تسمه تایم خودروی شما مسئول حفظ دقتی است که برای عملکرد موتور بسیار مهم می باشد. در اصل، تسمه تایم با ایجاد هماهنگی بین اجزای موتور، سبب حرکت و عملکرد صحیح آن ها می شود. اما این قطعه هم مانند دیگر اجزای موتور به تعویض نیاز دارد. تعویض در فواصل زمانی توصیه شده توسط سازنده یک دستورالعمل ایمن در شرایط ایده آل است. از این رو احتمالا پیش از این موعد به تعویض تسمه تایم نیاز نخواهید داشت.
با این حال، اگر به فاصله زمانی سرویس خودروی خود نزدیک می شوید و در مورد وضعیت تسمه شک دارید، بهتر است با مراجعه به یک مکانیک با تجربه نسبت به تعویض آن اقدام کنید. این کار می تواند در هزینه های شما صرفه جویی کند. اما طرز کار تسمه تایم خودرو به چه صورت است؟ عوارض پاره شدن تسمه تایم چیست؟ بهترین زمان تعویض تسمه تایم چقدر است؟ درباره خطر پارگی تسمه تایم چه می دانید؟ و دیگر سوالاتی که با مطالعه این مقاله پاسخ آن ها را دریافت خواهید کرد. پس با ما همراه باشید تا به بیان نکات مهم درباره تسمه تایم خودرو بپردازیم.
پیشنهاد ویژه: برای کسب اطلاعات کامل و جامع درباره بهترین زمان تعویض تسمه تایم خودرو، بر روی لینک مطلب کلیک کنید.
همان‌طور که گفته شد تسمه تایم یکی از اصلی‌ترین قطعات بکار رفته در خودرو است. درواقع بدون تسمه تایم خودرو روشن نمی‌شود و حتی موتور خودرو نیز به حرکت درنمی‌آید. این تسمه با قرار گرفتن بر روی پولی‌های میل‌لنگ و میل‌سوپاپ، این دو قسمت موتور را به یکدیگر متصل می‌کند. زمان‌بندی عملکرد میل‌سوپاپ‌ها نیز توسط تسمه تایم انجام می‌شود. به‌طوری‌که با هر دو دور چرخش میل‌لنگ، میل‌سوپاپ یک دور می‌چرخد. یعنی تعداد دفعات چرخش میل‌سوپاپ نیم دور کمتر از میل‌لنگ است.
البته در برخی خودروها از زنجیر تایم بجای تسمه استفاده شده است. درواقع در خودروها، ابتدا زنجیر تایم برای تنظیم زمان‌بندی میل‌سوپاپ‌ها به‌کار می‌رفته است. هرکدام از این قطعات مزایا و معایب خود را دارند. زنجیر تایم در مقایسه با تسمه تایم عمر طولانی‌تری دارد، به‌طوری‌که عمر آن را برابر با عمر پیشرانه موتور می‌دانند. اما تسمه تایم با توجه به لاستیکی بودن طول عمر خاصی دارد و به‌موقع باید تعویض شود.
البته که مهمترین مزیت تسمه نسبت به زنجیر بی‌صدا بودن آن است. زنجیر تایم به دلیل آهنی بودن سروصدای بیشتری در برابر تسمه تایم ایجاد می‌کند و هزینه بیشتری داشته و تعمیر آن هم سخت‌تر است. در خودروهای تولید شرکت‌های داخلی، به جز پیکان و پیکان وانت که از زنجیر تایم در آن‌ها استفاده شده است، سایر خودروها از تسمه تایم بهره می‌برند.
پیشنهاد ویژه: اگر می خواهید بدانید وایر شمع خودرو چیست و چه زمانی باید آن را تعویض کرد، حتما مقاله بهترین زمان تعویض وایر شمع خودرو را مطالعه کنید.
در ادامه مهمترین علائمی که نشان از خرابی تسمه تایم هستند را عنوان خواهیم کرد.
یکی از نشانه های خرابی تسمه تایم بروز اختلال در فرآیند استارت خوردن پیشرانه و حرکت خودرو می باشد. برای کارکرد منظم و بهینه تسمه تایم، تنظیم بودن این قطعه بسیار حائز اهمیت است. دو بار چرخیدن میل لنگ به ازای هر مرتبه گردش بادامک، حکایت از کارکرد منظم تسمه تایم دارد. مختل شدن این زمان بندی موجب اختلال در کارکرد سایر قطعات و استارت نخوردن و خرابی استارت خودرو می شود.
رسیدن دور موتور خودرو به بازه 2 الی 4 هزار دور در دقیقه، نمایانگر تنظیم نبودن و خارج شدن پیشرانه از حالت منظم می باشد. شل بودن و فرسودگی تسمه تایم موجب افزایش غیر معمول دور موتور می شود.
پیشنهاد مطالعه: جهت آشنایی با کاربردهای گیربکس خودرو و همچنین بهترین زمان تعویض روغن گیربکس اتوماتیک، بر روی لینک کلیک کنید.
