مددکاری اجتماعی یک حرفه کاربردی و رشته تحصیلی دانشگاهی است که توسعه و تغییر اجتماعی، انسجام اجتماعی و توانمندسازی و آزادسازی افراد را تسهیل می کند. اصول عدالت اجتماعی، حقوق بشر، مسئولیت جمعی و احترام به تفاوتها (diversities) در مددکاری اجتماعی اساسی اند. مددکاری اجتماعی، با تکیه بر علوم اجتماعی، علوم انسانی و دانش بومی، افراد و ساختارها را در مقابله با چالشهای زندگی و ارتقاء رفاه و بهزیستی درگیر می کند.
درباره مددکاری اجتماعی + تحصیل در رشته مددکاری اجتماعی
پایگاه خبری اختصاصی مددکارنیوز
مددکاری اجتماعی زمانی پدید می‌آید که بین افراد و محیط آن‌ها برخوردی بوجود می‌آید که رفع آن مستلزم تغییرات هدفدار باشد.
به طور سنتی مددکاری اجتماعی به سه روش تقسیم شده است. مددکاری فردی یا موردی، مددکاری گروهی و سازماندهی. به تازگی این حرفه با توجه به مشابهت موجود بین سه روش فوق از هر روش به طور کلی به عنوان مددکاری اجتماعی یاد می‌کند. از سوی دیگر مددکاری اجتماعی را به دو روش مستقیم و غیر مستقیم کرده‌اند.
در روش مستقیم مددکاران اجتماعی به افراد کمک می‌رسانند تا از عهده مشکلات روزمره زندگی چون از دست دادن کار، مسائل مربوط به ازدواج، طلاق، مشکلات مربوط به انضباط فرزندان، ترس از شکست، نداشتن عزت نفس، تعارض با همسایگان، با کمبود امکانات بر آینده خدمات مستقیم مددکاری شامل فعالیت‌هایی نظیر درمان، مشاوره آموزش، خدمات حمایتی، گردآوری و ارائه اطلاعات، ارجاع یا توسعه منابع و امکانات است.
هدف مددکاران اجتماعی ارائه خدمات است که به صورت مستقیم به افراد گروه‌ها و خانواده‌ها عرضه می‌گردد تا بتواند با مشکلات غیرقابل تغییر اجتماعی سازگاری پیدا نموده آن دسته از مشکلاتی را که قابل تغییر هستند از میان بردارند یا تقلیل دهند همچنین در مواردی که کارکردهای اجتماعی مدنظر است بتوانند به رشد و کمال دست یابند. علاوه بر این اهمیت فعالیت مددکاران اجتماعی در تأثیرگذاری بر گروه‌ها، سازمان‌ها، جوامع و حتی اجتماع کمتر از ارائه خدمات فوق نیست
به این صورت که تأثیر فعالیت‌های مددکاران بر نهادهای فوق موجب طرح برنامه‌های اجتماعی یاری‌دهنده و نیز ایجاد محیطی می‌گردد که در آن امکان زندگی رضایت‌بخش و بارور برای همه افراد مهیا می‌گردد.
دانشجوی مددکاری اجتماعی چه می‌آموزد
مددکاری اجتماعی یک رشته دانشگاهی است، رشته مددکاری اجتماعی در ایران در سه مقطع، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری و در دانشگاههای وزارت علوم (دانشگاه علامه طباطبایی، دانشگاه یزد، دانشگاه آزاد و دانشگاه علمی کاربردی، پیام نور و …) و دانشگاههای وزارت بهداشت درمان آموزش پزشکی (دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی و علوم پزشکی اصفهان) تدریس می‌شود. پذیرش در این رشته در دانشگاههای دولتی از طریق برگزاری آزمون کنکور می‌باشد.
در این رشته در مقطع کارشناسی علاوه بر آموزش دروس عمومی، دروس پایه و تخصصی شامل موارد زیر را می‌آموزند: مبانی مددکاری اجتماعی که دانشجویان را با رشته مددکاری اجتماعی آشنا می‌سازد مبانی و خط مشی‌های رفاه اجتماعی، مبانی روانشناسی جامعه‌شناسی، تغذیه و بهداشت، مبانی مدیریت و امور اداری، ریاضیات پایه و آمار، رشد و آسیب‌پذیری، مبانی و اصول توانبخشی، مبانی مردم‌شناسی، نظریه‌های جامعه‌شناسی، اصول مشاوره و راهنمایی، مددکاری فردی، روانشناسی مرضی، جامعه‌شناسی روستایی، تأمین اجتماعی، مشاوره ژنتیک، زبان تخصصی جامعه‌شناسی شهری و توسعه، روش‌شناسی پژوهشی در مددکاری و… این رشته دارای ۲۴ واحد کارآموزی می‌باشد که از ترم ۵ شروع می‌شود و محل کارآموزی‌ها در مراکز توانبخشی روانی، مراکز تعلیم و تربیت، مدارس، زندان‌ها، مراکز بازپروری و… می‌باشد.
ادامه تحصیل در رشته مددکاری اجتماعی در مقاطع تحصیلی کارشناسی ارشد و دکتری می‌باشد که پذیرش دانشجو در این مقاطع، در دانشگاههای علوم بهزیستی و توانبخشی تهران و دانشگاه علامه طباطبایی تهران صورت می پذیرد.
مددکاری اجتماعی Social Work
تعریف جهانی مددکاری اجتماعی
تعریف زیر در نشست عمومی IFSW (فدراسیون بین المللی مددکاری اجتماعی) و مجمع عمومی IASSW (انجمن بین المللی مدارس مددکاری اجتماعی) در ژوئیه سال ۲۰۱۴ به تصویب رسید.
