فلج بلز که به نام فلج صورت ایدیوپاتیک نیز شناخته می شود، نوعی فلج یا ضعف موقت صورت در یک طرف صورت است. این بیماری ناشی از اختلال عملکرد عصب جمجمه و عصب صورت است که عضلات یک طرف صورت را هدایت می کند، عضلاتی که پلک زدن و بسته شدن چشم ها و حالات صورت مانند لبخند را کنترل می کنند.
فلج بلز شایع ترین علت فلج صورت است، اگرچه علت دقیق آن ناشناخته است. به طور کلی، فلج بلز تنها یک طرف صورت را درگیر می کند. با این حال، در موارد نادر، می تواند هر دو طرف را تحت تاثیر قرار دهد. علائم به طور ناگهانی در طی یک دوره 48 تا 72 ساعته ظاهر می شوند و معمولاً با درمان پس از چند هفته بهبود می یابند، که این بهبودی می تواند بخشی یا تمام عملکرد صورت باشد. در برخی موارد، ضعف عضلانی باقی مانده بیشتر طول می کشد یا ممکن است دائمی باشد.
از آنجایی که عصب صورت وظایف بسیار زیادی دارد و بسیار پیچیده است، آسیب به عصب یا اختلال در عملکرد آن می تواند منجر به مشکلات زیادی شود. علائم فلج بلز می تواند از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد و شدت آن از ضعف خفیف تا فلج کامل متغیر است. شایع ترین علامت، ضعف ناگهانی یک طرف صورت است. علائم دیگر ممکن است شامل افتادگی دهان، آبریزش، ناتوانی در بستن چشم (باعث خشکی چشم) و ریزش اشک بیش از حد در یک چشم باشد. افراد همچنین ممکن است درد صورت یا احساس غیرطبیعی، تغییر طعم و عدم تحمل صدای بلند داشته باشند. اغلب این علائم منجر به انحراف قابل توجه صورت می شود.
علت فلج بلز ناشناخته است. تورم و التهاب عصب جمجمه در افراد مبتلا به فلج بلز دیده می شود.
اکثر دانشمندان بر این باورند که فعال شدن مجدد یک عفونت ویروسی موجود (خفته) ممکن است باعث این اختلال شود. نقص ایمنی در برابر استرس، محرومیت از خواب، ضربه های فیزیکی، بیماری های جزئی یا سندرم های خود ایمنی به عنوان محتمل ترین محرک ها پیشنهاد می شود. همانطور که عصب صورت در واکنش به عفونت متورم می شود و ملتهب می شود، باعث ایجاد فشار در کانال فالوپ (کانال استخوانی که عصب از طریق آن به کنار صورت می رود) می شود که منجر به محدود شدن خون و اکسیژن به سلول های عصبی می شود. . در برخی موارد خفیف که بهبودی سریع است، فقط غلاف میلین (پوشش چربی که به عنوان عایق رشته های عصبی عمل می کند) آسیب می بیند.
چندین بیماری دیگر نیز می توانند باعث فلج صورت شوند، به عنوان مثال، تومور مغزی، سکته مغزی. اگر علت خاصی را نتوان شناسایی کرد، بیماری را می توان فلج بلز تشخیص داد.
فلج بلز سالانه حدود 40000 نفر را در ایالات متحده تحت تاثیر قرار می دهد. این می تواند هر فردی را با هر جنسیت و سنی مبتلا کند، اما به نظر می رسد بروز آن در گروه سنی 15 تا 45 سال بیشتر می باشد. عوامل خطر برای فلج بلز عبارتند از بارداری، پره اکلامپسی، چاقی، فشار خون بالا، دیابت و بیماری های دستگاه تنفسی فوقانی.
تشخیص فلج بلز بر اساس تظاهرات بالینی - ضعف حاد عصب صورت یا فلج در یک طرف صورت که در کمتر از 72 ساعت شروع می شود - و با رد سایر علل احتمالی فلج صورت انجام می شود. هیچ آزمایش خاصی برای تأیید تشخیص این اختلال وجود ندارد.
به طور کلی، یک پزشک فرد را از نظر ضعف در قسمت بالایی و پایینی صورت معاینه می کند. در بیشتر موارد این ضعف در عضلات فوقانی و تحتانی صورت از جمله پیشانی، پلک و یا دهان رخ می دهد. مطالعات معمول آزمایشگاهی یا تصویربرداری برای اکثر موارد ضروری نیستند، اما گاهی اوقات می توانند به تایید تشخیص یا رد سایر بیماری هایی که می توانند باعث ضعف صورت شوند، کمک کنند.با آزمایشی به نام الکترومیوگرافی (EMG، که از الکترودهای سیم بسیار نازک استفاده می کند که برای ارزیابی تغییرات در فعالیت الکتریکی که در حین حرکت و زمانی که عضله در حال استراحت است) که وارد عضله می شود، می تواند وجود آسیب عصبی را تایید کرده و شدت آن را تعیین نمود. میزان درگیری عصبی آزمایش خون گاهی می تواند به تشخیص سایر مشکلات همزمان مانند دیابت و برخی عفونت ها کمک کند. در برخی موارد MRI نیز انجام می شود تا علل ساتاری فشار بر روی عصب صورت را بررسی کرد.
در چند روز اول تا یک هفته پس از شروع علائم، یک فیزیوتراپیست بیمار را ارزیابی می کند و به بررسی تاریخچه پزشکی، زمانی که علائم شروع شده و چه چیزی آنها را بدتر یا بهتر می کند، می پردازد و یک معاینه فیزیکی با تمرکز بر شناسایی انجام می شود. الگوهای ضعف ناشی از فلج بلز مانند:
حرکات صورت ابرو
بسته شدن چشم
قابلیت استفاده از گونه در لبخند زدن
قابلیت بالا بردن یا پایین آوردن لب ها
بستن لب
اخم کردن
حالات چهره
حرکات فک و دهان
چروک شدن پیشانی
پس از ارزیابی، فیزیوتراپیست برنامه درمانی فلج بلز سفارشی را ارائه می دهد تا به شما کمک کند الگوی سالم حرکاتی برای حالات صورت را به دست آورید، و شما را از طریق تمرینات ویژه ای که برای کمک به یادگیری مجدد طراحی شده اند راهنمایی می کند. در حال حاضر کلینیک فیزیوتراپی بهسا به صورت تخصصی بر روی بیماری فلج بلز کار کرده و شما عزیزان را همراهی می کند.