سوراخ در قلب نوزاد که بیشتر شامل بیماری های VSD و ASD می شود باعث نگرانی هایی در والدین می شود. اما باید دانست خیلی از این مشکلات بدون حتی درمان دارویی خود به خود بهبود می یابند. اما برای اینکه کودک در آینده دچار عوارض و خطرات آن نشود پیگیری و بررسی بیماری اجتناب ناپذیر است.
سوراخ در قلب یک اصطلاح غیر رسمی برای توصیف یک اختلال قلبى ( در زمان تولد ) مادرزادی است. این اصطلاح برای توصیف یک سوراخ واقعی در دیواره های جدا کننده ى قلب یا به عنوان یک اصطلاح عمومی برای توصیف یک اختلال ساختاری قلب استفاده می شود.
اگر بخواهم به زبان ساده ساختار قلب را توصیف کنم باید بگویم قلب مانند یک خانه داراى چهار اتاق یا همان حفره است. دو اتاق بالا دهلیز و دو اتاق پایین بطن نامیده می شوند. دیواره ى جدا کننده ى دو اتاق بالایى، سپتوم دهلیزی و دیواره ى جدا کننده ى اتاق هاى پایینى، سپتوم بطنی نامیده می شوند.
بنابراین یک سوراخ در دیواره بین حفره های بالایى، نقص دیواره ی دهلیزی (ASD) و یک سوراخ در دیواره ى بین دو حفره ى پایین، نقص دیواره ى بطنی (VSD) نامیده می شوند.
خون با اکسیژن کم یا آبی رنگ، به حفره هاى سمت راست بازگردانده می شود که از حفره ى بالا به حفره ى پایین و سپس به ریه منتقل می شود. در ریه ها، خون اکسیژن دریافت می کند. این خون با افزایش مقدار اکسیژن و یا خون صورتی، به حفره ى بالا و پایین سمت چپ و سپس به بدن باز مى گردد.
دریچه های ورودی ، حفره های بالا و پایین قلب را جدا می کنند. دریچه ى خروجی اجازه می دهد که خون از حفره ى پایین سمت راست به ریه ها پمپ شود که دریچه ى ریوی نامیده می شود. دریچه ى خروجى که اجازه مى دهد که خون از حفره ى پایین سمت چپ پمپ شود، دریچه ى آئورت نامیده می شود.
از این رو "خانه ى قلب" چهار اتاق و چهار درب و دو دیوار جدا کننده دارد. خون آبی از طریق قلب راست به ریه ها و خون صورتی از طریق قلب چپ به بدن پمپ می شود. اصطلاح سوراخ در قلب ممکن است تنها حفره های بین دیوار ه هاى جداکننده را شامل نشود، بلکه شامل اتصالات غیر طبیعی بین حفره ها و اختلال در دریچه ها و رگ های خونی است.
تخمین زده شده است که در هر 1000 تولد زنده حدود 8 نوزاد به آن مبتلا هستند. اگر در سال پنجاه هزار تولد زنده داشته باشیم، در آن سال حدود 400 کودک در معرض نقص قلب مادرزادی قرار می گیرند.
شایع ترین آن ها نقص سپتوم بطنی یعنی سوراخ در دیواره ى جداکننده ى بین دو حفره ى پایینى(VSD) است. که حدود 30 درصد از نقص های قلبی مادرزادی را تشکیل می دهد. نقص های دیگر در محدوده ى 6 تا 10 درصد شامل نقص دیواره ى دهلیزی (ASD)، تنگی دریچه ى ریوى ( تنگ شدن دریچه ى خروجی سمت راست)، تنگى دریچه ى آئورت (تنگ شدن دریچه ى خروجی سمت چپ) و مجراى شریانى آزاد (تاخیر در ارتباط بین دو رگ خونی اصلى قلب) مى شود .
این گروه از شرایط قلب مربوط به قلب صورتى یا خون اکسیژن دارى که از قلب به بدن منتقل می شود ، می باشد.
اکثر بیماران مبتلا به نقص قلب هیچ نشانه ای نداشته و نیازی به درمان ندارند. برآورد شده است که حدود 25٪ از نوزادانی که سوراخ در قلب خود دارند، نیاز به درمان یا جراحی دارند.
بلافاصله پس از تولد، تمام نوزادان توسط پزشکان برای ناهنجاری های مادرزادی بررسى می شوند که شامل نقایص قلبى نیز مى شود.
