اضطراب در ارتباط چشمی، مانعی سر راه ارتباطات و تعاملات روزانه ما در زندگی است. درست به همین دلیل است که هنر برقراری ارتباط چشمی می‌تواند نوید ارتباطی سالم و صمیمانه را بدهد و جنبه‌های مهمی از ویژگی‌های شخصیتی، مانند اعتماد به نفس و عزت نفس را آشکار کند. کسانی که به چشمان طرف مقابل‌شان نگاه می‌کنند، شخصیتی صمیمی و دوستانه از خود نشان می‌دهند. در مقابل، افراد خجالتی و درگیر با اختلال جمعی در ارتباط چشمی مشکل دارند.
نظر شما چیست؟ آیا شما هم در ارتباط چشمی مشکل دارید؟ آیا این نوع ارتباط را بی‌فایده می‌دانید؟ در ادامه به شما نشان می‌دهیم که برقرای ارتباط چشمی چه مزایای فراوانی دارد و کسانی که نمی‌توانند این ارتباط را برقرار کنند، چطور باید به این مشکل غلبه کنند.
اضطراب در ارتباط چشمی چیست؟
اضطراب در ارتباط چشمی یعنی هنگامی که فرد مستقیم به چشمان طرف مقابلش نگاه می‌کند، دچار آشفتگی می‌شود. فردی که این اختلال را دارد، هنگام صحبت از برقراری ارتباط چشمی خودداری می‌کند. اگر آدم‌های دیگر ارتباط چشمی را برقرار کنند، چنین به نظر می‌رسد که کسی از آنها بازجویی یا قضاوت‌شان می‌کند.
این کار دلایل مختلفی دارد، اگر شرایط ذهنی فرد را کنار بگذاریم، خجالتی بودن و کمبود اعتماد به نفس می‌تواند از دلایل اصلی اضطراب در ارتباط چشمی باشد. کسانی که به اندازه کافی در هنگام مکالمه عادت ندارند به چشمان طرف مقابل نگاه کنند، یا تمرینی برای این کار انجام نداده‌اند، یا نمی‌خواهند در کانون توجه قرار بگیرند، همگی دلایلی برای خودداری افراد از ارتباط چشمی است. این افراد در صورت برقراری ارتباط چشمی ناراحت و آشفته می‌شوند.
افرادی که اختلال اضطراب دارند، با نگاه کردن به چشم طرف مقابل آشفته و مضطرب می‌شوند. این حالت می‌تواند دلایل ژنتیکی داشته باشد.
کسانی که اختلال اضطراب جمعی در آنها تشخیص داده شده به این ترس اقرار می‌کنند. اگر شما هم با مشکل اختلال اضطراب جمعی درگیر هستید، هنگامی که به چشم کسی نگاه می‌کنید، بخشی از مغزتان اخطار می‌دهد که ارتباط چشمی می‌تواند محرک باشد.
مطالعات نشان می‌دهد که افرادی مبتلا به اوتیسم هستند، در ارتباط چشمی حساسیت بسیار بالایی دارند. هنگامی که روند ارتباط چشمی و نگاه کردن به چهره‌ی یکدیگر در حال انجام است، مغز بیماران اوتیسمی فعالیتی بیش از حد معمول انجام می‌دهد. این نشانه‌ها به این معناست که افراد اوتیسمی از ارتباط مستقیم چشمی خودداری می‌کنند چون برای‌شان اضطراب آور و حتی می‌تواند دردناک باشد.
داشتن ارتباط چشمی در طول مکالمه مهم است. این مهارت هم در زمینه‌ی کاری و هم ارتباط شخصی به کارتان می‌آید. آدم‌های بسیاری هستند که عادت کرده‌اند از ارتباط چشمی دوری کنند، درحالیکه این ارتباط برای آنها بسیار مفید است و با تمرین می‌توانند آن را تقویت کنند. برقراری ارتباط چشمی ذاتی نیست، بلکه با تلاش و ممارست این مهارت را کسب می‌کنید.
افرادی که اختلال اضطراب جمعی دارند می‌توانند از روش‌های سودمندی مانند رفتاردرمانی شناختی یا مدیتیشن استفاده کنند. بیشتر افرادی که مضطرب و پریشان هستند به مرور می‌تواند بازخوردهای مثبتی از ذهن‌شان دریافت کنند و بر ترس‌شان فائق آیند. توجه کنید که ارتباط چشمی تنها یکی از جنبه‌هایی است که شما با تمرین یا نشان دادن فرد متخصص می‌توانید بر مشکلات آن غلبه کنید و بهتر شوید.
اگر اختلال اضطراب جمعی را برای شما تشخیص ندادند، کارتان بسیار آسان‌تر است. شما فقط به تمرین نیاز دارید. سعی کنید ارتباطات‌تان را بیشتر کنید و مدت زمان بیشتری به چشمان طرف مقابل نگاه کنید. شاید در ابتدا کمی غیرعادی به نظر برسد اما با کمی تمرین همه چیز طبیعی خواهد شد.
