نژادپرستی رفتاری‌ست گسترش یافته و جاری در همه‌ی جوامع و البته جاری بودن آن به معنای به‌هنجار بودنش نیست. در برخی کشورها رفتاری عادی به شمار می‌آید، چون در واقع مردم توجهی به آن ندارند. میتوان گفت نژادپرستی بدگمان بودن به دیگران و پست شمردن کسانی‌ست که از حیث ویژگی های ظاهری و فرهنگی با ما یکسان نیستند. عموما این گرایش در انسان وجود دارد که به کسی که با او متفاوت است بدگمان باشد. این رفتاری‌ست جهانی و هم سن و سال با بشر و همگان را نیز شامل میشود.
این بدگمانی ناشی از ترس و عدم امنیت است. نژادپرست کسی‌ست که گمان میکند چیزی که با او متفاوت است تهدیدش میکند و ممکن است آرامشش را بر هم بزند. غالباً از چیزهایی که نمی‌شناسیم هراس داریم، از تاریکی میترسیم چون نمیدانیم وقتی چراغ ها خاموش است چه پیشامدی در انتظار ماست. در مقابل بیگانه احساس میکنیم بی دفاعیم و اندیشه های هراس آوری به ذهنمان خطور میکند. این منطقی نیست، گاهی چیزی وجود ندارد که هراس ما را توجیه کند و با این همه هر چقدر هم استدلال میکنیم باز هراس داریم و عملکردمان به گونه‌ایست که انگار واقعا تهدیدی هست.
نژادپرست ناخودآگاه هراس دارد، از دیگری میترسد، از کسی که او را نمیشناسد. به خصوص اگر آن دیگری فقیرتر از او باشد. او از کارگر آفریقایی بیشتر از میلیاردر آمریکایی میترسد.
نژادپرستی در فطرت کودکان نیست و کودک، نژادپرست به دنیا نمی‌آید. اگر والدین اندیشه های نژادپرستانه را در ذهن او فرو نکنند دلیلی ندارد که نژادپرست بشود. هرگاه به تو بقبولانند که سفیدپوستان برتر هستند و تو هم این تلقین را درست بشماری، آن وقت میتوان گفت که رفتار تو با سیاه پوستان نژادپرستانه خواهد شد.
برتر بودن یعنی چه؟
یعنی اینکه فکر کنیم چون سفیدپوست هستیم شعورمان بالاتر از رنگین پوستان است، چه سیاه باشند چه زرد. ویژگی های ظاهری انسان ها که آن ها را از هم متمایز میکند، باعث نابرابری نیست.
بشر نژادپرست زاده نمیشود بلکه نژادپرست بار می‌آید. آموزش و تربیت میتواند خوب یا بد باشد، بستگی به آموزش دهنده دارد.
چرا نژادپرستی کم و بیش همه جا هست؟
در جوامع اولیه و کهن، انسان ها رفتاری جانورگونه داشتند. آن‌ها برای حفظ و نگهداری خانه، زمین و در مجموع هر آنچه متعلق بهشان بوده، مبارزه میکردند و این رفتاری طبیعی است. نژادپرست هم گمان میکند غریبه میخواهد دارایی هایش را از چنگش دربیاورد، پس به او بدگمان میشود بدون اینکه فکر کند و میتوان گفت در ابتدا این موضوع کم و بیش غریزی بوده است اما بعدها رفتاری بر پایه‌ی اندیشه نیز بنا شد. رفتاری که بر اثر تربیت در خانواده و مدرسه بدست آمده و فرهنگ نامیده شد.
تحقیر نژادی چه معنایی دارد؟
مفهوم آن جدا کردن گروه های اجتماعی از گروه دیگر است با این گمان که آن ها پست تر هستند. مثل اینکه در مدرسه ای دانش آموزان سیاه پوست را در اتاق جداگانه ای جا دهند. به گمان اینکه آن ها هوش بهر کمتری دارند.
مبنای علمی نژادپرستی چیست؟
نژادپرستی مبنای علمی ندارد اما نژادپرست میخواهد به دیگران هم بقبولاند که غریبه ها به نژادهای دیگری تعلق دارند، نژادهایی که از نگاه او پست تر هستند. فقط یک نژاد وجود دارد و آن هم نوع بشر است. انسان ها با هم متفاوت اما برابرند. واژه نژاد نباید برای تفاوت های انسانی به کار برود. واژه نژاد بنیان علمی ندارد بلکه تنها برای بزرگ نمایی تفاوت های ظاهری انسان ها به کار برده شده است. ما حق تکیه کردن بر روی تفاوت های ظاهری را نداریم تا بشر را به صورت سلسله مراتبی طبقه بندی کنیم. یعنی برخی از انسان ها را برتر از سایرین بدانیم و باقی را در رتبه ای پایین تر قرار دهیم.
نژادپرست کیست؟
نژادپرست کسی‌ست که فکر میکند تنها به این دلیل که رنگ پوست، زبان و آیین هایش با دیگران هماهنگ نیست برتر از آن هاست. او پافشاری میکند که انسان چند نژادی‌ست و به خود میگوید نژاد من زیبا و اصیل است، نژادهای دیگر زشت و وحشی.
نژادپرستی از ترس، نادانی و حماقت ریشه میگیرد.
چه کار باید کرد که مردم نژادپرست نشوند؟
ژنرال دوگل: کار گسترده‌ایست. متاسفانه نفرت به راحتی جای عشق می‌نشیند، بدگمانی آسان است و دوست نداشتن ناشناس آسان تر از دوست داشتن اوست. دافعه ای است حاکی از نفی و طرد و راندن از خود!
در قرن 18ام سفیدپوستان، سیاهان را جانور می‌شمردند. آن‌ها گمان میکردند سیاهان پست ترند و به همین دلیل این طبیعی است که ازشان به عنوان برده استفاده شود.
اکنون که برده داری در همه جای دنیا برافتاده است، به شکل های دیگری خود را می‌نمایاند. سیاهان آمریکایی بازماندگان بردگانی اند که نخستین مهاجران به آمریکا بردند. برده داری یعنی اینکه انسان دیگری را به چشم مال بنگری. در برده داری نشانی از آزادی نیست و روان و جسم برده از آن کسی‌ست که او را خریده است.
استعمار به چه معناست؟
در قرن 19 چند کشور اروپایی مانند فرانسه، بلژیک، ایتالیا و پرتغال کشورهایی را در آفریقا و آسیا اشغال نظامی و استعمار کردند. استعمار نوعی سلطه گری‌ست. استعمارگر به عنوان سفیدپوست متمدن حق خود میداند که تمدن را برای نژادهای پست به ارمغان بیاورد. به گمان او آفریقایی چون سیاه پوست است پس در مقابل سفیدپوست شعور کمتری دارد. استعمارگر نژادپرست و سلطه جو است و استعمار از رده‌ی نژادپرستی دولتی‌ست.
نژادپرست میداند اشتباه میکند یا نه؟
میتواند بداند، البته اگر شهامتش را داشته باشد که پرسش هایی مانند این را با خود درمیان بگذارد:
آیا من واقعا برتر از دیگران هستم؟
آیا تفاوت های ظاهری باعث تفاوت در قابلیت ها و فراگیری میشود؟
آیا چون ما رنگ پوستمان سفید است از دیگران عاقل تریم؟
نژادپرست در بند تناقضات خویش است و میل به رهایی از آن ها را هم ندارد. انسان رها از بند به سمت آزادی میرود اما نژادپرست میلی به آزادی ندارد، بلکه از آن می‌هراسد. همان‌گونه که از ناهمانندی ها میترسد. فقط آزادی خودش را دوست دارد. همان آزادی که به او اجازه میدهد هرکاری که دلش خواست انجام دهد و درباره دیگران هرطور میلش کشید داوری کند و این جرئت را به او میدهد که از آن ها متنفر باشد، تنها به این دلیل که همانند با او نیستند.
و سرانجام...
مبارزه با نژادپرستی باید واکنشی روزمره باشد، از حساسیت ما نباید کاسته شود. باید در کاربرد واژه ها دقیق باشیم، واژه ها خطرناک هستن. باید بتوانیم واژه هایی را که اندیشه هایی زشت و زیان بار را به ذهن می‌آورند از گفتگوهای روزمره حذف کنیم. مبارزه با نژادپرستی از تصحیح سخن آغاز میشود. با واکنش نشان ندادن و عمل نکردن، نژادپرستی امری پیش پا افتاده و خشونت بار خواهد شد.
با نگریستن به انسان ها متوجه تفاوت هایی بین تمامی آن ها میشویم و این تفاوت ها بسیار زیبا هستند. این برای بشریت یک نیک بختی‌ست. انسان ها از جاهای مختلفی آمده‌اند و می‌توانند برای یکدیگر چزهایی نو و ناشناخته بیاورند. چنین اختلاطی باعث غنای چند جانبه است.
و پایان سخن اینکه هر چهره خود معجزه‌ای‌ست. هرگز دو چهره کاملا همانند نمیتوانی ببینی. زیبایی و زشتی چه اهمیتی دارند، این ها نسبی‌ست. هر چهره ای نمادی‌ست از زندگی و هر زندگی قابل احترام است. کسی حق ندارد دیگری را تحقیر کند. با احترام گذاشتن به زندگی، شگفتی ها، تفاوت ها و تمام زیبایی های آن را ارج نهاده ایم. رفتار انسانی ما با دیگران احترامی‌ست که برای خود قائل شده ایم.
متن فوق برگرفته و خلاصه‌ایست از کتاب "پدر، به من بگو نژادپرستی یعنی چه" و دو تصویر زیبای آغازین و پایانی نیز توسط هوش مصنوعی ساخته شده است.
