صنعت ساختمان علاوه بر همه جذابیت هایش می تواند چالش ها و مشکلاتی را نیز به همراه داشته باشد. یکی از مخرب ترین و بدترین پدیده های این صنعت که ممکن است پس از مدتی برای اکثر ساختمان ها رخ دهد، نشست ساختمان هاست که حتی می تواند منجر به تخریب کامل آنها شود و خسارات زیادی به بار آورد. هر نوع نشست ساختمان می تواند علل و علائم منحصر به فردی داشته باشد. در ادامه به بررسی انواع نشست ساختمان، انواع آن، علل، علائم و نحوه پیشگیری از آن می پردازیم.
در واقع نشست ساختمان پایین رفتن آن در اثر تغییر خاک زیر پی ساختمان گفته می‌شود. البته تغییر شکل ساختمان هم می تواند تعریف نشست باشد. این پدیده می تواند باعث ایجاد ترک در دیوارهای داخلی و خارجی ساختمان ها شود و ممکن است منجر به ایجاد فرورفتگی در کف ساختمان شود. نشست در برخی ساختمان ها نیز باعث انحنا و خمیدگی می شود. اصولاً زمانی که وزن ساختمان بر روی خاک سنگین باشد، می تواند تنش هایی را در خاک ایجاد کند که در نهایت منجر به پدیده هایی مانند نشست می شود.
میزان نشست ساختمان ها می تواند به عواملی مانند نوع تنش ایجاد شده، ماهیت تنش ها، خواص فیزیکی خاک، کرنش خاک و غیره بستگی داشته باشد. به طور کلی افرادی که قصد ساختمان سازی دارند باید از ابتدا اطلاعات کافی داشته باشند تا در انتها با مشکل و چالش مواجه نشوند.
همانطور که گفته شد نشست ساختمان به عنوان یک پدیده مخرب در انواع ساختمان‌های مسکونی، اداری، تجاری و … شناخته می‌شود و اگر به آن توجه نشود ممکن است خسارت‌های متعددی ایجاد کند. از مهم‌ترین علائم نشست ساختمان‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
همانطور که گفته شد نشست ساختمان‌ها می‌توانند در اثر عوامل و دلایل مختلفی ایجاد شود به همین دلیل می‌توانند در انواع مختلفی دسته‌بندی شوند. نوع خاک زیر ساختمان از مهم‌ترین عوامل در ایجاد نشست ساختمانی است. نوع دانه‌بندی خاک نیز می‌تواند در جذب رطوبت تأثیر قابل‌توجهی داشته باشد. نشست ساختمان بر اثر نیروهای مختلف می‌تواند به دو دسته اصلی تقسیم شود.
نوعی نشست است که می‌تواند در زمان احداث ساختمان و یا بلافاصله بعد از احداث آن رخ بدهد. این نشست می‌تواند خسارت‌های زیادی به ساختمان‌ها وارد کند و معمولاً به دلیل عدم دقت در طراحی پی و مؤلفه‌های دیگر ایجاد می‌شود.
نشست تحکیمی از جمله انواع نشست ساختمان است که وابستگی زیادی به گذر زمان دارد. این نشست خود می‌تواند به دو مرحله تقسیم شوند که مرحله اول آب و هوا از منافذ خاک بیرون آمده و در مرحله دوم تغییر شکل خمیری خاک و فرآیند کلوئیدی – شیمیایی رخ می‌دهد.
نشست‌های ساختمان برحسب میزان خرابی‌هایی که در ساختمان ایجاد می‌شوند نیز می‌توانند به دو دسته تقسیم شوند که به شرح زیر می‌باشند
چنانچه نشست در تراز زیر پی به یک میزان و یکنواخت باشد به عنوان نشست یکنواخت شناخته می‌شود. این نوع از انواع نشست ساختمان به دلیل اینکه تغییری در توزیع تنش‌ها ایجاد نمی‌کند اهمیت زیادی ندارند اما می‌تواند بر روی تأسیسات ساختمانی مانند لوله‌های گاز و آب و فاضلاب تاثیرگذار باشد. هرچند که این نشست‌ها می‌توانند عادی باشند و اهمیت چندانی نداشته باشند اما باید قبل از بروز مشکلات جدی به آنها توجه کرد تا نیازی به بازسازی ساختمان و صرف هزینه‌های مجدد نباشد.
