زمانهی ما محتاج و وامدرا نواندیشی و روشنفکری دینی است، زمانهای که نه میتواند به راحتی از سنت دست بکشد و تماما تن بدهد به زیستِ جهانِ نیچهای، و نه میتواند جهانِ مدرن را جایگزین سنت دینی کند.
نواندیشی دینی، نه دست برداشتن از سنت، بلکه به معنای بازاندیشی و بازنگری سنت، در عصر مدرن و پسامدرن است به حَسَب نیاز انسان امروز.
نسبت کفر و ارتداد به دگراندیشان، حربهای است ناجوانمردانه( توصیه نجمآبادی به سیدجمالالدین اسد آبادی)
انسانِ امروز با پیچیدگیها و پرسشهای عمیقی زندگی میکند و سوالش این است که از دین، چه خدمتی برای من بر میآید؟
و اینجاست که سیدموسی صدر، یکی از بزرگترین نواندیشان معاصر، ندای ادیان درخدمت انسان را سر میدهد؛ یعنی تغییر نگرشِ انسان در خدمت ادیان و مذاهب، او که خود را ادامهی راه سیدجمالالدین اسدآبادی میدید.
اگر علمای سنتی، جریانِ روشنفکری را با تکفیر و تفسیق، از صحنهی جامعه حذف کنند، در پاسخ به انسانِ روز درمانده میشوند.
البته نباید فراموش کرد که نواندیشی، مبانی و مولفههای خاص خودش را دارد، و هرکسی که از راه رسید، نمیتواند بدون مبنا، سنت را دگرگون کند، که اگر چُنین کند، مسیری به دور از روشنفکری را طی میکند.
و معالاسف جریانِ نواندیشی در ایران، به معنای واقعی کلمه به سُخره گرفته شده است و بیشتر از آنکه همراهِ با مبنا پیش رود، مسیری در جهتِ خلاف را دارد طی میکند، مسیری که نه تنها انسانِ مدرن را با دین آشتی نمیدهد، بلکه آن را فراری میدهد.
