در حالی که اولین کتاب در خصوص مدیریت بحران سیل از سوی سازمان صدا و سیما منتشر شده است. اما در روزهای اول جاری شدن سیل در سراسر ایران این سازمان به لحاظ رسانه ای ضعیف عمل کرد.
بلایای طبیعی سالانه هزاران نفر از مردم جهان را به کام مرگ فرستاده و میلیاردها دلار خسارت برجای می‌گذارد. در برخی موارد روش‌هایی برای پیشگیری وجود دارد و در برخی مواقع نیز باید تمهیداتی برای کاهش صدمات و خسارات جانی و مالی ناشی از بحران‌های طبیعی اندیشید. یکی از این موارد مؤثر استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات است که می‌تواند به طور چشمگیری کارساز باشد.
آخرین روزهای سال گذشته در بسیاری از مناطق کشور بارش شدیدی شروع شد که در ابتدا ضمن خوشحالی کشاورزان، برای مردم هم نوید بخش این موضوع بود که عیدشان دل انگیز خواهد بود. اما با گذشت چند روز و نزدیک شدن به تعطیلات نوروزی خبرهایی که در شبکه های اجتماعی دست به دست می شد حاکی از خبرهای متاثر کننده بود. چرا که معلوم شد ساکنان استان های شمالی کشور همچون گلستان و مازندران درگیر سیل شده اند.
هرچند خبرهای این سیل برای مردم ایجاد ناراحتی می کرد، اما باز هم این امید وجود داشت که سیل قابل مهار است و با همت مسئولان و کمک های مردمی، یکبار دیگر حادثه ای طبیعی و بزرگ پشت سر گذاشته خواهد شد. در این میان تلویزیون هم که خود را برای پخش ویژه برنامه های نوروزی آماده می کرد از پوشش اخبار سیل در شمال کشور خودداری کرد. اما رفته رفته با آغاز تعطیلات و گذشت یکی دو روز فیلم های بیشتری در شبکه های اجتماعی منتشر شد که نشان می داد با گذشت چندین روز از وقوع سیل و تخریب گسترده آن به ویژه در شهرستان «آق قلا» کمک محسوسی به شهروندان نشده است.
مدیرانی که نتوانستند مردم را راضی کنند
همین موضوع هم سبب شد افکار عمومی نسبت به این قضیه حساس شود و یکبار دیگر مطالبه ای ملی از مسئولان شکل بگیرد مبنی بر اینکه مردم بی پناه در گوشه ای از کشور نیاز به کمک دارند. بنابراین مسئولان دولتی اعم از رئیس مجلس شورای اسلامی، معاون اول رئیس جمهور، وزیر کشور و چندین نفر از بلند پایه ترین مسئولان راهی مناطق سیل زده شدند تا بحران را مدیریت کنند. اما در همین زمان مشخص شد که بلندپایه ترین مسئول استانی، یعنی استاندار گلستان در کشور نیست (در مرخصی به سر می برد) و با وقوع این سیل هم به کشور بازنگشته است، موضوعی که به برکنار شدن وی توام با نارضایتی گسترده مردم از عملکرد مسئولان همراه شد.
شبکه خبر هم از روز سوم فرودین سال جاری به پوشش گسترده این سیل پرداخت آن هم بعد از آنکه گلایه ها از انفعال رسانه ملی زیاد شده بود. در حالی که در شبکه های اجتماعی فیلم حضور «سردار آزمون»، بازیکن اسبق تیم ملی فوتبال در مناطق سیل زده یکبار دیگر این تصور را ایجاد کرد که مسئولان دولتی و رسانه های رسمی نقشی در کمک موثر به مردم ندارند. در همین شرایط بروز سیلی دیگر در شیراز که به کشته و مجروح شدن چند ده نفر انجامید، ضعف اطلاع رسانی از سوی رسانه های رسمی (همچون تلویزیون) را در مقابل شبکه های اجتماعی به عنوان یک فرضیه قوی مطرح کرد.
یک دهه قبل؛ موعد چاپ اولین کتاب ارتباطات بحران
به واقع هم نگاهی به اتفاقات این چند روز اخیر نشان می دهد ضعف اطلاع رسانی در رسانه های با اهمیتی همچون تلویزیون ایران مشهود است و گویا بسیاری از مدیران کشور اعم از دولتی ها و مدیران رسانه ها با موضوع «ارتباطات بحران» ناآشنا هستند. در حالی که می توان گفت چاپ اولین کتاب در خصوص مدیریت بحران با محوریت ارتباطات در ایران به سال 87 با عنوان «ارتباط در بحران راهنمای ارتباطات خطر برای مسئولان دولتی» بر می گردد.
