سرامیک نماد زمین و همچنین صنعتگران ماهری است که در طول تاریخ خاک رس را از زمین به موارد مفیدی تبدیل کردهاند که در حال حاضر میتوان با آن انواع ظروف سرامیکی ایتالیایی دستساز را درست کرد. منشا سرامیک و سفال حداقل به ۲۴۰۰ سال قبل از میلاد مسیح برمیگردد. همانطور که گاهی باستان شناسان خبر از کشف ظروف و وسایلی میدهند که قدمتی چند هزار ساله دارند و بیشتر آنها از جنس سرامیک و یا سفال ساخته شدهاند.
گفته میشود قدمت ظروف سفالی کاربردی به حدود ۹۰۰۰ سال قبل از میلاد بازمیگردد. این سابقه طولانی گواه مزیت استفاده از ظروف سرامیکی ایتالیایی دست ساز است که امروزه همچنان از آنها استفاده میکنیم که اگر شکسته نشوند و بهخوبی از آنها مراقبت شود، میتوانند برای نسلهای بعدی هم دوام داشته باشند. این ظروف سرامیکی را میتوان در مصارف مختلف استفاده کرد، مثلا برای پختن غذا، نگهداری از مواد غذایی و یا همچنین سرو غذا و غیره.
مواد شیمیایی و پلاستیک برای بدن انسان مضر هستند و میتوانند بر سلامتی ما تأثیر منفی بگذارند. این مواد شیمیایی مضر اغلب در ظروف نگهداری مواد غذایی و سایر محصولات خانگی و ساختمانی وجود دارند. در حالی که برخی از سرامیکها فاقد این مواد شیمایی مضر هستند و درنتیجه ظروف سرامیکی دست ساز میتوانند گزینه خوبی برای ما باشند، مزیت استفاده از ظروف سرامیکی ایتالیایی در این است که هیچچیز مصنوعی در خاک رس وجود ندارد و منشا آن از زمین است.
البته باید توجه داشته باشید که این بدان معنا نیست که مواد سمی یا ناسالم نمیتوانند وارد خاک شوند. ظروف سرامیکی خالص دست ساز، کاملا از مواد معدنی خاک رس و خاک تهیه میشوند. درست است که آرسنیک، سرب، کادمیوم و سایر فلزات سنگین به طور طبیعی در خاک وجود دارند و میتوانند در خاک رس قرار بگیرند. با این حال یک جنبه اساسی در تولید سرامیک، پختن آن در دمای بسیار بالا است که باعث سوزاندن این ناخالصیهای طبیعی میشود. این بدان دلیل است که دمای ذوب فلزات سنگین کمتر از سرامیک است.
از دیگر مزیت استفاده از ظروف سرامیکی ایتالیایی دست ساز این است که سرامیک بهطور طبیعی انرژی مادون قرمز (FIR) را ساطع میکند که باعث گرم شدن همزمان مواد غذایی از داخل و خارج میشود. این در حالی است که ماکروویوها غذا را از داخل نیز میپزند، اما نه به روشی سالم. تفاوت در این است که انرژی ماکروویو، مولکولهای آب را جذب میکند و هنگام پخت، غذا را کم آب میکند. در مقابل گرمای مادون قرمز به غذای شما نفوذ میکند و به آن اجازه میدهد تا رطوبت طبیعی خود را حفظ کند.
شما میتوانید تابه سرامیکی خود را کاملا روی حرارت متوسط گرم کنید و سپس حرارت را کم کنید و غذای شما تقریباً به مدت ۷ دقیقه با حرارت متوسط طبخ میشود.ظروف سرامیکی حدود ۹۵٪ بیشتر از آلومینیوم گرما را حفظ میکنند و ۵۰٪ بیشتر از چدن است. بنابراین یک مزیت استفاده از ظروف سرامیکی دست ساز، این است که در هنگام طبخ در دمای پایین، غذا به راحتی نمیسوزد. مورد دیگر این که شما برای چرب شدن ظرف به روغن و کره احتیاج ندارید که به معنای پختوپز سالم نیز است.
