در این نقد، جزئیات بازی کمپ آلفا اسپویل نمی‌گردد (در خصوص برخی از کلیات بازی مانند فضاسازی، موسیقی و گیم‌پلی توضیحاتی ارایه می‌شود که در پیش برد بازی شما موثر نیست و لطمه‌ای به تجربه بازی شما وارد نخواهد کرد).
بازی کمپ آلفا با شروع مهر ماه سر و صدای زیادی به پا کرد. روایتی از آینده، تعاملی عمیق، استفاده از تکنولوژی IOT همه و همه کلماتی هستند که طرفداران اتاق فرار را قطعا به وجد می‌آورند. در این بررسی تخصصی در نظر داریم بازی کمپ آلفا را در چهار حوزه اصلی، مطابق روند نقد پیج میگ‌میگ بررسی کنیم. لطفا در نظر داشته باشید که متن پیش‌رو به بررسی فنی و یافتن نقاط ضعیف‌تر بازی « با سختگیری بالا » پرداخته است. معتقدیم بازی کمپ آلفا از دید فنی، در سطح بالایی قرار دارد و موارد ذکر شده از بررسی موشکافانه بازی به‌دست آمده است.
سناریو
داستان کمپ آلفا یک داستان مشخص و قابل فهم است اما گیرایی چندانی ندارد و اگر صرفا داستان بازی را بدون در نظر گرفتن بقیه مشخصات ، روی کاغذ بنویسیم، احتمالا مخاطب را به هیجان نمی‌آورد. کمپ آلفا تزریق هیجان را از طریق داستان پیش می‌برد و شاهد اوج و فرودهای چندانی نیستیم. فضای داستانی در ابتدا نسبت به سطح فعلی اسکیپ‌روم در ایران نو و به دور از کلیشه هاست اما پایان‌بندی در یک فضای تکراری آشنا سقوط می‌کند دقیقا برعکس چیزی که در بازی شبح بازارچه از همین مجموعه دیدیم. هر دوی این بازی‌ها پایان‌بندی تقریبا غیرقابل پیش‌بینی‌ای دارند البته بازی کمپ آلفا از این رو پیش‌بینی ناپذیر است که گمان نمی‌کردیم به کلیشه ختم شود! شخصیت پردازی ستودنی ست اما به جزئیات پرداخت چندانی نمی‌شود و کاراکتر‌ها داستان زیادی برای تعریف کردن ندارند. روایت به کمک اکت‌های خوب کامل می‌شود و با پرسیدن چند سوال ساده از گیم مستر احتمالا ابهامی باقی نمی‌ماند. ریتم روایت در ابتدا کُند و در انتها رفته‌رفته سرعت پیدا می‌کند که البته گویا این سبک روایت (که سرعت روایت، منحنی صعودی دارد) مورد علاقه طراحان بازی کمپ آلفا و شبح بازارچه است.
دکور
اولین نقطه قوت کمپ آلفا دکوراسیون و فضاسازی خوب یک زندان در سال 2051 است. به محض ورود به فضای بازی متوجه تفاوت فاحش این بازی با سایر بازی‌ها در سبک‌های تکراری اتاق فرار خواهید شد. چینش جالب و درگیر کننده باعث ایجاد جریان در بازی شده و از این لحاظ کمپ آلفا توانسته است موفق عمل کند. از لحاظ جزئیات برخی اتاق‌ها همچنان جای کار دارند و یک سری المان‌های استفاده شده ناچارا به علت کاستی‌هایی که در حوزه کیفیت تولید به طور کلی وجود دارند، حس اسباب‌بازی می‌دهند. البته این موارد قابل حل به نظر می‌رسند و احتمالا در آینده برطرف خواهند شد. این بازی از دید گیم‌پلی المان‌هایی در بازی جای داده که به نظر بسیار پرهزینه هستند، با این حال طراحان بازی تا حد خوبی توانستهاند حس مورد نظر را با المان‌هایی نه بی‌نقص اما منطقی انتقال دهند. استفاده از موسیقی سریال وست ورد (West World) و البته المان‌هایی که از همین سریال اقتباس گرفته شده تاثیر زیادی در فضاسازی دارند. به صورت کلی دکور کمپ آلفا دکور بسیار پرزحمتی بوده و پرداختن به جزئیات و کیفیت ساخت با وسواس بالایی انجام شده است.
اکت و گیم‌پلی
اصلی‌ترین بخش نقد بر این بخش متمرکز است. گیم‌پلی کمپ آلفا شباهت بسیار زیادی به بازی شبح بازارچه دارد اما در نوع تعامل شاهد کیفیت به مراتب پایین‌تری نسبت به شبح بازارچه هستیم. در این بازی تعامل، صرفا به گفت‌وگو و هینت‌دهی خلاصه شده و برای تغییر مسیر، انجامquest ها (که بعضا تسک هستند و نه کوئست) و یا پیش برد گیم‌پلی نیازی به تعامل وجود نداشت. به این معنا که اگر تعامل از بازی حذف شود و هینت‌دهی به سبک کلاسیک افول پیدا کند، بازی از دید پیشبرد گیم‌پلی زمین نخواهد خورد (البته که روان هم اجرا نخواهد شد). دو کوئست اصلی بازی که منجر به معما می‌شوند، غنی‌ترین بخش‌های گیم‌پلی را ایجاد کردند و این کوئست‌ها در بازی بسیار دلنشینند. چیزی که جای خالی‌اش در بازی کمپ آلفا بیشتر حس می‌شود، هیجان بیشتر است. نوع اجرای اکت‌ها تا حدودی ترس از « از دست دادن » را کم می‌کند و این تنها استرس « زمان » است که هیجان را در بازی حفظ کرده، اگرچه که در انتهای بازی تسک‌هایی هستند که هیجان را کمی بالا می‌برند اما در طی گیم‌پلی (به علت تعدد معماها و یا هر دلیل دیگری) هیجان به طرز ملموسی افت می‌کند که این موضوع در بازی شبح بازارچه دقیقا برعکس بود. انجام تسک‌های کوچک بیشتر و هیجان در حین حل معما بالاتر بود. موضوعاتی در گیم‌پلی کمپ آلفا طراحی شده‌اند که اگر پلیر کاری را اشتباه انجام داد، جریمه‌هایی شامل حالش بشوند اما مسیر گیم‌پلی آنقدر چهارچوب مستحکمی دارد که شما در اکثر مواقع اصلا نمی‌توانید دچار اشتباه شوید!
موضوع دیگر چیدمان استراتژی و ارائه مسیری برای این چیدمان توسط پلیر است، گیم‌پلی بازی به نوعی دیزاین شده که مسیر کار کاملا مشخص است و مجال چیدن استراتژی برای پیشبرد بازی تقریبا وجود ندارد و شما به عنوان پلیر موظف هستید یک‌به‌یک تسک‌ها را انجام داده و معماها را حل کنید و به انتهای داستان برسید. در واقع کمپ آلفا چهارچوب بسیار ثابتی برای گیم‌پلی در نظر گرفته است که در طی این گیم‌پلی شدیدا کنترل شده، اتفاقات هیجان انگیزی رقم بخورد! این موضوع به صورت مستقیم باعث حدف المان خلاقیت و استراتژی (Core Drive 3 : Empowerment of Creativity and Feedback) که اصلی ترین دلیل محبوب شدن بازی‌ها هستند، شده است. چیزی که در این چهارچوب گم شده پیش‌بینی ناپذیری (Core Drive 7: Unpredictability) است که المانی برای ایجاد هیجان است. افسوس که این گیم‌پلی مجال ساختن استراتژی را به پلیر نمی‌دهد و المان‌های غیرقابل پیش‌بینی (از نگاه گیم‌پلی و سناریو) در بازی وجود ندارند.
اکت نمایشی بازی در ابتدای کار احتمالا به علت نبود موسیقی کمی سرد پیش می‌رود و به عنوان زندانی، حس ترس و اضطراب از زندان منتقل نمی‌شود. بازیکن یک زندان بسیار مدرن را می‌بیند و برای گشت‌وگذار در بین فضاها و سلول‌های آن اشتیاق زیادی پیدا می‌کند. حال در این جمله بالا کلمه « زندان » را با « بازارچه » عوض کنیم! این، همان اشتیاق برای explore فضاست که ابتدای بسیاری از بازی‌ها شکل می‌گیرد. در نتیجه این اشتیاق نه توسط فضای داستانی زندان و نه توسط اکت به وجود آمده بلکه بار این مسولیت توسط فضاسازی و دکور کشیده می‌شود. شاید با تغییراتی در گیم‌پلی بتوان این ترس از دست دادن و اضطراب مورد نظر سناریو را پیاده‌سازی کرد. به صورت کلی گیم‌پلی کمپ آلفا تکرار گیم‌پلی شبح بازارچه در یک فضای بسیار متفاوت بود که در برخی بخش‌ها مکانیک ضعیف‌تری داشت.
