در ایام نوروز امسال، گروهی با حضور در آرامگاه فردوسی، شعار "ما ایرانی هستیم، عرب نمیپرستیم" سر دادند؛ شعاری که نهتنها از سر ناآگاهی و سطحینگری بود، بلکه نشان از بیتوجهی به تاریخ و فرهنگ واقعی ایران داشت. این حرکت نهتنها توهینی به میراث غنی فرهنگی و مذهبی کشورمان است، بلکه درک نادرست از شخصیت فردوسی و محتوای شاهنامه را نیز به نمایش میگذارد.
فردوسی، شاعر بزرگ ایرانی، یک مسلمان و شیعهی دلبسته به اهلبیت (ع) بود. او در ابیات مختلف شاهنامه به ستایش پیامبر اسلام (ص) و امام علی (ع) پرداخته و بهصراحت عشق و ارادت خود را به خاندان رسالت ابراز داشته است. این در حالی است که شاهنامه، برخلاف تصور غلط برخی، تنها یک اثر اسطورهای و حماسی نیست، بلکه سرشار از آموزههای دینی، اخلاقی و معرفتی است که روح اسلام و معارف شیعی را در خود جای داده است. فردوسی در دیباچه شاهنامه، خداوند را با تعابیری متعالی میستاید و از پیامبر اسلام (ص) به عنوان چراغ هدایت یاد میکند. چنین شاعری چگونه میتواند در تضاد با اسلام یا مفاهیم مرتبط با اهلبیت (ع) قرار گیرد؟
افزون بر این، تقابل تصنعی میان "ایرانیت" و "اسلامیت" ناشی از جهل تاریخی است. فرهنگ ایرانی و اسلام شیعی قرنها در هم تنیده شده و مفاخر ملی ایران همواره پیرو و مروج ارزشهای دینی بودهاند. شاهنامه، همانطور که روایتگر پهلوانیها و هویت ملی ایرانیان است، در عین حال از عدالت، توحید، اخلاق و حکمت اسلامی نیز سخن میگوید. هیچ تقابلی میان این دو وجود ندارد و هرگونه تلاش برای القای چنین تقابلی، از روی بیاطلاعی و سطحینگری است.
آنهایی که در کنار مزار فردوسی شعارهای ناآگاهانه سر میدهند، نهتنها به این شاعر بزرگ بیاحترامی میکنند، بلکه در دام نادانی و تفرقهافکنی گرفتار شدهاند. اگر واقعاً به ایران و فرهنگ ایرانی علاقهمندند، بهتر است ابتدا تاریخ و ادبیات خود را درست مطالعه کنند و از رفتارهایی که تنها به اختلافات دامن میزند، پرهیز نمایند. فردوسی نه نماد ناسیونالیسم کور، بلکه نشانهای از پیوند عمیق میان هویت ایرانی و فرهنگ اسلامی است.
#یادداشت
#فردوسی
#نوروز
