یکی از مهم‌ترین گام‌هایی که باید برای رسیدن به بلوغ معامله‌گری در بازارهای مالی بردارید، شناسایی پول هوشمند ( Smart Money ) است. این مبحث واقعا مهم است و اکثر افراد در شناسایی آن دچار اشتباه می‌شوند. پول هوشمند در واقع جریان نقدینگی بالایی را در یک سهم به وجود می‌آورد. حالا این جریان نقدینگی دو سر ورود یا خروج پول از سهم را دارد که موجب رشد یا نزول شدید قیمت در میان مدت خواهد شد. همچنین در مورد پول هوشمند نیز فیلترهایی وجود دارد که ورود و خروج پول سنگین به سهام را نشان می‌دهند، اما توجه کنید که پول هوشمند، ابزاری نیست که در یک روز یا یک لحظه وارد سهم شود.
پول هوشمند چیست؟
یکی از مهم‌ترین ابزارهایی که موجب می‌شود تا تقاضا به یک‌باره در سهام یک شرکت بالا رود، افزایش ورود نقدینگی به آن است که موجب تغییر روند سهام خواهد شد. پس پول درشت و بزرگی که در چند روز و در کمترین قیمت وارد سهم می‌شود را پول هوشمند می‌نامیم.
نوع دیگری از این اصطلاح داریم که بر عکس پول هوشمند است. معمولا نام آن پول گنک یا نادان ( crazy money) است. این پول، معمولا پس از رشد قیمت در چند روز تازه وارد سهام می‌شود. در واقع پول نادان، خریدار سهام رشد کرده است و آن زمانی وارد سهام می‌شود که پول هوشمند قصد خروج از سهم را داشته باشد.
همواره افراد تازه وارد، نمی‌توانند رد پای پول را دنبال کنند و فکر می‌کنند که سهامی که در حال رشد است را باید خریداری کنن، اما آن‌ها در واقع همان پول نادان هستند که خیلی دیر وارد سهام می‌شوند و ضرر زیادی را متحمل می‌شوند. توجه کنید که لازمه ورود پول هوشمند، خرید در حداقل قیمت‌هاست نه سهامی که رشد خود را کرده است.
جریان‌های پول هوشمند در بورس
در چند سال اخیر، اکثر معامله‌گران حرفه‌ای، به این نتیجه رسیده‌اند که هر جریانی که در بورس ایران یا جهان اتفاق می‌افتد، زیر سر پول هوشمند است. در واقع این پول گاهی توسط افراد حقیقی و گاهی توسط کدهای حقوقی خریداری می‌شوند و تشخیص آن‌ها بسیار سخت است.
قبل از آنکه بخواهیم جریان پول هوشمند را توضیح دهیم، بهتر است بگوییم که در بازار سرمایه، سه روند داریم. این سه روند شامل: روند صعودی، روند نزولی و روند رنج یا کم نوسان است. از این روندهای بازار سرمایه، می‌توان این نتیجه را گرفت که پول هوشمند در روندهای نزولی و رنج وارد سهام می‌شود و در روند صعودی به مرور زمان از سهام خارج می‌شود.
اما بر خلاف روندهای بازار که سه نوع بود، پول هوشمندیا اسمارت مانی در چهار مرحله کار خود را در سهام انجام می‌دهد. مراحل ورود و خروج پول هوشمند به ترتیب شامل فاز خاموشی، آگاهی یا فهمیدن، شیدایی یا سرخوشی و سقوط می‌شود. حالا سعی شده است تا هر کدام از آن‌ها را به اختصار توضیح دهیم.
· فاز خاموشی
این اولین مرحله برای ورود بازیگران با کدهای حقیقی و حقوقی به سهم است. در این زمان، معمولا بازار در فاز ریزشی قرار دارد و بیشترین ریزش خود را داشته است. در این حالت اکثر سهامداران بسیار نا امید هستند و دست به خرید سهام نمی‌زنند. در واقع بهترین موقعیت برای بازیگران و بازارساز است که سهام را با حجم پایین و در حداقل قیمت طوری خریداری کند که کسی از خرید آن‌ها باخبر نشود. اما اگر نگاهی به ورود و خروج پول به این سهام‌ها بیندازیم، متوجه می‌شویم که در حین ریزش و منفی بودن قیمت‌ها، ورود پول اندک اندک به سهم را شاهد هستیم.
همچنین گاهی نیز ممکن است که بازیگران با کد حقوقی اقدام به فروش سهام کند و با کد حقیقی همان سهام بلوکی را خریداری کند. این حرکت هم به منزله کد به کد حقوقی به حقیقی است و هم ورود پول هوشمند به سهام را اثبات می‌کند.
نکته مهم دیگر در این زمینه، این است که بازارساز یا بازیگر سهم ممکن است در چند ماه متوالی اقدام به چنین کاری کند تا بتواند مبلغ مورد نظر خود را در حداقل قیمت وارد سهام کند. این کار معمولا زمانی اتفاق می‌افتد که خبر رانتی از اطلاعات بنیادی نزد بازیگر باشد.
