اعتمادبهنفس در سخنرانی، گمشدهای ارزشمند است که خیلیها در جستجوی آن هستند. از طرف دیگر، متداولترین سؤالاتی که درباره سخنرانی عمومی مطرح میشود، به موضوعاتی مثل اضطراب، ترس و عدم توانایی در قرارگیری برابر جمع مربوط میشوند. به همین دلیل تصمیم گرفتیم در این مطلب قدری به موضوع اعتمادبهنفس در سخنرانی پرداخته و در مورد روشهای ایجاد اعتمادبهنفس در سخنرانی صحبت کنیم.
پنج تکنیکی که در ادامه معرفی میکنیم، به افزایش اعتمادبهنفس در سخنرانی کمکتان میکنند. ما به شما اطمینان میدهیم که میتوانید با غلبه بر ترس از سخنرانی و افزایش اعتمادبهنفس، بدون آنکه کف دستتان عرق کند یا قلبتان تند بزند، در مقابل دیگران، مثل بلبل حرف بزنید!
شاید تعجب کنید اما اولین نکتهای که در مسیر افزایش اعتمادبهنفس در سخنرانی به آن میپردازیم، احتمالاً کماهمیتترین آن است! البته قصد نداریم اهمیت مطالعه و یادگیری را زیر سؤال ببریم، بلکه میخواهیم روی این نکته تأکید کنیم که سخنرانی عمومی، شباهت زیادی به شنا یا موجسواری دارد. یعنی برای آنکه در آن مهارت پیدا کنید، باید خودتان را به آب بزنید!
فرض کنید قرار باشد شنا کردن را صرفاً با کتاب خواندن یا تماشا کردن یاد بگیرید! خب این تقریباً محال است! اما در یادگیری سخنرانی عمومی، مطالعه و یادگیری، به سهم خودشان ارزشمند هستند. میدانید چرا؟ چون شما از طریق آنها، تکنیکها را میآموزید. پس جملات اولیهی این بخش نباید باعث شود که ارزش یادگیری را فراموش کنید. اتفاقاً باید تا آنجا که لازم است از طریق خواندن و تماشای ویدئو کلیپهای مفید آموزشی، مطالب جدید و کاربردی یاد بگیرید.
مهمترین عامل در افزایش اعتمادبهنفس در سخنرانی، تمرین کردن است. ایستادن و صحبت کردن در مقابل جمع را تمرین کنید یا اگر فکر میکنید این کار برایتان خیلی سخت است، میتوانید این تمرین را در خانه یا اتاق شخصیتان و در مقابل آینه انجام دهید که به پیشرفتتان کمک خیلی زیادی میکند.
با ایجاد ارتباط، با تمرین کردن و از طریق درگیری با فعالیتهایی که به بهبود مهارتتان در سخنرانی عمومی کمک میکنند، اعتمادبهنفس بیشتری کسب خواهید کرد و بهتر میتوانید در جمع، سخنرانی کنید.
ضمناً داشتن یک طرح منسجم و یک چارچوب مشخص را حین ارائهی مطلب تمرین کنید. انسجام افکار و وجود یک توالی منطقی از مطالب کمکتان میکند که عملکردی سازمانیافته از خود ارائه دهید که همین امر بهنوبه خود و از طریق کاهش نگرانی، منجر به افزایش اعتمادبهنفس در سخنرانی میشود.
میتوانید مهارتتان در سخنرانی را در محیطهای کم ریسک تر، تقویت کنید. این خودش، شکلی از تمرین است. یعنی موقعیتهای تمرینی را شناسایی کنید و برای حرف زدن از حریم خصوصی و امنتان خارج شوید! در جستجوی محیطهای کم ریسک تر یا محیطهایی باشید که از امتحان چیزهای تازه، پشتیبانی میکنند. یک فرد معتمد را در جریان برنامهتان قرار دهید. به او بگویید که قصد دارید با تمرین در چنین محیطی، اعتمادبهنفس در سخنرانی را افزایش دهید و از وی درخواست کنید با ارائه بازخوردهای لازم در این مسیر کمکتان کند.