اول ارتباط چشمی را با افرادی برقرار کنید که کمتر شما را مضطرب می‌کنند. مانند دوست صمیمی که گاهی با هم دیدار می‌کنید. شما می‌توانید موقعیت‌های اضطراب‌آور را اینجا بازسازی کنید. مثلا هنگامی که از رئیس‌تان خجالت می‌کشید و نمی‌توانید ارتباط چشمی برقرار کنید، این کار را با کمک دوست‌تان انجام دهید.
حتی می‌توانید تلویزیون را روشن و این کار را با شخصیت‌های تلویزیونی انجام دهید. سریال‌ها را ببینید و شما جای شخصیت مقابل به چشمان بازیگر نگاه کنید. ارتباط چشمی را می‌توانید در فضای مجازی تمرین کنید، مانند چت‌های ویدئویی در فیس‌بوک، واتس اپ و دیگر اپ‌های مجازی. برقرای ارتباط چشمی در این فضاها از دنیای واقعی اضطراب کمتری می‌آورد.
اگر هنگام برقرای ارتباط چشمی یا قبل از آن، استرس به سراغ‌تان می‌آید، نفس عمیقی بکشید. این کار کمک می‌کند ضربان قلب‌تان کاهش پیدا کند و با آرامش بیشتری ارتباط چشمی برقرار کنید.
در ملاقات های دونفره یا گروهی، سعی کنید نقطه‌ای برای تمرکز پیدا کنید. بهترین جا بین چشمان طرف مقابل‌تان است. جای اینکه به چشم‌ها نگاه کنید، تمرکزتان را روی این نقطه بگذارید. اگر باز هم سخت بود و دچار استرس شدید، نگران نباشید. کمی چشمانتان از نقطه تمرکز فاصله بگیرد و به سمت دیگری متمایل شود. همه چیز در نهایت خوب پیش خواهد رفت و کسی هم متوجه نخواهد شد.
ارتباط چشمی را سعی کنید به تدریج و با آرامش انجام دهید. یکباره نگاه کردن به چشم‌ها، طرف مقابل را نگران می‌کند. شما باید در جهت تقویت ارتباط تلاش کنید.
دو مورد بالا را هنگام صحبت چه برای فرد یا جمع به کار ببرید. بدین ترتیب هم توجه آنها به شما بیشتر خواهد شد و هم شما با آرامش بیشتری به حرف‌هایتان ادامه خواهید داد.
قبل از اینکه شروع به صحبت کنید، به آرامی به چشمان طرف مقابل‌تان نگاه کنید.
در هنگام صحبت 50 درصد ارتباط چشمی برقرار کنید و هنگام گوش دادن 70 درصد.
ارتباط چشمی برای حدود چهار یا پنج ثانیه نگه‌دارید. به اندازه‌ای که رنگ چشمان طرف مقابل را ببینید. سپس نگاه‌تان را بگیرید، مکث کوتاهی کنید و دوباره از همان جای قبل ارتباط چشمی را ادامه دهید.
نگاه‌تان را به آرامی بردارید؛ برداشتن سریع نگاه این پیام را می‌رساند که شما مضطرب و خجالتی هستید.
جای آنکه نگاه‌تان را بردارید یا پایین را نگاه (که نشان کمبود اعتماد به نفس است.) کنید، راه بسیار بهتری وجود دارد. روی صورت طرف مقابل مثلث فرضی را بکشید که دو ضلع آن چشمان و ضلع دیگر آن دهان است. هر پنج ثانیه به یک ضلع نگاه کنید و بعد خیلی آرام نگاه‌تان را پایین بیاورید و دوباره به چشمان طرف‌تان نگاه کنید.
هنگام برداشتن نگاه به جای سر پایین انداختن ژست بگیرید، یا سرتان را تکان دهید زیرا که این کار طبیعی‌تر است.
اگر بنگاه کردن به چشمان طرف مقابل‌تان بسیار اضطراب‌آور است، به نقطه‌ای روی بینی، دهان یا چانه نگاه کنید.
هنگامی که دارید برای جمعی صحبت می‌کنید، جای تصور سخنرانی به یک جمع آن را به چشم فرد ببینید. انگار که با فردی گفتگوی دونفره دارید.
هنگامی که صحبت می‌کنید، فردی را از میان جمع انتخاب کنید، طوری که فقط دارید برای آن فرد سخنرانی می‌کنید. هنگامی که فکری یا جمله‌تان را تمام می‌کنید به آن فرد نگاه کنید. وقتی که جمله‌ی بعدی را شروع می‌کنید فرد دیگری را انتخاب کنید و باز هم موقع تمام کردن فکر یا جمله به آن فرد نگاه کنید. سعی کنید که با همه افراد حاضر این ارتباط را برقرار کنید.
