی از لعاب های مختلفی می توان استفاده کرد. در ادامه آشنایی مختصری با انواع لعاب ها خواهیم داشت:

  • لعاب قلیایی

لعاب قلیایی از لعاب های مرسوم و رایج در سال ها پیش است. اما با گذر زمان و ابداع لعاب های جدید استفاده از آن تقریبا منسوخ شده است. این لعاب ترکیبی از شیشه قلیایی، بلور یا شیشه خرده و سیلیس خام می باشد. برای تهیه شیشه قلیایی از گیاهی به نام اشنون نیز استفاده می شود.

  • لعاب سربی ترکیبی از اکسید سرب، سیلیس خام و بلور می باشد. برای تهیه اکسید سرب، سرب حرارت داده می شود تا به پودر نرم تبدیل گردد. سپس با سیلیس خام ، بلور و آب ترکیب شده و ساییده می شوند. در این مرحله لعاب بی رنگی به دست می آید که می تواند با ترکیب کردن آن با اکسید فلزات مختلف رنگ های متنوعی برای آن ساخت.لعاب سربی
  • لعاب فری

لعاب فریت نیز یکی دیگر از لعاب های پرکاربرد برای پوشش دهی ظروف سرامیکی ست. فریت ترکیبی ست که ذوب شده و به یک باره و خیلی سریع سرد می شود تا به شکل تکه های شیشه در بیاید.

در لعاب فریت نیز می توان با ترکیب کردن اکسیده های فلزی به آن رنگ های گوناگونی ایجاد کرد.

  • لعاب شفاف یا ترنسپارت

لعاب های شفاف مانند اسم شان حالتی براق و شیشه ای دارند. شکل این لعاب ها به گونه ای ست که با نور تابیده شده به ظروف می تواند از لعاب عبور کند. در این نوع لعاب کاری بدنه سفالین کار از زیر لعاب کاملا قابل دیدن می باشد.

معمولا از لعاب های شفاف برای نقاشی های زیر لعابی استفاده می شود.

  • لعاب کدر یا اُپک

برخلاف لعاب های شفاف، نور تابیده شده از لعاب عبور نمی کند و سطح زیرین لعاب مشخص نیست. این نوع لعاب سطح کاملا درخشانی برای ظروف ایجاد می کند و نور به خوبی از آن ها منعکس می شود. لعاب کدر خاصیت پوشانندگی بالایی دارد و می توان از آن برای ظروف سرامیکی که دوست داریم تک رنگ و یک پارچه باشد استفاده کرد.

  • لعاب مات

در لعاب های مات ذرات کریستالی منظم بر روی سطح لعاب در زمان سرد شدن به وجود می آید. در واقع نکته اصلی تفاوت لعاب های مات با لعاب های شفاف ظروف سرامیکی در همین قسمت نهفته است.

سطح این لعاب حالت زبر و مات دارد و به همین دلیل اتعکاس نور از روی سطح لعاب صورت نمی گیرد. استفاده از ظروف سرامیکی با لعاب مات در دکوراسیون هایی که همه چیز حالت ملایم و ملیح دارد بسیار متناسب و هماهنگ می باشد.

  • لعاب رنگین کمانی ( لعاب قازمغازی)

لعاب های رنگین کمانی از زیباترین و چشم نوازترین انواع لعاب های ظروف سرامیکی می باشند. رنگ این لعاب ها از پراکندگی شعاع های نور از طریق بلورهای ریز به وجود می آیند.

بلورهای موجود در لعاب، نورهایی با طول موج بنفش و آبی را منعکس می کنند. طول موج های دیگر نور از لعاب عبور می کند و درنهایت جذب بدنه می گردد. به دلیل شباهت لعاب به رنگین کمان به آن لعاب قازمغازی ( یک اصطلاح سنتی) گفته می شود.

  • لعاب زرین فام

لعاب زرین فام یکی از قدیمی ترین لعاب های ایرانی می باشد که زمان استفاده آن به دوره سلجوقیان باز می گردد. در لعاب زرین فام ابتدا طرح بدنه ضروف با لایه ای از لعاب کدر پوشانده شده و در کوره پخت می شود. سپس با لعابی که از ترکیب های نیترات نقره، سولفات مس و نیرات بیسموت به دست می آید روی آن نقوش مختلفی ایجاد می کنند.

پخت دوم سفالین در شرایط احیا و دودزدگی انجام می شود تا اکسیدهای فلزی لعاب دوم در سطح آن ایجاد شود. لعاب زرین فام به دلیل جلوه فلزی و خاصی که دارد به این نام شناخته می شود. و بسیار پرطرفدار و محبوب می باشد.

  • لعاب کریستالی

در لعاب های کریستالی پس از پخت، کریستال های کوچکی در زیر لعاب نقش می بندد. این نوع لعاب ها نسبت به سایر آن ها، برنامه پخت متفاوتی دارند و کار لعاب کاری آن ها نیز به دلیل مقدار کم کائولین دشوارتر است. تنها می توان با روش اسپری کردن یا با کمک پیستوله عملیات لعاب کاری کریستالی را انجام داد.

  • لعاب نمکی

برای لعاب کاری ظروف با لعاب نمکی نیاز به کوره های مخصوص احتراقی می باشد. در این روش پس از اینکه کوره به دمای 1200 درجه سانتی گراد رسید مقداری نمک به شعله های آتش آن اضافه می شوئ. در این دما، نمک به سرعت بخار شده و با لعاب به سطح بدنه ظروف می چسبد. در نهایت محصول نهایی ظاهری شبیه به پوست پرتقال خواهد داشت.

در روش نمکی، وقتی به انتهای پخت نزدیک می شویم نمک به صورت گرد به داخل کوره وارد می شود. به دلیل گرمای زیادی که در کوره وجود دارد نمک فرار شده و سدیم با اکسید الومینیوم و اکسید سیلیسیم که در رس وجود دارد ترکیب می شود. نتیجه کار لعابی خاص بر روی سطح کار خواهد بود.

  • لعاب ترک نما یا لعاب ترک دار

برای داشتن ظرفی با لعاب ترک نما لازم است از لعابی ها ضریب انبساط و انقباض بیشتری نسبت به بدنه دارد استفاده کنیم. این کار می تواند با اضافه کردن اکسید سدیم به ترکیبات لعاب انجام شود. ظاهر این لعاب به دلیل ترک مانند بودن آن بسیار جذاب و چشمگیر است.

ظروف سرامیکی فانتزی دکوکاف
ظروف سرامیکی فانتزی دکوکاف

روش های مختلف لعاب کاری

همان طور که گفته شد زدن لعاب بر روی ظروف سرامیکی باعث افزایش مقاومت آن ها و هم جنین ضد آب شدن محصولات می گردد. در نتیجه فرآیند لعاب کاری باید ساده، بدون خطا و با حداقل شدن ضایعات انجام بگیرد.

انتخاب روش لعاب کاری یکی از حساس ترین مراحل ساخت قطعات سرامیکی می باشد. برای انتخاب روش باید به نوع محصول، شکل و اندازه قطعه، محیط کارگاهی در دسترس و هزینه تامین انرژی و نیروی کار توجه داشت.

با توجه به پارامترهای بالا می توان از روش های زیر برای لعاب کاری استفاده کرد:

  • لعاب کاری سرامیک با استفاده از قلم مو

در ظروفی که می خواهیم قطعه ای را با رنگ های مختلف لعاب کاری کنیم یا ته رنگ های تزئینی در آن ایجاد کنیم، لعاب کاری با استفاده از قلم مو بهترین و کاربردی ترین روش می باشد.

این تکنیک برای لعاب کاری نقش های دیوارثی، مجسمه یا و یا نقوش برجسته که معمولا به بیش از یک نوع لعاب نیاز دارند بسیار کاربردی است.

در لعاب کاری ظروف سرامیکی با قلم مو دقت بیش تری به خرج داده می شود. در کارگاه های فنی و هنری به سرامیک کارها توصیه می شود در ابتدا لعاب کاری با روش قلم مو را شروع کنند.

  • لعاب کاری به روش ریختنی

روش ریختنی یکی از روش های رایج برای لعاب زنی می باشد و نسبتا سریع و اقتصادی است. برای این روش ظرف مورد نظر باید سطح مقطع بزرگ و کم عمق باشد.

برای سهولت کار ظرف سرامیکی روی یک پایه گردان گذاشته می شود تا هم زمان با ریختن لعاب روی قطعه بتوان پایه گردان و قطعه را چرخاند.

برای لعاب زنی سطح داخلی نیز ظرف از لعاب پر شده و سپس چرخانده می شود تا تمامی سطح ظرف به لعاب آغشته شود. در نهایت نیز لعاب اضافی به ظرف برگردانده می شود.

بعد از خشک شدن بدنه می توان آن را با استفاده از یک برس زبر، کاردک و یا اسفنج، از لعاب اضافه پاکسازی کرد.

  • لعاب کاری به روش غوطه ور شدن

برای لعاب کاری ظروف سرامیکی با این روش بدنه قطعه، وارد ظرف دوغاب لعاب می شود. و لعاب جذب بدنه می شود. غوطه وری یک روش ساده، صنعتی، کارآمد و سریع می باشد که به وسایل کمی نیز نیاز دارد.