کارکرد مداوم و پیوسته موجب فرسایش و خوردگی دندانه های تسمه تایم می شود. با بررسی و ارزیابی تسمه تایم می توان از خوردگی و فرسودگی دندانه ها اطمینان حاصل کرد. بهترین زمان برای تعویض این تسمه در خودروها غالبا در دفترچه راهنمای آن به صورت جامع و کامل بیان شده است.
از دیگر دلایل خرابی تسمه تایم، می توان به خروج دود غیر عادی و بیش از حد از اگزوز خودرو اشاره نمود. در این حالت، پیشرانه فشار زیادی به قطعات وارد کرده که این امر منجر به خارج شدن دود زیاد از اگزوز می شود.
تعویض تسمه تایم بستگی به عملکرد و کارکرد خودرو دارد. این‌گونه نیست که بگوییم این قطعه در تمامی خودروها باید در یک مدت‌زمان یا یک کیلومتر مشخص تعویض گردد. اما زمانی که کارکرد خودرو به ۶۰ هزار کیلومتر رسید بهتر است که تسمه تایم تعویض شود.
البته تنها کیلومتر ملاک خوبی برای تعویض تسمه تایم نیست، چراکه ممکن است خودرویی چندین سال کار نکرده باشد، که در این صورت تاریخ استفاده از تسمه گذشته و باید تعویض گردد. معمولاً از زمان تولید تسمه ۳ تا ۵ سال می‌توان از آن استفاده کرد. پس برای تعویض، هم باید به مقدار کیلومتری که خودرو کارکرده و هم مدت‌زمانی که تسمه تولیدشده توجه کرد. اما همه ماجرا به اینجا ختم نمی‌شود. گاهی نیاز است که تسمه تایم زودتر از زمان اعلام شده توسط شرکت خودروساز تعویض شود. در واقع علائمی وجود دارد که می‌تواند زنگ خطر پارگی تسمه تایم را برای شما به صدا درآورد.
یکی از این علائم، افزایش دود خروجی از اگزوز است. این افزایش دود نشان می‌دهد که عمل احتراق در موتور به درستی انجام نمی‌شود و یکی از علت‌های این احتراق بد هم می‌تواند عملکرد بد تسمه تایم باشد. یکی دیگر از علائم استارت نخوردن ماشین است.
وقتی شما استارت می‌زنید در حقیقت میل‌لنگ را به گردش درآورده و بعد هم یک سیکل احتراق موتور اتومبیل اتفاق می‌افتد تا اتومبیل روشن شود. وقتی تسمه تایم خوب کار نکند، شما با استارت زدن، میل‌لنگ را حرکت می‌دهید، اما این حرکت به میل سوپاپ به خوبی منتقل نمی‌شود و اتومبیل روشن نمی‌شود. یک علامت دیگر هم می‌تواند بد کار کردن موتور در هنگام حرکت باشد.
مثلا قدرت موتور کاهش می‌یابد و دچار لغزش می‌شود که در حقیقت نشان دهنده آن است که دور موتور بد عمل می‌کند. بهتر است در زمان تعویض تسمه تایم، بلبرینگ تایم نیز تعویض گردد. بلبرینگ طول عمر بیشتری نسبت به تسمه تایم دارد. معمولاً هر ۱۰۰ هزار کیلومتر بلبرینگ تعویض می‌شود، اما بهتر است همراه با تسمه این قطعه را نیز تعویض کنید؛ چراکه خراب شدن بلبرینگ همان خساراتی را در پی دارد که پاره شدن تسمه تایم به وجود می‌آورد.
بهترین زمان تعویض تسمه تایم پس از طی کردن مسافت 60 هزار کیلومتر می باشد اما بهترین زمان تعویض تسمه تایم در خودرو های مختلف در جدول زیر ذکر شده است.
همان‌طور که مشاهده می‌کنید، میانگین تعویض تسمه تایم ۶۰ تا ۷۰ هزار کیلومتر است. اگر خودرو شما در لیست بالا وجود ندارد می‌توانید با مراجعه به دفترچه راهنما خودرو از زمان مناسب تعویض تسمه تایم مطلع شوید.
با توجه به نوع کارکرد این قطعه در خودرو، پاره شدن تسمه تایم باعث آسیب جدی به قطعات دیگر ماشین می‌شود. یکی از اولین قطعاتی که بعد از پاره شدن تسمه تایم دچار آسیب می‌شود میل سوپاپ است. در این حالت زمان‌بندی چرخش میل لنگ و میل سوپاپ به هم میریزد و نهایتاً باعث برخورد این دو قطعه به هم دیگر می‌شود. در نهایت سوپاپ‌ها کج شده یا می‌شکنند. حتی ممکن است کار به تعویض موتور برسد! از دیگر عواقب پاره شدن تسمه تایم می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
در برخی شرایط، این قطعه مهم زودتر از موعد مقرر دچار آسیب می‌شود. موارد زیر ممکن است باعث ایجاد آسیب به تسمه تایم شوند:
