اگه کنکوری هستیو میخای انتخاب رشته کنی، اگه انتخاب رشته کردی و مهندسی کامپیوتر می‌خونی و میخوای این مسیر رو با موفقیت طی کنی، اگه به این رشته علاقه داری ولی نمیدونی بازار کارش چطوریه و اگه شاغلی تو این زمینه و میخای با سرعت بیشتری و بطور اصولی پیشرفت کنی این مطلب برای توعه.
من محمدم و الان که این مطلبو مینویسم ۲۶ سالمه. فارغ التحصیل ارشد مهندسی فناوری اطلاعاتم و به لطف خدا تو کل دوران تحصیلم شاگرد اول بودم و کنارشم کار میکردم و حدودا هفت سالیه برنامه نویسی بک اند میکنم و رو پروژه های متعدد و متنوعی کار کردم. سعی میکنم تجربه شخصیم از طی این مسیرو مختصر مفید براتون بگم و امیدوارم که قبل و بعد خوندنش براتون متفاوت باشه.
رشته کامپیوتر زیرشاخه های مختلفی داره و تا جایی که میدونم شاخه های نرم افزار و آیتی کاربردی ترینشون هس توی ایران، مدرکش هم نسبت به رشته های دیگه خواهان بیشتری داره تو آگهی های شغلی و ادارات و تو گرفتن امریه برای سربازی آقایون هم شانس بیشتری نسبت به بقیه رشته ها داره، ولی اگه بخام کسایی که این رشته رو میخونن رو به دو دسته تقسیم کنم دسته اول اونایی هستن که دنبال یادگرفتن و انجام کارهایی هستن که از دست همه برنمیاد و چالش دوستن، به یادگیری وردپرس و ابزارای عمومی بسنده نمیکنن و میرن دنبال چالش های سخت تر. دائما به دنبال پیدا کردن راه حل برا مسائل پیچیده ان و ذهنشون پر از مسائل حل نشده جدید و قدیمیه، اینا شنونده های دقیقی میشن و مطلب رو روی هوا میزنن و سوال های دقیقی هم میپرسن، در نتیجه بیشتر هم یاد میگیرن و میتونن بدون این که بخونن نمره های خوبی هم بگیرن چون ذهنشون آماده دریافت مطلبه و وقتی بارون میباره چاله ها و خلا های مسائلی که از قبل تو ذهنشون هس رو سعی میکنن با مطالب جدید پر کنن و موندگارش کنن، در حالی که همون بارون از رو سطوح صاف و بی دغدغه ذهن بقیه جاری میشه و رد میشه و چیزای قبلی رم میشوره میبره، چون ارتباطی نمیتونن ایجاد کنن بین مطالب جدید و قبلی، ارتباط با حل مساله شکل میگیره و این مسائل و چالش‌هان که علوم و تکنولوژی های مختلف رو بهم دیگه متصل میکنن. اینا دنبال غلبه به سختی‌هان نه فرار ازشون.
خب با این توصیفایی که از دسته اول کردم، دسته دوم هم خودتون میتونین حدس بزنین، درسته! اونایی که حوصله این کارارو ندارن و از یادگیری و تحلیل و حل مسائل پیچیده لذت نمیبرن و قبل و بعد خوندن این رشته زیاد فرقی نمیکنه براشون به جز یه مدرک.
تا بخشی تو توصیف های دسته اول به این مساله هم اشاره کردم. بخش عمده ای از یادگیری با کار و تجربه عملی شکل میگیره و تا با مسائل دست به یقه نشین و دل به دریا نزنین، مطالبی که میخونین هم معنی زیادی براتون نخواهند داشت. ولی وقتی رفتین تو دل مسأله ها اونوقت ذهنتون دیگه ولتون نمیکنه و میگرده دنبال راه حل های خوب و بهینه برای مسائل. دقیقا همینجاست که یادگیری اتفاق میفته و موندگار میشه. شما قرار نیست چیزیو حفظ کنین، بلکه باید آشنا شین باهاش تا بتونین هر وقت به مساله ای خوردید که راه حلش اون مطلب بود، بدونین که سراغ یادگیری چی باید برید.
تو این راه یه سری مهارت ها میتونه شمارو جلوتر بندازه و راهتونو هموار کنه.
یکیش فهم مساله و درست جستجو کردنه. برای فهم مسأله بهتره یه پیش زمینه و شناخت کلی داشته باشین از ابزارای حل مساله. بعد تا جای ممکن خودتونو توی اون شرایط قرار بدین تو ذهنتون تا چالش های ممکن رو بتونین پیش بینی کنین. حالا که مساله و چالش هاشو فهمیدین سوال هایی تو ذهنتون برای پیدا کردن راه حل بهینه ایجاد میشه و باید بتونین با استفاده از جستجو جواب این سوالات رو پیدا کنین و مرحله به مرحله کنار هم بزارید تا راه حل نهایی رو بدست بیارید. یه بخش از جستجو بیان درست و دقیق مشکله. بعضیا فکر میکنن منظور از جستجو اینه که سرچ کنی چجوری یه سایت مثل آمازون بسازم. خب این به عنوان اولین سرچ شاید بد نباشه ولی زیاد به جایی نمیرسونه. هدف از فهم مساله اینه که بتونی بشکنیش به مشکلات کوچیکتر که جوابشون رو میشه پیدا کرد.
حالا مثلا میخوای یه سایت مثل آمازون بزنی، چجوری میتونی بشکنیش؟
اول باید نیازسنجی کرد دید این سایت اصلا به چند نفر همزمان قراره جواب گو باشه و چه نیاز هایی رو ازشون مرتفع کنه؟ تا بتونی بر اساس جواب این سوالا معماری و تکنولوژی ها و ابزار هایی که باید استفاده کنی رو انتخاب کنی. حالا چجوری معماری رو انتخاب کنی؟ دوباره میری سراغ سرچ که ببینی برا پاسخ گویی به همچین نیاز هایی چیا بهتره؟ اگه دیدی این روش جواب نمیده بازم نباید تسلیم شی و بجاش میتونی بری سراغ نمونه های موجودی که الان هستن ببینی اونا چه معماری و تکنولوژی هایی استفاده کردن و چقد جواب میده براشون.
بمرور و با تکرار این چرخه، تحلیل و بیان مسأله ات تقویت میشه و میدونی کجا و چجوری دنبال چی بگردی و از اصطلاحات درست و فنی استفاده کنی و عباراتت مبهم و کلی نباشه. سعی کنین تا جای ممکن انگلیسی سرچ کنین از فارسی دست بکشین. برای تقویت انگلیسیتونم خوبه و نیاز نیس اول برید انگلیسی یاد بگیرید تا بعدش بتونین برنامه نویسی یادبگیرین. همون وقت رو بزارید برا نگاه کردن و خوندن آموزشا و مطالب انگلیسی در مورد برنامه نویسی و مهارتایی که نیاز دارین. هرجاشم نفهمیدید استاپ کنین و سرچ کنین معنیشو بمرور تعداد استاپ هاتون کمتر میشه و گوشتون هم عادت میکنه به جملات انگلیسی و بجایی میرسید که با دور تند هم میتونید گوش بدین آموزشارو و بدون زیر نویس انگلیسی متوجه شین کامل چی میگه. تا جایی که میتونین هم هرجا فیلمی میبینین یا گیمی بازی میکنین زیرنویس انگلیسیش هم پیدا کنین فعال کنین که چشم و گوشتون عادت کنه.
مورد دیگه ای که مهم هست دقته. به عنوان یه برنامه نویس باید خیلی دقیق باشی. و هرجایی هم ابهام بود با سرچ و تحقیق و مطالعه میتوی برطرفش کنی و دقیق شی رو موضوع. چون تو قراره از ابزار های دقیق استفاده کنی و ابزار های دقیق هم نیاز به ورودی ها و مرزبندی های شفاف و روشن دارن برای محاسبات.
خودآموز بشین و مهارت یادگیریتونو تقویت کنین. تا آخر عمرتون بهش نیاز خواهید داشت و با تقویت این مهارت سریعتر یاد خواهید گرفت.
علاقتونو پیدا کنین و تو مسیر علاقتون عمیق تر بشید و زیاد شاخه به شاخه نپرید. البته تا وقتی علاقتونو پیدا کنین اشکالی نداره چیزای مختلفو تجربه کنین و اگر این چیزا تو یه راستا باشن میتونن دید کلیتونو تقویت کنن و کمک میکنه از ابعاد مختلف یه سیستم درک داشته باشین. ولی نهایتا سعی کنین تو یه چیز متخصص بشین چون چیزی که نیاز بازاره متخصصاییه که کنار هم میتونن کار تیمی انجام بدن نه یه نفر با تجربه های پراکنده و سطحی.
صبر نکنین تا درستون تموم شه و بعد برید سراغ آگهی های شغلی. از همون اول بخودتون جرات بدین و برید بگردید آگهی های سایت های شغل یابی مثل جابینجا و جاب ویژن رو و نیازمندی ها و مهارت هایی که برای شغل های مختلف هس رو بخونین. خواهید دید که خیلی شرکتا براشون مدرک شما مهم نیس و دنبال تخصصتونن. پس شماهم به دنبال کسب تخصص باشید تو هر فرصتی. با خوندن آگهی های شغلی درآمد و مزایا و معایب شرکت هارو هم میتونین بشناسین و حتی از گزارش های بازار کاری که این سایت ها در اختیارتون میزارن در راستای انتخاب رشته و مسیر شغلیتون میتونین استفاده کنین. مسیر چند سال آیندتونو تو ذهنتون ترسیم کنین و خودتونو برا این مسیر آماده کنین و مهارت های لازم رو یاد بگیرید. تو بازار امروز کسی موفقه که دیتای بیشتری دستش هس و بلده ازش استفاده کنه. پس از هر دیتایی که تو مسیر آیندتون موثره و رایگان تو اینترنت گذاشته شده استفاده کنین و بجای تکیه به حرفهای یکی دو نفر براساس دیتا ها تصمیم بگیرید.
اگر اهداف آکادمیک مثل هیات علمی شدن دارید یا دنبال امریه سربازی گرفتن هستین و هر هدف مشابهی، برید شرایطشو بخونین از الان و ببینین چجوری ارزیابی میکنن تا از الان کارایی که مورد نیازه براش رو بتونین انجام بدین و امتیازاشو بگیرید. بعضی وقتا خیلی کارای ساده ای امتیاز داره تو اون جدولا ولی چون از قبل نمیدونستین از دستش میدین و کاری ازتون برنمیاد بعدا.
از تجربه کردن نترسین و هر مسابقه و چالشی هرچقدر هم عنوان بزرگی داشت برید، هیچی از دست نمیدید. من خودم بدون اینکه چیزی بخونم دوتا المپیاد شرکت کردم و تو یکیش تو منطقه شمال غرب اول شدم. تو اون یکی تو نیمه نهایی کشور اول شدم. اگه هیچی هم نمیشدم باز به تجربه و شناختن چندتا دوست جدید و فضای جدید می ارزید. اگه هم مقام بیارید باعث سربلندی خانواده و دانشگاهتون میشین و برا رزومتونم خوبه.
اینا نکاتیه که خیلی سادس و با یکم فکر میشه بهش رسید ولی خب چون روحیه حل مساله ضعیف هس یا به چشم مساله هنوز بهشون نگاه نمیکنیم برا همون غافل میشیم ازش و منتظر میمونیم یکی اجبار کنه یا همه برن دنبالش تا ماهم بریم.
روحیه حل مساله و چالش دوستی و همچنین مسولیت پذیر بودن جزو چیزاییه که میتونه باعث شه رزومتون با سرعت بیشتری پربار شه. رزومه پر بار هم رزومه ایه که چالش های جدی رو حل کرده و درجا نزده و دنبال چیزایی که همه بلدن و میتونن نرفته زیاد. این تیپ آدما بیکار نمیمونن و کار زیاده براشون و روز بروز هم پیشرفت میکنن. به پارتی و سرمایه نیازی ندارن و امنیت شغلیشونم خودشونن. در واقع خودشونو به حدی رسوندن که بقیه بهشون نیاز دارن و برا نگه داشتنش باید تلاش کنن و معمولا از هرجایی که دربیان به جای بهتری میرن و پیشنهاد کاری هم زیاده براشون همیشه.
امیدوارم مسیرتون پر از موفقیت باشه و انتخاب درستی داشته باشین. تو مطالب بعدی سعی میکنم در‌مورد مسیر شغلی بیشتر بگم.