بعضی از نقایص مهم بعد از زایمان به سرعت باعث ایجاد علائم می شوند، به طوری که نوزاد ممکن است نفس کم بیارد، آبی شود یا نتواند شیر بخورد .
به طور معمول، نوزادان علائم ندارند. اما پزشک، با گوش دادن به قلب با گوشی خود، ممکن است یک صدای اضافی قلب به نام مور مور قلب بشنود. نود و پنج درصد موارد، مور مور قلب ناشی از صدای جریان خون در یک قلب طبیعی است.
اگر شک به نقص ساختاری قلب وجود داشته باشد، کودک را براى ارزیابی به متخصص قلب ارجاع مى دهند .
بله، این امکان وجود دارد زیرا بعضی از آن ها بدون علامت باقی می مانند، در حالی که بعضی دیگر دچار مور مور قلب مى شوند که بعد از 3 تا 6 هفته واضح تر شنیده مى شوند .
اغلب متخصص قلب می تواند با معاینه بگوید که مور مور قلب مشخص است یا خیر . آزمایش هاى ساده شامل عکس قفسه ى سینه با اشعه ایکس و نوار قلب است. عکس قفسه ى سینه با اشعه ى ایکس برای بیان شکل و اندازه ى قلب و حالت ریه ها استفاده می شود. نوار قلب فعالیت الکتریکی قلب را تحلیل می کند. اگر نوار قلب بالینی و بررسى هاى ساده طبیعی باشد، به والدین این اطمینان را مى دهیم که مشکلى وجود ندارد .
اگر شکى وجود داشته باشد، پزشک یک اکوی قلب درخواست می دهد. که بررسی قلب است، مانند آنچه که متخصص زنان و زایمان برای دیدن جنین در زنان باردار انجام می دهد.
در مواردی که پزشک احتمال گرفتگی رگ قلب در کودک را بدهد، آنژیوگرافی را تجویز می کند.
بله و خیر. قلب از هفته ى هشتم بارداری تشکیل مى شود . سونوگرافی روزانه می تواند برای بررسی قلب در حدود 12 هفته برای بررسی نقص های قلبی انجام شود. اکثر نقایص قلبی که به طور انحصاری برداشته می شوند، اختلالات عمده و اغلب جدی براى قلب هستند. به نقص های جزئی مانند سوراخ های کوچک و نقص های خفیف دریچه ، از طریق این پروسه غربالگری مورد بررسى قرار مى گیرند.
همه ى نقایص قلبى نیاز به درمان خاصی ندارند. برای مثال، اگر نوزاد دارای یک سوراخ کوچک در قلب مانند نقص جدار بطنی باشد، درمان لازم نیست. با این کودک باید مانند هر کودک معمولی رفتار شود و فعالیت های بدنی طبیعی داشته باشد. بیشتر این سوراخ ها با گذشت زمان کوچک می شوند و برخی ممکن است به صورت خود به خود بسته شوند. به علت آشفتگی جریان، خطر عفونت باکتریایی بسیار کمى در اطراف سوراخ وجود دارد. به بیماران توصیه می شود که مراقبت های دندانپزشکی خوب داشته باشند و در صورت انجام اقدامات دندانی یا جراحی، دوره های پیشگیری با استفاده از آنتی بیوتیک ها برای جلوگیری از نفوذ باکتری ها به خون و آلوده شدن قلب انجام دهند .
برای نقص هاى شدید مثل یک نقص متوسط تا شدید دیواره ى بطنى ممکن است در کودک باعث نارسایی قلبی شود که نشانه های آن عبارتند از تغذیه ى نامناسب، نفس کم آوردن و افزایش وزن ضعیف. ما این نوزادان را با دارو درمان می کنیم. بعضی ها بازکوچک شدن نقص در طول زمان بهبود می یابند. کسانى که با درمان پزشکی بهبود نمی یابند باید به جراح قلب مراجعه کنند تا نقص را با جراحی ببندد.
عوارض به نوع نقص، محل نقص در ارتباط با ساختارهای حیاتی قلب و اندازه ى آن بستگی دارد. به عنوان مثال یک نقص بزرگ در دیواره ى بطنى می تواند منجر به نارسایی قلب با عدم افزایش وزن، عفونت های مجدد تنفسی و آسیب به عروق خونی در ریه ها شود. نقص در نزدیکی دریچه ى خروجی سمت چپ می تواند باعث آسیب به دریچه و بازگشت خون از آن دریچه شود. همانطور که قبلا اشاره شد خطر ابتلا به عفونت قلبى نیز وجود دارد.
