به دلیل افزایش بلاهای طبیعی، تاب آوری زلزله زدگان پس از وقوع زلزله اهمیت خاصی پیدا کرده است. شناخت صحیح عوامل اجتماعی برای کاهش میزان خسارت های وارد شده، سبب می شود که تاب آوری در زلزله تا حد قابل توجهی افزایش یابد. توجه به میزان تحمل آسیب پذیری افراد در زمان بحران، بخشی از مطلبی است که به آن خواهیم پرداخت.
تاب آوری در زلزله در افراد مختلف متغیر است. افرادی که از سلامت روانی بیشتری برخوردارند، در برابر بلاهای طبیعی آسیب کمتری می بینند. همچنین این افراد حس مسئولیت پذیری و تعاملات اجتماعی بیشتری را از خود نشان می دهند.
تاب آوری زلزله زدگان ممکن است دربرگیرنده واکنش های گوناگونی باشد. برای مثال در زلزله کرمانشاه مواردی دیده شد که مردم با آسیب های جدی مالی و جانی مواجه نبودند، اما به سرعت ناامید و ناتوان شده بودند. با این حال بخش دیگری، با اینکه با مرگ عزیزان و خانواده خود نه تنها ناامید نشده بودند، بلکه حامی و امدادگر خوبی برای دیگر زلزله زدگان بودند.
از نظر روانشناختی منابع زیر می توانند سپر بلا شوند و توانایی افراد در کنار آمدن با استرس در شرایط بحرانی را افزایش دهد:
ارتفاء تاب آوری زلزله زدگان نیازمند ترسیم اقدامات مناسب و دقیق است. این اقدامات باید بتوانند در شرایط موجود، منجر به کاهش سطح فشار روانی در زلزله زدگان شود. همچنین شناخت توانایی ها و قابلیت های بازماندگان، این فرصت را به ما می دهد که از مهارت های آنها برای امدادگری و افزایش تاب آوری در زلزله استفاده کنیم.
برای افزایش میزان تاب آوری زلزله زدگان، می توانیم از وجود احساس مسئولیت در افراد بهره بگیریم. مواردی از جمله تعهد به خانواده، اقوام و دوستان، وظیفه شناسی، داشتن رفتار مسئولانه، احساس کنترل بر خود، می تواند مبحث تاب آوری در زلزله را در زلزله زدگان مختلف (اقشار مختلف جامعه) ارتقاء بخشد.
تاب آوری زلزله زدگان رابطه متقابلی با میزان حمایت های عاطفی از سمت خانواده و اقوام دارد. به طوری که در شرایط بحرانی اقداماتی که به آنها اشاره می کنیم، می توانند تاب آوری در زلزله را تا حد قابل قبولی افزایش دهند.
همدردی و همدلی، مهربانی، دلگرمی و حمایت از طرف دوستان و افراد نزدیک، رها نشدن از سوی فامیل و اقوام، دعوت به آرامش و صبر و هر اقدام دیگری که در بالا بردن روحیه افراد بتواند تاثیرگذار باشد.
شواهد نشان داده است که تاب آوری در زلزله را می توان با افزایش عزت نفس و کانون توجه بودن افراد، تقویت کرد. اینکه اقشار مختلف به زلزله زدگان سر بزنند یا حال آنها را جویا شوند، باعث قوت قلب و تقویت روحیه زلزله زدگان می شود.
کمک های مردمی می تواند تاب آوری زلزله زدگان را تسریع بخشد. تجربه ثابت کرده است که کمک های مردمی به موازات اقدامات روانشناختی و مددکاری، قادر است که بار سنگینی را از دوش زلزله زدگان بردارد. همدلی و همدردی با مردم و یاری رسانی به آنها، می تواند زمینه سازِ تسریعِ روند بازگشت به زندگی عادیِ زلزله زدگان باشد.
انتشاریافته در باشگاه تاب آوری ایران