“مددکاری اجتماعی یک حرفه کاربردی و رشته تحصیلی دانشگاهی است که توسعه و تغییر اجتماعی، انسجام اجتماعی و توانمندسازی و آزادسازی افراد را تسهیل می کند. اصول عدالت اجتماعی، حقوق بشر، مسئولیت جمعی و احترام به تفاوتها (diversities) در مددکاری اجتماعی اساسی اند. مددکاری اجتماعی، با تکیه بر علوم اجتماعی، علوم انسانی و دانش بومی، افراد و ساختارها را در مقابله با چالشهای زندگی و ارتقاء رفاه و بهزیستی درگیر می کند.”
مددکاری اجتماعی چیست؟
مفهوم خیریه به سال های بسیار دور باز می گردد و عملی از فراهم نمودن برای فقرا می باشد که ریشه های اصلی آن در تمدن قدیمی و مناطق جهانی قرار دارد.
مددکاری اجتماعی و ریشه هایش در تحولی اجتماعی و اقتصادی بوسیله ی انقلاب صنعتی به طور مشخص کشمکش در جامعه با فقر و مشکلات ناشی شده از آن ساخته می شود. چرا که سروکار داشتن با فقر تمرکزی اصلی در کار مددکاری اجتماعی بود و رابطه ای پیچیده با ایده ی کار خیریه ای دارد اما هم اکنون باید در واژگانی گسترده تر فهمیده شود.
برای مثال برای مددکاران اجتماعی مدرن غیرمعمول نیست تا خودشان را در سرو کار داشتن با پیامدهای برآمده از بسیاری از «مشکلات اجتماعی» همچون نژاد پرستی، تبعیض جنسی و تبعیض هایی بر پایه سن یا توانایی های جسمی یا ذهنی است. مددکاران اجتماعی مدرن می توانند در کمک به سروکار داشتن با پیامدهای این موضوع و دیگر معضلات اجتماعی در تمام حوزه های خدمات انسانی و دیگر حوزه های جانبی فعالیت نمایند.
در حالی که شالوده مددکاری اجتماعی بر روی اهدافی علمی در کنترل و اصلاح افراد بنا شده است (در مرحله ای از این تفکر حمایت می کرد که فقر بیماری است)، در زمان های اخیر رویکردی انتقادی و کل نگرانه برای فهم و مداخله در مشکلات اجتماعی اقتباس شد. برای مثال مفهوم سازی مجدد از فقر به عنوان مشکلی بزرگتر در مقابل با موقعیت پیشین آن با عنوان، بیماری، ناخوشی یا نقص اخلاقی مورد نیاز برای معالجه در نظر گرفته شد.
این موضوع به توسعه ی تاریخی دیگری در ارزیابی مددکاری اجتماعی اشاره دارد: در زمانی که حرفه ی مددکاری اجتماعی بیشتر در کنترل اجتماعی به کار گرفته می شد بیشتر به سمت توانمندی اجتماعی هدایت شده است. این بدین معنا نیست که بگوییم مددکاری اجتماعی مدرن در خدمت کنترل اجتماعی نیست (با توجه به مثالی از حفاظت از کودکان طبق مقررات و قانون)، و بسیاری از مددکاران اجتماعی احتمالاً تمایلی برای موافقت به ادامه ی این مباحثه و تنش ادامه نخواهند داشت.
رشد معاصر حرفه
«پایه ها و روش شناسی مددکاری اجتماعی بر روی بدنه ای نظامند از دانشی بر پایه مدارک می باشد که از پژوهش و ارزیابی عمل که شامل دانش خاص بومی و محلی در بافت است، نتیجه گیری می شود. پیچیدگی ارتباط متقابل بین انسان و محیط آن ها، و ظرفیت مردمی تحت تاثیر قرار می گیرند و تاثیرات چندگانه از تغییر یافتن بر روی آن ها شامل عناصر زیستی _ روانی _ اجتماعی است. حرفه ی مددکاری اجتماعی بر روی نظریاتی از توسعه انسانی، نظریه اجتماعی و سیستم های اجتماعی به منظور تحلیل موقعیت های پیچیده و به منظور تسهیل تغییرات فردی، سازمانی، اجتماعی و فرهنگی متصل شده است.»
اتحادیه های حرفه ای برای مددکاران اجتماعی
برای مددکاران اجتماعی تعدادی از اتحادیه ها وجود دارد که به منظور فراهم آوردن راهنمای اخلاقی و دیگر اشکالی از حمایت برای اعضاء و مددکاری اجتماعی به طور عام بوجود آمد. این اتحادیه ها یا سازمان ها در سطوح بین المللی، قاره ای، بین قاره ای، ملی و منطقه ای تعریف شده اند. یکی از اصلی ترین آن ها فدراسیون بین المللی مددکاران اجتماعی (IFSW) و اتحادیه بین المللی مددکاران اجتماعی مدرسه (IASSW) می باشد. در ایالات متحده اصلی ترین اتحادیه، اتحادیه ملی مددکاران اجتماعی است.
مددکاران اجتماعی چه می کنند؟
مددکاران اجتماعی عنصر مهم تقریباً هر نهاد اجتماعی هستند که تامین پشتیبانی حیاتی، دسترسی به منابع و حمایت از همه افرادی که به این پشتیبانی ها نیازمندند را بر عهده دارند. در این نوشته به حرفه های مختلف مددکاری اشاره مختصری می کنیم.
مدیریت مورد: مددکاران در این زمینه می توانند در بسترهایی مختلفی از حوزه سالخوردگان گرفته تا مهاجران و پناهندگان در تمامی بخش ها خدمات رسانی کنند. مدیران متخصص، برنامه ریزی و نظارت بر خدمات برای مشتری را بر عهده داشته که همراه با حمایت مستمر است.
مددکاری اجتماعی چیست؟
