خرپا ساندویچ پانل سازهای فلزی به شکل مثلث است که اعضای آن بدون انحنا به یکدیگر متصل شده و تشکیل مفصل را میدهند. برای ساخت سازههای فلزی با زیر بنای بالا از خرپا (Truss) استفاده میشود.
خرپا علاوه بر کاهش وزن اسکلت و ساختمان، امکان ساخت فضای بزرگ بدون نیاز به ستون را فراهم میکند. خرپاها انواع مختلفی مانند مسطح، ساده و فضایی دارند و در ساخت دهانههای طولانی مورد استفاده قرار میگیرند.
در حالت کلی عملکرد انواع خرپا، ایجاد ثبات افقی و حمل بار سقف میباشد. سازههای وسیع از جمله ترمینالها، فرودگاهها، ورزشگاههای ورزشی و… که با ساندویچ پانل دیواری و سقفی ساخته میشوند از خرپا برای ایجاد ثبات استفاده میکنند تا وزن اسکلت را کم کنند.
خرپا از اجزای بلند و باریک که دارای محور اصلی هستند، ساخته شده و شکل مثلثی دارد. از خرپا برای ایجاد مقاومت در برابر بار خارجی و پوشاندن دهانههای بزرگ استفاده میشود.
برای ساخت خرپا ساندویچ پانل از مواد کمتری استفاده شده و نیروی کار کمتری نیاز میباشد. همچنین سرعت ساخت بالایی داشته و بسیار زیبا و کارآمد است.
خرپاها دارای انواع مختلفی هستند و برای ساخت سازههای گوناگون مورد استفاده قرار میگیرند. انواع خرپا ساندویچ پانل به شرح زیر است:
در ساخت ساختمانها با ساندویچ پانل سقفی از خرپا ساده استفاده میشود. خرپا ساده، دو بعدی بوده و به شکل مثلث منفرد است. معمولا در سقف قاب بندی شده میتوان آن را مشاهده کرد.
خرپا مرکب از دو خرپا ساده تشکیل شده و برای ساخت بدنه سفت و محکم مورد استفاده قرار میگیرد. خرپاهای ساده توسط اعضای اضافی یا مفصل مشترک به یکدیگر متصل شده و ساختار خرپای مرکب را میسازند.
خرپا ساندویچ پانل پیچیده دارای اعضای متقاطع است و در دسته بندی خرپا ساده و مرکب جا نمیگیرد. در حالت کلی خرپاها به دو دسته دو بعدی و سه بعدی تقسیم میشوند. خرپای پیچیده نوعی خرپا مسطح است که روی یک سطح صاف قرار دارد.
برای ساخت سازههای مدرن مانند ساخت سوله با ساندویچ پانل از خرپا مسطح استفاده میشود. در خرپای مسطح همهی اعضای خرپا بر روی یک سطح قرار میگیرند تا بار بیشتری را تحمل کنند.
خرپا فضایی مشابه به الگوی هندسی است و اتصالات آن به صورت خطی به یکدیگر متصل شدهاند. این نوع از خرپا سه بعدی بوده و در ساخت سازههای مدرن مورد استفاده قرار میگیرد.
معمولا از خرپاها برای ساخت سوله استفاده میشود و برخی از ویژگیهای آنها عبارتند از:
برای ساخت سوله یا سازههای بزرگ ابتدا دهانه سازه با مساحت مشخص شده و تاج سازه یا سوله نیز مشخص میشود. با توجه به اینکه خرپا دارای شکل مثلثی است، ابعاد سازه اهمیت بالایی دارد.
ابتدا از اره مخصوص، برای برش قطعات استفاده شده و سپس در بخشهای مورد نظر قطعات قرار میگیرند. عملیات اجرای فونداسیون، بستگی به وزن سازه و شرایط آب و هوایی دارد.
خرپاها با توجه به شرایط، روی سقف قرار گرفته و با پیچ و مهره در جای خود ثابت میشوند. سپس سایر قطعات و پوشش سقف که ساندویچ پانل است بر روی سازه اجرا میشود.