فرسودگی شغلی: علائم، پیشگیری و بهبودی
فرسودگی شغلی، یا کارزدگی، به وضعیتی اطلاق می‌شود که در آن احساس خستگی عمیق و ناکارآمدی ناشی از فشار و استرس‌های مزمن کاری ایجاد می‌شود.
این مفهوم برای اولین بار در سال ۱۹۷۴ توسط هربرت فرویدونبرگر، روان‌شناس آلمانی، معرفی شد. به گفته فرویدونبرگر، فرسودگی شغلی نتیجه از خودگذشتگی بیش از حد فرد در کار و زندگی است که در نهایت به عدم دستیابی به نتایج مطلوب منجر می‌شود.
علائم فرسودگی شغلی
علائم فرسودگی شغلی می‌تواند به دو دسته اصلی جسمی و روانی تقسیم شود:
علائم جسمی:
- احساس خستگی و ضعف بدنی
- دردهای غیرقابل توضیح مانند کمر درد و سردرد
- تغییرات در اشتها و مشکلات گوارشی
- فشار خون بالا و ضعف سیستم ایمنی
- مشکلات خواب و کاهش انرژی
علائم روانی:
- کاهش توجه و تمرکز
- احساس افسردگی و ناامیدی از شغل
- احساس بی‌ارزشی و زیر سوال بردن ارزش کار
- از دست دادن علاقه و لذت از کار
- عدم رضایت و نداشتن انرژی کافی برای انجام وظایف
راه‌های پیشگیری از فرسودگی شغلی
1. مراقبت از خود را در اولویت قرار دهید: مراقبت از خود، مانند تنظیم خواب، تغذیه مناسب و ورزش، اهمیت زیادی دارد. همچنین، اختصاص زمانی برای فعالیت‌های مورد علاقه و ارتباط با عزیزان می‌تواند به شما کمک کند تا از احساس خستگی و استرس دور شوید.
2. مرزبندی داشته باشید: ایجاد مرزهایی بین زندگی کاری و شخصی، مانند جلوگیری از چک کردن ایمیل‌ها پس از ساعات کاری، به شما کمک می‌کند تا احساس کنترل بیشتری بر زمان و انرژی خود داشته باشید و از فرسودگی جلوگیری کنید.
3. مدیریت زمان را تمرین کنید: با اولویت‌بندی کارها و جلوگیری از اتلاف وقت برای فعالیت‌های کم‌اهمیت، می‌توانید بهره‌وری را افزایش دهید و استرس را کاهش دهید.
4. یادگیری نه گفتن: یادگیری اینکه چه زمانی باید نه بگویید، می‌تواند به کاهش فشار و جلوگیری از تعهدات اضافی کمک کند.
5. نگرش خود را تغییر دهید:
: با بررسی وضعیت سازمان و شناسایی شرایطی که قابل تغییر هستند، و تلاش برای بهبود این شرایط، می‌توانید به کاهش فرسودگی شغلی کمک کنید.
6. کاهش استرس‌های کاری: تنظیم مجدد انتظارات و ایجاد چهارچوب‌های مناسب برای خود می‌تواند به کاهش استرس‌های کاری و بهبود شرایط کمک کند.
کنترل فرسودگی شغلی از نگاه کال نیوپورت
کال نیوپورت در کتاب "کار آهسته"، به بررسی راهکارهایی برای پیشگیری از فرسودگی شغلی پرداخته است. او بر کاهش حجم کار، هماهنگی با ریتم طبیعی کار و تمرکز بر کیفیت تأکید می‌کند. نیوپورت پیشنهاد می‌کند که با خلوت‌تر کردن برنامه کاری و اولویت دادن به وظایف مهم، می‌توان از فرسودگی شغلی جلوگیری کرد و به بهبود کیفیت کار پرداخت.
چگونه فرسودگی شغلی بهبود پیدا می‌کند؟
بهبود فرسودگی شغلی نیازمند زمان و صبوری است. مراحل اصلی این فرآیند شامل پذیرش نشانه‌ها، استراحت کافی، یادآوری ارزش‌های زندگی، کشف فرصت‌های جدید و تغییر شرایط است. اگرچه بهبود ممکن است زمان‌بر باشد، اما با پیگیری و اقدام به موقع می‌توان کیفیت زندگی و کار را بهبود بخشید.
فرسودگی شغلی تجربه‌ای است که ممکن است برای بسیاری از ما آشنا باشد، و آگاهی از آن و اقدام به موقع می‌تواند به شما کمک کند تا از این وضعیت خارج شوید و به زندگی و کار خود احساس رضایت بیشتری پیدا کنید.