در روش غوطه وری لعاب دارد تخلخل های بدنه می شود. و بر روی قطعه لعابی با ضخامت اندک اعمال می شود. این روش بر خلاف روش قلم مو نیازمند تخصص و مهارت بالا دارد. در مقیاس های صنعتی از انبرک غوطه وری استفاده می شود که در آن قطعه به وسیله انبر در سه نقطه محکم گرفته می شود. تمام فرآیند غوطه وری در این روش در عرض چند ثانیه قابل انجام می باشد.

  • لعاب کاری به روش اسپری کردن

در این روش، لعاب با فشار بالا بر روی سطوح و بدنه ظروف سرامیکی لعاب کاری انجام می شود. مزیت روش اسپری نسبت به سایر روش های لعاب زنی، سادگی روش و قابلیت حمل دستگاه های آن می باشد. البته سرعت لعاب زنی و هم چنین کیفیت اعمالی در این روش را نباید از یاد برد.

در تکنیک اسپری کردن، نسبت به روش غوطه وری نیاز به دوغاب کمتری برای لعاب زنی می باشد. هم چنین می تواند لعاب را با ضخامت های مختلف بر روی بدنه ظروف سرامیکی با میزان تخلخل متفاوت اعمال کرد. روش اسپری کردن گزینه مناسبی برای لعاب زنی اشکال بزرگ و پیچیده می باشد. استفاده از پایه گردان در روش اسپری کردن در یک دست و یکنواخت کردن پوشش نهایی موثر است.

  • لعاب کاری به روش آبشاری

در روش آبشاری، یک بخش متحرک مانند دیسک طراحی شده است که بدنه ظروف سرامیکی از زیر آن حرکت می کند. لعاب از سوراخ های موجود در روی دیسک بر روی بدنه ظروف ریخته می شود.

در روش آبشاری با تغییر دادن سرعت دیسک می توان وزن لعاب اعمالی و ضخامت لعاب بر روی ظروف سرامیکی را تغییر داد.

نکات مهم در مورد لعاب ظروف سرامیکی

لعاب یکی از اصلی ترین و مهم ترین مراحل ساخت ظروف سرامیکی می باشد. در هنگام لعاب زنی و پخت آن ممکن است مشکلات زیر ایجاد شود که باید به آن توجه کرد:

  • ترک برداشتن لعاب
  • پوسته پوسته شدن لعاب
  • گسیختگی در لعاب ( لعاب نخوردن قسمتی از ظرف سرامیکی)
  • سوراخ سوراخ شدن لعاب
  • تاول زدن لعاب
  • بد لعاب زدن
  • اتفاقات ناشی از کوره

لازم است در هنگام ساخت و خرید به خوبی به قسمت های مختلف لعاب دقت کرده و در صورت نیاز مشکل را رفع کنید.

پخت ظروف سرامیکی در کوره

پخت ظروف سرامیکی در کوره یکی از مهم ترین و اصلی ترین مراحل ساخت می باشد. بسیاری از افراد کوره را به عنوان قلب کارگاه تولید سرامیک به شمار می برند و بیشترین سرمایه گذاری خود را برای خرید کوره اختصاص می دهند. در هنگام خرید کوره باید حتما به موارد زیر توجه شود تا نتیجه پایانی مطلوب و مطابق انتظار باشد:

  • فرآورده هایی که باید درون کوره پخته شوند
  • میزان تولید کارگاه
  • کیفیت تولید کارگاه
  • دمای پخت
  • زمان پخت
  • نوع شعله کوره
  • نوع سوخت کوره

بر اساس این پارامترهای باید کوره مورد نظر خریداری و استفاده شود. توجه کردن به عوامل بالا می تواند هم از نظر اقتصادی به صرفه باشد و هم کیفیت کار نهایی را افزایش دهد.

رنگ آمیزی ظروف سرامیکی

اگر کمی با دنیای ظروف سرامیکی آشنا باشید احتمالا کلماتی مانند نقاشی زیر لعابی و نقاشی های روی لعابی به گوشتان خورده باشد. این دو تکنیک از اصلی ترین روش هایی هستند که برای رنگ آمیزی ظروف سرامیکی استفاده می شوند.

  • نقاشی زیر لعابی

در نقاشی زیر لعابی، اکسید فلزی مورد نظر ( بسته به رنگ مورد نیاز) با مقدار کمی لعاب بی رنگ، آب و چسب مخلوط می شود. این ترکیب مانند آبرنگ است و می توان از آن برای رنگ آمیزی ظروف سرامیکی استفاده کرد. حال اگر روی این ظرف را با یک لعاب شیشه ای بی رنگ بپوشانیم پس از کوره رفتن، این نقوش از زیر لعاب شیشه ای پیدا می شوند و بسیار جذاب خواهند شد.