معما
قوی‌ترین شاخص معما در این بازی تنوع در طراحی بود. معماهای کمپ آلفا بیشتر از جنس مسائل matching (تطابق الگو) و classifying (خوشه‌بندی) است و سعی شده با تنوع در فضای طرح (گاها بی‌ربط به سناریو) معماهای بسیار متنوع و دوست داشتنی‌ای ایجاد کند. جنس راه‌حل و سرنخ در بازی کمپ آلفا متفاوت است و اگر از سبک اسکیپ‌آنلاین لذت می‌برید معماهای کمپ آلفا برای شما بسیار هیجان‌انگیز خواهد بود. بجز چند معما، ما‌بقی در روایت داستانی نقشی ندارند و بیشتر برای « لذت حل معما » ساخته شده‌اند که کاملا از این نظر موفق بوده‌اند. همانطور که احتمالا در نقدهای قبل خوانده باشید معماها شامل سه فاکتور اصلی هستند: سرنخ، صورت‌مساله و راه‌حل. زمانی که این سه فاکتور در یک چرخه درست با هم کار کنند، معما از دید فنی استاندارد خواهد بود. معماهای بازی کمپ آلفا همگی استاندارد هستند اما تعداد معماهایی که صورت‌مساله آن‌ها ربطی به آینده ندارد، زیاد است. این موضوع در خصوص اکثر سرنخ‌ها نیز مصداق دارد که اگرچه دوست داشتنی هستند اما ارتباطی با آینده ندارند ولی با این وجود تقریبا تمامی راه‌حل‌ها در دکور معنادار پیاده‌سازی شده‌اند.
آیا سناریوی بازی کمپ آلفا نسبت به بازی شبح بازارچه و یا بازی نفوذ سناریوی بهتری است؟
سناریو از لحاظ داستانی (شامل شخصیت پردازی، آغاز و پایان‌بندی، خلاقیت، گیرایی و ...) از شبح بازارچه ضعیف‌تر اما از نفوذ قوی‌تر است.
دکور کمپ آلفا در چه وضعیتی نسبت به شبح بازارچه و نفوذ قرار دارد؟
به صورت کلی شاهد پیاده‌سازی قوی‌تری هستیم. دکور کمپ از لحاظ خلاقیت از هردو بازی ذکر شده، بهتر است.
از لحاظ اکت و گیم‌پلی چه مقایسه‌ای می‌توان میان این سه بازی داشت؟
به صورت کلی نفوذ گیم‌پلی قدرتمندتری نسبت به دو بازی شبح بازارچه و کمپ آلفا دارد. جهان باز (open map) بودن، امکان تصمیم‌گیری برای پیشبرد مسیرهای متفاوت (وجود مجال خلاقیت و استراتژی) و المان کوئست در بازی نفوذ باعث شده گیم‌پلی غنی‌تری شکل بدهد و برنده بخش گیم‌پلی، نفوذ خواهد بود. بعد از آن بین دو بازی دیگر اگرچه که از یک سبک گیم‌پلی پیروی می‌کنند ولی شبح بازارچه است چرا که دو کوئست در دل خود جای داده و به صورت کلی در این بازی از چهارچوب‌های بسیار سفت و سخت بازی کمپ آلفا خبری نیست. البته اکت این دو بازی از دید تئاتریکال غنی‌تر از بازی نفوذ است چرا که در نفوذ تنها در یک بخش شاهد اکت تعاملی هستیم که آن هم بستگی به نوع بازی بازیکن دارد.
سطح معمایی این سه بازی را چطور می توان مقایسه کرد؟
این سوال سخت‌ترین سوال در خصوص مقایسه این سه بازی است. برای درک بهتر این مقایسه را از چند جهت انجام می‌دهیم. از لحاظ تنوع طراحیِ صورت مساله و نوع معما (مسائل classifying, Clustering, Pattern Matching, ...) می‌توان گفت نفوذ حرف بیشتری برای گفتن دارد اما از نظر فضای راه‌حل، کمپ آلفا نوآورانه‌تر است. از لحاظ درجه سختی، معماهای نفوذ طبقه‌بندی بهتری دارند و به صورت کلی از درجه سختی بالاتری برخوردار هستند، همچنین در فضای سناریو هم با معناتر هستند. با این حال معماهای کمپ آلفا تنوع سبک پیاده سازی (صوتی، محیطی، مکانیکی و ...) بیشتری دارند. در کمپ آلفا دو معما کوئست‌های گیم‌پلی دارند اما در نفوذ به صورت کلی گیم‌پلی حل معما و انجام تسک‌ها از یکدیگر جدا شده‌اند.
نمی‌توان گفت که بازی کمپ آلفا تحولی مشابه شبح بازارچه ایجاد کرده است! اگرچه که در نوع خود ایده‌های جدیدی را پیاده‌سازی کرده است. به طور مثال حذف قفل فیزیکی و یا ایجاد یک فضای داستانی و دکوری تازه. اما نتوانست در گیم‌پلی اتفاق جدیدی را رقم بزند و تکرار ضعیف‌تر گیم‌پلی بازی شبح بازارچه است. با تمام این‌ها باید اقرار کنیم قطعا بازی کمپ آلفا یکی از بهترین بازی‌های حال حاضر (آبان 1400) ایران است و احتمالا راه را به سوی تکنولوژی‌های بیشتر و دکور‌های تمیز و متفاوت‌تر هموار می‌کند. امیدواریم این روند رو به رشد همواره ادامه یابد.
تیم نقد اتاق فرار میگ‌میگ
آبان 1400