ظروف سرامیکی نه تنها باعث پخت یکنواخت غذا میشوند، بلکه به حفظ طعم مواد غذایی نیز کمک میکنند و درنتیجه وعده غذایی سالم و خوشمزهتری ایجاد میکند. از آنجایی که ظروف سرامیکی انرژی گرمایی را بهطور کارآمد و مؤثرتری جذب میکنند، میتوانید در دمای پایین طبخ کنید. در واقع توانایی گرم شدن ظروف آشپزی سرامیکی کمی بیشتر از آلومینیوم است؛ اما همین که گرم شد، قادر است تا گرما را برای مدتی حفظ کند.
در اینجا ما باید بین سرامیکهای بدون لعاب و لعابدار تفاوت قائل شویم، زیرا تفاوتهایی در نحوه استفاده از هر یک در هنگام تهیه غذا وجود دارد که هر کدام نیز تا حدودی خصوصیات متفاوتی دارند. ظروف بدون لعاب یک روش بسیار سالم برای تهیه غذا است، زیرا خاک رس قادر به توزیع آب به طور مساوی در طی فرآیند پختوپز است. اما خاک رس سفالی که در ظروف سرامیکی بدون لعاب استفاده میشود، به دلیل احتمال وجود سرب و دیگر سموم، باید با احتیاط مصرف شود.
البته ظروف لعابدار باید بدون هرگونه ترکخوردگی و کاملا سالم باشند؛ زیرا در صورت هر نوع عیب و ایرادی، هنگام پختوپز موادی که در تهیه لعاب آن به کار برده شده است، به داخل غذا وارد میشود و غذا را ناسالم میکند. همچنین باید این موضوع را در نظر داشته باشید که در ظروف سرامیکی لعابدار، مواد غذایی که خاصیت اسیدی دارند را برای مدت طولانی نگهداری نکنید. پس ابتدا باید از صحت سالم بودن و استاندارد بودن این ظروف اطمینان حاصل کنید و بعد از آن در پختوپز استفاده کنید.
۱. از آنجایی که داغ شدن ظروف سرامیکی مورد استفاده در آشپزی ممکن است کمی بیشتر طول بکشد، اما فقط چند دقیقه کافی است تا گرم شوند. فقط باید صبوری پیشه کنید تا فرآیند گرم شدن آن طی شود. اگر ظروف سرامیکی دست ساز را بر روی شعله زیاد قرار دهید، منجر به ترک خوردن آن میشود. پس اگر از ظروف سرامیکی برای پختوپز استفاده میکنید، اجازه دهید که این کار بر روی حرارت ملایم انجام شود.
۲. هنگامیکه فرایند پختوپز به اتمام میرسد، بلافاصله ظروف سرامیکی ایتالیایی خود را در معرض آب سرد و یا در جای بسیار خنک قرار ندهید. این کار یک نوع شوک به ظرف شما وارد میکند و درنتیجه باعث ترک خوردن ناگهانی ظروف سرامیکی میشود. پس بهتر است بعد از آن که این ظروف را از روی حرارت برمیدارید، کمی صبر کنید تا خودبهخود درجه حرارت ظرف به حالت عادی برگردد.
۳. برای تمیز کردن ظروف سرامیکی دستساز بهتر است از وسایل شستشوی مناسب استفاده کنید، بهخصوص اگر که از ظرف سرامیکی لعابدار استفاده میکنید. زیرا استفاده از وسایل زبر و تیز، باعث خراشیده شدن لعاب آن میشود و ظروف سرامیکی دستساز شما دیگر قابل استفاده نخواهد بود. پس برای شستشوی این ظروف حتما از وسایل شستشویی که به اندازه کافی نرم هستند، استفاده کنید.
همانطور که میدانیم استفاده از ظروف سرامیکی دست ساز مدت کمی نیست که محبوبیت پیدا کرده است، زیرا از زمانهای خیلی دور نیز هنرمندان بسیاری با انواع طرحها و رنگهای جذاب، ظروف سرامیکی درست میکردند. آنها حتی از سنتهای مختلف در سراسر جهان نیز الهام گرفتهاند، این را میتوان از طرح و نقشهای خاصی که بر روی این ظروف هستند، متوجه شد. به دلیل ماهیت کاملا ارگانیک این ظروف، مزیت استفاده از ظروف سرامیکی دست ساز را میتوان آسیب کمتر به بدن انسان و همچنین به طبیعت دانست.