· فاز آگاهی
پس از آنکه در چندین ماه یا چندین هفته، خرید بازارساز یا بازیگر اصلی سهم به پایان رسید، نوبت به آن می‌رسد که حجم معاملات کمی بالاتر از حد نرمال برود تا افرادی که با حجم مشکوک شروع به خرید سهام می‌کنند، وارد سهام شوند. در اینصورت با خریدهای با حجم بالا توسط بازیگر مواجه خواهیم شد تا عرضه را به کلی در چند روز معاملاتی به صفر برساند.
در اینصورت گام اول برای رشد و سود بازیگران اصلی آغاز می‌شود. در این حالت، سهام کمیاب به نظر می‌آید و با صف خرید سنگین مواجه می‌شود. در اینصورت، کم کم پول نادان را به سمت خود خواهد کشید.
· فاز شیدایی
پس از آن که قیمت سهام کمی رشد کرد و سهامداران اصلی و بازیگران به سود رسیدند، تازه توجه بازار به این سهام جلب خواهد شد. در اینصورت اکثر بازاری‌ها فکر می‌کنند که سهام مذکور حالا حالاها قصد رشد دارد و ریزش نخواهد کرد. حالا که بازارساز به هدف خود می‌رسد و پول نادان را به سمت خود می‌کشد، عکس کار فاز خاموشی را انجام می‌دهد. در این حالت در ابتدای بازار شروع به فروش و در انتهای بازار کمی شروع به خرید می‌کند اما در کل، روند خروج پول هوشمند در بازار مشاهده می‌شود و افراد با تجربه و آگاه، این نکته را به خوبی متوجه می‌شود. در این حالت نیز خبری از حجم بالای فروش نیست و همچنان حجم معاملات نرمال است و در محدوده بالا قرار ندارد.
· فاز ریزشی
پس از فاز شیدایی و اینکه پول گنگ و نادان نیز کمی در سود قرا گرفت، بازارساز این نکته را متوجه می‌شود که حالا وقت طمع کردن افراد بی تجربه رسیده است. در این حالت معمولا افراد معمولی بازار که به طور مثال ده درصد نقدینگی خود را وارد سهام مذکور کرده‌اند و در مدت کوتاهی در حدود 50 درصد سود کسب کرده‌اند، به فکر این افتاده‌اند که بیشتر نقدینگی خود را به این سهام اختصاص دهند.
در این حالت، بازارسار باقی مانده سهام خود را نیز به یک‌باره عرضه می‌کند و به صف خرید می‌فروشد. در این حالت با حجم مشکوک نیز روبرو خواهیم بود، زیرا حجم معاملات به یک‌باره چندین برابر خواهد شد و شاهد خروج پول هوشمند در بورس خواهیم بود. حال باید منتظر ریزش بیش از 40-50 درصدی سهام شرکت باشیم تا بازارساز دوباره شروع به خرید سهام به آرامی کند.
همچنین اگر می‌خواهید در ارتباط با حجم مشکوک اطلاعات بیشتری را کسب کنید، می‌توانید با جستجو در همین سایت، مطلب مورد نیاز خود را به راحتی پیدا کنید.
· حجم معاملات مشکوک: همانطور که گفته شد، پس از آنکه خرید بازارساز یا بازیگر اصلی سهم به پایان برسد، کم کم حجم معاملات بالا خواهد رفت و شاهد حجم معاملات مشکوک خواهیم بود. در اینصورت، بازار تغییر روند خواهد داد و رد پای پول هوشمند را پیدا خواهیم کرد. نکنه دیگری که در این زمینه وجود دارد، این است که سعی کنید تا چند روز پس از حجم مشکوک، اقدام به خرید سهام نکنید تا سهم به اصطلاح راه بیفتد و سپس وارد آن شوید.
· قدرت خریداران بالا: در واقع شما نمی‌توانید با یک فاکتور حجم مشکوک، به ردپای پول هوشمند برسید و باید در کنار آن، به قدرت خریدران نیز توجه کنید. با مراجعه به سایت فناوری بورس تهران به نشانی tsetmc.com، می‌توانید در قسمت خرید و فروش حقیقی، قدرت خریداران را در نظر بگیرید و اگر قدرت خریداران در چند روز یا هفته متوالی بیش از 2 برابر قدرت فروشنده بود، می‌توانید به ردپای پول هوشمند پی ببرید.
· عدم انجام معاملات بلوکی در سهم: گاهی ممکن است به دلیل معاملات بلوکی در سهام، حجم معاملات به یک‌باره بالا رفته باشد. حتما توجه کنید که معاملات توسط کدهای معمولی بازار انجام شده باشد و معاملات بلوکی نباشد تا به پول هوشمند برسید.
و در آخر...
یکی از بهترین کارهایی که باید برای رسیدن به ردپای پول در بازارهای مالی بردارید، شناسایی پول هوشمند است. یکی از مهم‌ترین ابزارهایی که موجب می‌شود تا تقاضا به یک‌باره در سهام یک شرکت بالا رود، افزایش ورود نقدینگی به آن است که موجب تغییر روند سهام خواهد شد. پس پول درشت و بزرگی که در چند روز و در کمترین قیمت وارد سهم می‌شود را پول هوشمند می‌نامیم. از روندهای بازار سرمایه، می‌توان این نتیجه را گرفت که پول هوشمند در روندهای نزولی و رنج وارد سهام می‌شود و در روند صعودی به مرور زمان از سهام خارج می‌شود.
این مطلب در سایت صدای بورس نیز قابل مشاهده است. محمدرضا شهبازی
