در دنیای امروز بازاریابی حیاتی ترین عنصر برای موفقیت یک کسب و کار محسوب می شود. از نظر فیلیپ کاتلر در کتاب "مدیریت بازاریابی" بازاریابی در واقع دانش و هنر کشف، خلق و ارائهی ارزش، با هدف تأمین نیازهای یک بازار هدف، همزمان با کسب سود است. بازاریابی، نیازها و خواستههای تأمین نشده را تشخیص میدهد؛بازارِ آنها را تعریف کرده، حجم این بازار را اندازه گیری و سود بالقوهاش را برآورد میکند.
به طور کلی دو روش بازاریابی برای کسب و کارها وجود دارد؛ روش بازاریابی سنتی و روش بازاریابی اینترنتی که همواره بحث های زیادی درمورد انتخاب بهترین روش وجود دارد.
به نظر شما کدام روش برای بازاریابی مناسب تر است؟ بازاریابی سنتی یا بازاریابی اینترنتی؟
در واقع می توان گفت هر دو روش کارایی خاص خود را دارند و نمی توان تنها یکی را برای صاحبان کسب و کار توصیه کرد و هیچ دلیلی بر برتری بازاریابی اینترنتی بر بازاریابی سنتی و یا بر عکس وجود ندارد. و انتخاب بین این دو روش به درک ما از بازار هدف کسب و کار و بهترین راه برای رسیدن به آن بستگی دارد.
در این مقاله انواع روش های بازاریابی سنتی و دیجیتال و مزایا و معایب هر یک به صورت خلاصه شرح داده می شود.
بازاریابی سنتی
بازاریابی سنتی (Traditional Marketing) استراتژی های بازاریابی ای را شامل می شود که در دنیای آنلاین انجام نمی شود و به صورت آفلاین است. به طور کلی استراتژیهای بازاریابی سنتی جز یکی از گروههای زیر هستند:
· تبلیغات کاغذی یا پیرینتشده (مانند مجلات، روزنامه، تراکت تبلیغاتی و …)
· تبلیغات در رسانههای پخش (مانند تلویزیون، رادیو و …)
· تبلیغات از طریق پست مستقیم (مانند کاتالوگ، کارت پستال و …)
· تبلیغات از طریق تلفن (مانند تل مارکتینگ یا تبلیغات تلفنی، اس ام اس مارکتینگ و …)
· تبلیغات محیطی (مانند بیلبورد، لایت باکس و …)
در دنیایی دیجیتال امروزه هنوز هم دلایل بسیاری وجود دارد که از بازاریابی سنتی استفاده شود. از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
· به دلیل قدمت بازاریابی سنتی میتوان گفت مردم به نوعی به آن عادت کرده اند و از آنجاییکه اکثریت جامعه تا به حال با انواع روشهای بازاریابی سنتی مواجه شدهاند، راحتتر میتوانند پیام تبلیغاتی را درک و دریافت کنند.
· بازاریابی سنتی برای بخشی از جامعه که هنوز به اینترنت یا گوشیهای هوشمند دسترسی ندارند و یا متوجه تبلیغات آنلاین نمیشوند مناسب است، به همین دلیل اگر جامعه هدف کسب و کار شما گروه سالمندان و مسن جامعه را تشکیل می دهند استفاده از این روش برای این گروه که آشنایی با دنیای دیجیتال ندارند می تواند مناسب تر باشد.
· بازاریابی سنتی در جذب مخاطبان بومی و محلی نقش مهمی ایفا میکند.
· آگهیهای فیزیکی مانند پرینت بروشور و ..ماندگاری بالایی دارند و میتوانند برای مدت زیادی باقی بمانند و کاربرد داشته باشند.
· از آنجایی که هدف بازاریابی تک به تک (One to One Marketing) برخورد متفاوت با هر مشتری است و برای هر مشتری باید پیغام یا پیشنهاد متفاوتی ارائه کرد، بازاریابی سنتی میتواند از این نظر روش بهتری محسوب شود.
در کنار مزیت های بازاریابی سنتی معایب این روش را می تواند موارد زیر برشمرد:
· گران بودن و هزینه بر بودن فعالیت های بازاریابی سنتی؛ استخدام بازاریاب و فروشنده، خرید آگهی های تلویزیونی و رادیویی، هزینه هایی بابت چاپ بورشورها ، کارت های ویزیت ، پست نمودن کاتالوگ ها و موارد مشابه از جمله موارد پرهزینه است.
· از آنجایی که در بازاریابی سنتی به طور معمول از روش هایی چون ارسال پیام های بازاریابی به صورت ارسال کاتالوگ ، بوروشور ، پیام های کوتاه (SMS) و تماس های مستقیم استفاده می شود. بررسی بازخورد پیام ها به سختی قابل درک و بررسی هستند.
· در بازاریابی سنتی نسبت به بازاریابی مدرن نتایج را به سختی می توان تجزیه تحلیل و نتیجه گیری کرد. این درحالی است که در بازاریابی اینترنتی به راحتی با استفاده از نرم افزار های مختلف می تواند میزان فعالیت کاربران خود، میزان خرید و... در سایت یا اپلیکشین خود راحتی بررسی و نتیجه گیری کرد.
· در بازاریابی سنتی هیچ تعامل و ارتباطی بین صاحب کالا و مشتری وجود ندارد به همین دلیل امکان معرفی حرفه ای محصول فراهم نمی شود.
بازاریابی اینترنتی(Digital Marketing )
بازاریابی اینترنتی که با نام های دیگری چون بازاریابی آنلاین و بازاریابی دیجیتال نیز شناخته می شود، ﺑﻪ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﺒﻠﯿﻎ ﻣﺤﺼﻮﻻت و ﺧﺪﻣﺎت ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﺑﺰارﻫﺎي دﯾﺠﯿﺘﺎلی ﺻﻮرت می گیرد ﮔﻔﺘﻪ میﺷﻮد. بازاریابی دیجیتال همان اهداف بازاریابی سنتی را دنبال می کند، با این تفاوت که بازاریابی دیجیتال با به کارگیری ابزارها و روش های نوین فناوری های جدید به دنبال نوآوری است و اهداف بازاریابی سنتی را با استفاده از امکانات فضای دیجتال محقق می کند.
روشهای بازاریابی دیجیتال بسیار گسترده است و به طور کلی میتوان آنها را در چند دسته زیر تقسیمبندی کرد:
· بازاریابی محتوا (Content Marketing)
· بازاریابی شبکههای اجتماعی (Social Media Marketing)
· بازاریابی موتورهای جستجو (Search Engine Marketing)
· بهینهسازی موتورهای جستجو (Search Engine Optimization)
· تبلیغات کلیکی (PPC Advertising)
· تبلیغات در وبسایتها (Web Advertising)
· بازاریابی افیلیت (Affiliate Marketing)
· بازاریابی ایمیلی (Email Marketing)
· ریمارکتینگ (Remarketing)
· تبلیغات درون اپلیکیشنها (In-App Advertising)
بازاریابی اینترنتی در مقایسه با بازاریابی سنتی مزایای غیرقابل انکاری دارد که استفاده از آن را به یک امر ضروری تبدیل کرده است. برخی از مهمترین مزایای بازاریابی اینترنتی عبارت است از:
· کم هزینه و رایگان بودن بستر بازاریابی اینترنتی
· قابلیت کنترل و اصلاح کردن تبلیغات و بروز نگه داشتن اطلاعات مربوط به محصولات و خدمات
· در بازاریابی اینترنتی قابلیت تارگت کردن مخاطبان وجود دارد؛ تارگتینگ باعث میشود مخاطبان واقعی تبلیغات را مشاهده کنند. در حالیکه تبلیغات سنتی به صورت عمومی نمایش داده میشود و هیچگاه نمیتوان مطمئن بود که کسانی که تبلیغ را دیدهاند مخاطب هدف بودند یا خیر.
· در بازاریابی اینترنتی امکان انتخاب مخاطب هدف براساس مکان، جنسیت، تحصیلات، شغل و… را در پلتفرم های مختلف دارد در حالی که در روش سنتی این قابلیت وجود ندارد.
· در بازاریابی دیجیتال با استفاده از امکانات و انواع رسانه های دیداری و شنیداری می توان تبلیغات خلاقانه ای را با توجه به نوع مشتری خود ارائه داد.
· با توجه به استفاده از شبکه های اجتماعی مانند اینستاگرام، فیس بوک، توییتر، گوگل پلاس و… در بازاریابی دیجیتال امکان به اشتراک گذاری و دیده شدن تبلیغات افزایش پیدا می کند.
· در بازاریابی دیجیتال امکان و فضای لازم برای به نمایش گذاشتن تمام محصولات شرکت فراهم است. کاری که در بازاریابی سنتی به سختی امکان پذیر است.
· بازاریابی دیجیتال محدودیت زمانی و مکانی ندارد. همیشه در دسترس بودن و فعالیت ۲۴ ساعته از دیگر مزیت های آن محسوب می شود .
· در بازاریابی اینترنتی امکان اینکه مخاطبان تجربیات و نظرات خود را با دیگران به اشتراک بگذارند وجود دارد .
با توجه به محاسن بازاریابی دیجیتال که به آن ها اشاره شد می توان به محدودیت های آن نیز اشاره کرد:
دیجیتال مارکتینگ با وجود کم هزینه و بازدهی بالا، معمولا زمان بر است. چرا که محتوا در بازاریابی دیجیتال باید به طور مداوم تولید، ویرایش و منتشر شود وبه نظرات کاربران پاسخ داده شود.
· بازاریابی دیجیتال به فناوری هایی از جمله اینترنت وابسته است. زمانی که شبکه اجتماعی از دسترس خارج می شود، کار بازاریابی دیجیتال نیز مختل می شود.
· در صورتی که امنیت سایت یک شرکت دچار مشکل شود، فورا در فضای اینترنت بدنام میشود و به راحتی نمیشود اثر منفی آن را از بین برد.
با وجود آنکه هر دو روش بازاریابی مزایا و معایب خاص خود را دارد اما سازمان ها و افرادی که از فرصت های فضای دیجیتال چشم پوشی کرده و فقط به استراتژی های بازاریابی سنتی تکیه کنند حتما از سایر رقبای خود عقب تر می مانند، با وجود استقبال گسترده مردم جهان از دنیای دیجیتال و شبکه های اجتماعی نمی توان قدرت روز افزون این فضا را نادیده گرفت و با مدیریت محدودیت های این فضا می توان در زمان کمتر و با اثربخشی بالاتری به اهداف بازاریابی سنتی دست یافت.