هر بار که سخنرانی میکنید، از فرد یا افرادی که دوستشان دارید یا به آنها اعتماد کافی دارید، بخواهید که به شما بازخورد ارائه دهند. از آنها بپرسید که مشخصاً در چه بخشهایی عملکردتان عالی بود؟ و در چه بخشهایی باید بیشتر کار کنید؟
فقط در پی دانستن نقاط ضعف نباشید چون این کار بیآنکه خودتان متوجه شوید، میتواند سرخوردهتان کند. نقد سازنده، خیلی هم خوب است اما وقتی قرار باشد هر چیز سازندهای که میشنوید، از جنس انتقاد باشد، آنگاه ممکن است روحیهتان افت کند.
در مواجهه با رویدادهایی عاطفی مثل سخنرانی عمومی، پیش از انتقاد، در جستجوی تحسین باشید. باید بدانید که متأسفانه وقتی پای انتقاد در میان باشد، افراد برای بیان نظراتشان صف میکشند اما در مقابل، درصد کمی از آنها شما را به خاطر آنچه انجام میدهید، تحسین میکنند! بنابراین بازخورد مثبت برای افزایش اعتمادبهنفس در سخنرانی بسیار مهم است.
یکی از بهترین روشهای افزایش اعتمادبهنفس در سخنرانی، اشتباه کردن و آموختن از اشتباهات است. فکر میکنم یکی از بزرگترین دلایل شما برای ترس از سخنرانی این است که همواره نگران لحظهای هستید که حین سخنرانی مرتکب اشتباه شوید یا کار به هر دلیلی رو به روال پیش نرود. با خود میگویید در چنین وضعیتی لازم است بتوانم سریع فکر نموده و از طریق نشان دادن واکنش درست، اشتباهم را فوراً تصحیح کنم. در غیر این صورت، حتماً مضحکه یا خجالتزده خواهم شد!
البته تصورتان در مورد مضحکه شدن کاملاً نادرست است. اما قرارگیری در موقعیتهایی که اشتباه کنید و بعد بتوانید نسبت به تصحیح سریع اشتباهتان اقدام نمایید، کمکتان میکند که بتوانید مهارت اندیشیدن و اقدامِ آنی و در لحظه را فرابگیرید. مهارتی که در افزایش اعتمادبهنفس در سخنرانی، خیلی به کارتان میآید. چون آن وقت مطمئن هستید که اگر هم در جایی از سخنرانی، لغزش یا خطایی داشتید، دیگر نیازی نیست دستپاچه شوید چون حالا دیگر خیلی خوب یاد گرفتهاید که در چنین مواقعی، باید چه کار کنید؟
با اشتباه کردن، از اشتباهاتتان درس بگیرید. این کار مزایای زیادی دارد که افزایش اعتمادبهنفس در سخنرانی، احتمالاً بزرگترین مزیت آن است.
از نحوه ایراد سخنرانیتان فیلمبرداری نموده و اگر امکان فیلمبرداری نبود، صدایتان را ضبط کنید.
این اقدامی ارزشمند است زیرا یادتان میدهد چطور در لحظه فکر کرده و چطور در مقابل مخاطبان حضور یابید. شما میتوانید این کار را در خلوت خودتان انجام دهید. فیلمهایتان را مرور کرده و صدایتان را بارها گوش کنید. مزیت بزرگ این کار این است که میتوانید خودتان به خودتان، بازخوردی واقعگرایانه دهید. این کار کمکمان میکند تا اشتباهاتمان را ببینیم و آنها را اصلاح کنیم. وقتی تصویر خودمان را میبینیم یا صدای خودمان را میشنویم، قادر خواهیم بود بایدها و نبایدهای کارمان را تشخیص دهیم و در ارائهی بعدی، این تغییرات را در کارمان اِعمال نماییم.
اعتمادبهنفس در سخنرانی، قطعاً تنها چیزی نیست که برای ایراد یک سخنرانی خوب به آن نیاز دارید اما شرط لازم برای انجام این کار است. اعتمادبهنفس همچون بستری است که برقراری ارتباط مؤثر با مخاطبان و بهکارگیری تکنیکهای ارائه مطلب را مقدور میسازد. تکنیکهای سخنرانی مطمئناً به همین پنج موردی که در این مطلب از سخنوری ذکر شد، محدود نمیشود اما این پنج مورد، احتمالاً مهمترین مواردی هستند که برای افزایش اعتمادبهنفس در سخنرانی به آنها نیاز دارید.