  • نقاشی رو لعابی

نقاشی های رو لعابی به دو روش کلی انجام می شود: نقاشی روی لعاب خام و نقاشی روی لعاب پخته

در نقاشی روی لعاب خام، ابتدا ظرف با لعاب سفید یا هر لعاب روشن دیگری که کمی مات باشد پوشیده می شود و به وسیله قلم مو بر روی آن نقاشی می شود. سپس در کوره قرار داده می شود تا پخته شوند.

لعاب سفیدی که به عنوان زمینه به کار می رود به سرعت رطوبت قلم مو را جذب کرده و نقاشی کردن را مشکل می کند. برای حل این مشکل مقداری شکر یا صمغ عربی به لعاب اضافه می شود.

روش لعاب پخته بسیار ساده ر می باشد. و عموما با لعاب هایی که درجه آن ها پایین تر می باشد نقاشی می گردد. در صورت اشتباه بودن نقاشی و طرح می توان به آسانی آن را پاک کرده و یا اصلاح کرد. بیشتر ظروف چینی از طریق نقاشی رو رنگی تزئین می شوند.

انواع ظروف سرامیکی

همان طور که گفته شد ظروف سرامیکی دارای تنوع گسترده ای می باشند. می توان انواع ظروف سرامیکی را بر اساس کاربرد، میزان محبوبیت، روش ساخت، نوع لعاب و بسیاری موارد زیر دسته بندی کرد.

انواع ظروف سرامیکی و روش های مختلفی که برای ساخت آن استفاده می شود در بالا به تفصیل بیان شد. علاوه بر این می توان ظروف سرامیکی را بر اساس کاربرد به دسته های زیر تقسیم بندی کرد:

  • ظروف سرامیکی تزئینی و دکورایتو
  • ظروف پذیرایی و مصرفی روزانه
  • ظروف پخت و پز

در ظروفی که برای دکوری و چیدمان منزل استفاده می شوند تنها زیبایی نهایی کار اهمیت دارد. اما در مورد ظروف پذیرایی و پخت و پز کیفیت محصول، مقاومت آن در برابر شست و شو و حرارت، تماس آن با مواد خوراکی مختلف و .... از اهمیت بالایی برخوردار است.

محبوب ترین ظروف سرامیکی که به طور روزانه استفاده می شوند یا برای تزئین چیدمان استفاده می شوند نیز به صورت زیر است:

  • ظروف سرامیکی رنگی
  • ظروف سرامیک و چوب
  • ظروف سرامیکی قابل استفاده در فر
  • ظروف سرامیکی در دار
  • ظروف سرامیکی سفید ساده

خرید و قیمت ظروف سرامیکی

قیمت ظروف سرامیکی مختلف بر اساس پارامترهایی مانند ابعاد، روش ساخت، نوع لعاب، نوع بدنه، متریال و ترکیبات مورد استفاده و .... متفاوت می باشد.

در هنگام خرید لازم است ویژگی های مختلف محصول را با دقت بررسی کرده و از کیفیت آن مطلع شوید. هر گونه مشکل و عیب ظاهری در لعاب نشان از کیفیت پایین لعاب انجام شده بر روی بدنه دارد.

در هنگام خرید غیر حضوری و آنلاین نیز لازم است از معتبر بودن فروشگاه اینترنتی و داشتن نشان اعتماد الکترونیکی آن اطمینان حاصل کنید. سعی کنید از فروشگاه هایی خرید خود را انجام دهید که عکس قرار داده شده در وب سایت از محصول اصلی باشد و کیفیت بالایی داشته باشد. هم چنین وجود عکس هایی با زاویه های مختلف می تواند خیال شما را از کیفیت محصول تا حد زیادی راحت کند.

علاوه بر نکات بالا، سعی کنید از نحوه بسته بندی و ارسال محصول نیز مطمئن شوید تا محصول مورد نظر بدون ایجاد هیچ مشکل و آسیبی به دستان شما برسد. به عنوان مثال فروشگاه آنلاین دکوکاف به آدرس www.decocaf.com یکی از مراکز فروش بزرگ ظروف سرامیکی دستساز محسوب می شود که طی سال ها فعالیت امتحان خود را پس داده و دارای اعتبار زیادی می باشد.

ظروف سرامیکیظروف سرامیکی دستسازقیمت ظروف سرامیکیخرید ظروف سرامیکیظروف سرامیکی سفید
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید