تهويه صنعتي industrial ventilation
تهویه صنعتی :ایجاد و برقراري سيستمي است تا با استفاده از آن ذرات آلاينده شامل گرد و غبار،بخارات، دود و گازهاي شيميايي از طريق تأمين هواي تمیز و بدون آلودگی مضر و يا تخليه هواي آلوده از محيط كار خارج نمود و از تماس كارگران با مواد خطرناك در محدوده و مقدار بيش از حد مجاز جلوگيري نمايد.
تهويه صنعتي به دو روش صورت می گیرد.
1. تهویه رقیق سازی Dilution Ventilation
2. تهویه موضعی local ventilation
تهویه رقیق سازی Dilution Ventilation
يعني رقيق كردن هواي آلوده به وسيله هواي پاك و تميز و کاهش نسبت مواد به حد مجاز در موارد زير از آن مي توان استفاده كرد
1- میزان سمی بودن ماده آلوده كننده كم باشد. در صورت بالا بود درصد سمی بودن ماده آلوده کننده چون کنترل بر روی نفاط تجع یا یکنواختی لحظه ماده آلوده کننده وجو ندارد پس این روش در این موارد مناسب نیست
2- منبع توليد آلودگي در نزديكی كارگر نباشد. با زمان بر بودن کاهش سطح آلودگی اگر کارکنان در نزدیکی منبع آلودگی باشند دچار آسیب خواهند شد.
3- تراكم مواد آلوده كننده در هوا محیط زياد نباشد. به دیلی زمان بر بودن عملکرد سیستم ممکن تا رقیق شده آلوده کننده به افراد و کارکنان آسیب برسد
4- مواد آلوده كننده به شکل گاز يا بخار باشد(نه گرد و غبار) چرا که آلودگی ناشی از گردو غبار را با رقیق سازی نمی توان کاهش داد
5- آلاينده به طور يكنواخت در محيط پراكنده شود. و نقاط تجمع موضعی مواد آلوده کننده وجود نداشته باشد
6- شرايط آب و هوايي معتدل باشد. چرا که گرم یا سرد بودن بیش از عملکرد این سیستم را تحت تاثیر قرار می دهد.و در مواردی مختل می کند.
7- به وسيله تميز كننده نياز نباشد. با رقیق سازی آلودگی به محدوده مجاز برسد و برای ایجاد محیط تمیز به خنثی کننده جدا کننده و .... نیاز نباشد.
روش های رقیق سازی
تهويه طبيعي natural vent
سیستم های تهویه طبیعی با موفقیت در چند ین مورد کاربردی، استفاده شده است از جمله:
مدارس ، بیمارستان ها ،فروشگاه های بزرگ و مراکز خرید،ساختمان های اداری و انبارها. مزایای بسیاری در استفاده سیستم های تهویه طبیعی وجود دارد.
مزیت استفاده از آب و هوا ی فضای باز خارج ساختمان با هدف :
· بازده بالاتر انرژی
· بهبود کیفیت محیط کار و زندگی در داخل ساختمان
· ایجاد پتانسیل کاهش هزینه
· کاهش هزینه نگهداری و تعویض و تعمیر ات
· سازگاری با نور روز و نور آفتاب
· افزایش محدود آسایش و رفاه حرارت
تهويه مكانيكي mechanical vent
در اين روش معمولاً با استفاده از فن هاي محوري هوا جابجا مي گردد و خود به چند دسته تقسيم مي شود.
الف- تهويه مكانيكي دمشي بدون جهت مشخص
ب- تهويه مكانيكي مكشي بدون جهت مشخص
ج- تهويه دمشي جهت دار
د- تهويه مكانيكي مكشي- دمشي
به طور كلي تهويه رقیق سازی مكانيكي كاربرد بيشتري در محيط كار و صنعتی دارد. اين تهويه با يكي از دو هدف زير در محيط كار مورد استفاده قرار مي گيرد.
1- كاهش ميزان آلودگي و رساندن آن به حد TLV يا كمتر. threshold limit values (مقادیر حد آستانه)
2- كاهش ميزان گازها و بخارات قابل اشتعال يا انفجار و رساندن آن به حد LEL يا كمتر.
در هريك از اهداف فوق اصول زير بايستي د رتهويه رقیق سازی رعايت شود.
1- مقدار هواي لازم جهت رقيق كردن هوا و تأمين دو هدف فوق فراهم گردد.
2- محل خروج آلودگي حتي الامكان نزديك سرچشمه آلودگي باشد.
3- مسير عمودي هواي تهويه طوري باشد كه سرچشمه آلودگي بين كارگر و خروجي قرار گيرد.
4- از ورود مجدد هواي خارج شده به داخل سالن جلوگيري بعمل آید.
تهويه مؤثر: وقتي سيستم تهويه در حال كار است و هوا را از محل خارج مي كند، تمامي اين هوا حاوي آلودگي نبوده و مقداري از هواي تميز را نيز به همراه هواي آلوده از محيط خارج مي كند. تهويه مؤثر ميزان هوايي است كه تمامي آلودگي را با خود حمل نموده و از محيط خارج مي سازد و برابر است با:
K ضريب ثابت تهويه مؤثر است مي باشد كه (هر قدر كمتر باشد يعني تهويه مؤثرتر است). به اين ضريب (K) ، ضريب ايمني هم گفته مي شود زيرا داريم: Q=KQ’
ميزان K به عواملي نظير شدت سميت آلاينده، توزيع تهويه در محل، نوع فرآيند و نوع توليد آلودگي ميزان تهويه طبيعي، محل استقرار پرسنل و ... بستگي دارد. مثلاً هرچه سميت ماده بيشتر باشد K بيشتر خواهد بود.
تهويه موضعي LOCAL VENTILATION
· تهويه موضعي يعني گرفتن و به کنترل در آوردن آلودگي در منبع توليد و انتقال آن به خارج از محيط كار و تصفيه هوا در صورت نياز .
· اين سيستم در مقايسه با روش تهويه رقیق سازی كارايي بالاتري دارد و به ميزان جابجایی هواي كمتري نيز نيازمي باشد.
اجزاء اين سيستم عبارت است از:
· 1- هود (يك يا چند هود)
· 2- كانال هاي انتقال
· 3- وسيله تميز كننده هوا
· 4- فن
· 5-دودكش
لازم به تذکر است که تعداد و نوع لوازم و تجهیزات مورد استفاده ممکن است از نظر شکل و ساختار بر اساس نوع طراحی و شرایط کار متفاوت باشد.
