دوربین مخفی: هایده رو گوش میدم من شهوانی نمیشم
نماینده آیت الله مکارم: نه نباید گوش بدی
دوربین مخفی: نمیشه گوش بدم؟
نماینده آیت الله مکارم: عموم جامعه از این تحریک میشن، پس نباید گوش بدن
دوربین مخفی: حاج آقا من فکر نکنم عموم جامعه با صدای هایده تحریک شن!!
اخیرا فیلم مستندی با نام حلال ممنوعه موفق شده از وزارت ارشاد مجوز پخش بگیره. مستندی که به موضوع بحث برانگیز خوانندگی زنان در ایران می پردازه.
سازندگان این مستند فیلمشون این طور معرفی کردن:
فاطمه دختری مذهبی است که از کودکی آرزوی آواز خواندنش را از همه مخفی کرده و آیداز دختری است که برای خواندن تصمیم به ترک وطن گرفته.
فاطمه و آیداز روایتی است از بالا و پایین های دینی، فرهنگی و اجتماعی یک حلال ممنوعه، روایتی از یک بغض فروخفته، از یک استعداد دختران ایران زمین.
<div id="3670253167"><script type="text/JavaScript" src="https://www.aparat.com/embed/JdEVM?data[rnddiv]=3670253167&data[responsive]=yes&data[title]=%D8%AA%DB%8C%D8%B2%D8%B1%20%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%86%D8%AF%20%D8%AD%D9%84%D8%A7%D9%84%20%D9%85%D9%85%D9%86%D9%88%D8%B9%D9%87&&recom=none"></div>
حدود 50 دقیقه ای که مشغول تماشای مستند حلال ممنوعه بودم هر چه قدر فیلم جلوتر می رفت احساس می کردم بیشتر در حال وقت تلف کردن هستم! اما چرا؟ مساله ساده تر از اونی هست که توقعش داشته باشید: حلال ممنوعه از سر تا پا همش یه سری راش سرهم بندی شده بیشتر نیست.
این فیلم هم مثل آثار قبلی کارگردانش (حسین شمقدری) نون موضوع حساسی که به غلط در ایران تبدیل به خط قرمز شده رو میخوره. البته اگر در مورد همین یه مساله بخوام نظرم بگم باید گفت: نوش جونش!! وقتی بلده با شانتاژ رسانه ای و سر و صدای الکی و لایوهای جنجالی برا یه مستند 50 دقیقه ای تا این حد ضعیف و بدون پشتوانه تحقیقاتی از مخاطب بیش از 22 هزار تومان بگیره باید گفت اگه فیلمسازی بلد نیست حداقل مارکتینگ و بساز و بندازی رو خوب یاد گرفته!! بگذریم.
خلاصه بگم و سرتون درد نیارم، گفتم حلال ممنوعه اصلا فیلم نیست. چرا که سر سوزنی در اون از تکنیک های سینمایی استفاده نشده. البته اگر از حق نگذریم باید گفت که مستند ساز ما تازه یادگرفته با هلی شات تصاویر هوایی بگیره. تصاویر هوایی به اندازه ای مزحک و بی جا و به دفعات استفاده شده که یاد زمانی افتادم که بچه بودم و بابام برام اولین ماشین کنترلی رو خریده بود و تو همون عالم بچگی اصلا نمی تونستم ازش دل بکنم و هر جایی می رفتیم با خودم می بردم و کنترلش دستم بود و همش ماشین اینور و اونور می بردم. باور کنید صادقانه دارم میگم: استفاده کارگردان از تصاویر هوایی و هلی شات در همین حد بچه گانه و دم دستی هست.
در مورد فیلمسازی که ابتدائیات تصویر را نمیفهمه دیگه بیش از این از اشکالات اساسی مثل فیلمنامه (اگر وجود داشته باشه که بعید می دونم!) و قاب بندی های اشتباه و اندازه نماهای بی معنی و موسیقی بی سلیقه و ریتم تدوین و ... صحبت کردن یه مقداری شوخی با فیلمساز به نظر میرسه.
گفتم اصلا مستند نیست، منظورم اینه که شخصی می تونه ادعا کنه من مستند ساختم (فارغ از کیفیت ساخت و تکنیک های سینما) که تحقیقات حداقلی در مورد موضوع و سوژه خودش داشته باشه. این فیلم به خاطر نداشتن تحقیقات همراه با سند و پشتوانه علمی قوی به اندازه ای پرت و پلا به هم می بافه که آخر فیلم زمانی که باید جمع بندی کنه و مخاطب بالاخره تکلیفش مشخص بشه که فیلم داشت چی می گفت یه دفعه صدای راوی بدون هیچ منطق و ساز و کار تصویری و سینمایی از بیرون بر مخاطب نازل میشه و بیانیه کارگردان و بقیه دوستانش به صورت صوتی (دقیقا مثل اطلاعیه هایی که از رادیو پخش میشه) می خونه!! به این جمله زیر دقت کنید:
یکی میاد جولیا پطرس (خواننده زن لبنانی که در حمایت از سید حسن نصر الله و حزب الله لبنان میخونه) مسیحی رو هم جذب خودش میکنه اما از اونطرف ما حتی داریم به نحوی فاطمه ها رو هم فراری می دیم. اینجا (ایران) جاییه که ربا حلاله اما آواز خوندن حکم جنگ با خدا رو داره. ما فکر کردیم با بستن در جلوی خانم ها میشه جلو انحراف جوون ها رو گرفت. در حالی که ساسی با الکسیس خیلی شیک از پنجره وارد شد.
چه قدر حرف های قشنگی. چه ژست روشنفکرانه ای. اصلا چه قدر اپوزوسیون. فقط یه سوال کوچولو: این خطابه ای که آخر فیلم از زبان راوی (بخوانید محمد حسن مددی، رئیس موسسه ای که هزینه تولید فیلم را تامین کرده!!) چه ربطی به فیلم شما داره آقای شمقدری؟ کجای فیلم در قالب روایتی جذاب به ما چیزی نشون دادی که 50 دقیقه با شما همراه بشیم و آخر فیلم این نتیجه مورد علاقه شما رو بگیریم؟
بالاتر توضیح دادم که چرا حتی فیلم در حدی نیست که بشه در مورد مسائل فنی اون صحبت کرد و از طرفی هم ادعای اینکه داره به مساله مهم خوانندگی زنان در ایران می پردازه یه مقدار خنده دار به نظر میرسه چون اصلا تحقیق و پژوهشی که همه جنبه های دینی و اجتماعی و فرهنگی و سیاسی این مساله مهم شامل بشه وجود نداره. به همین خاطر بد نیست نگاهی به سابقه خود فیلمساز عزیز بندازیم. به نظرم جالب میاد بدونید کارگردان این فیلم (حسین شمقدری) فرزند چه شخصیه و چرا به نوعی آقازاده محسوب میشه.
کارگردان این فیلم پسر جواد شمقدری معاون سینمایی محمود احمدی نژاده که این روزها سریال سفارشی و پر خرج روزهای ابدی ایشون رو آنتن شبکه یک هست. جواد شمقدری همچنین کارگردان فیلم تبلیغاتی آقای محمود احمدی نژاد بود. آقا زادگی کارگردان مستند حلال ممنوعه خیلی مساله مخفی نبوده چرا که عموی ایشون هم بعد از حوادث سال 88 فیلم پایان نامه (فیلم سینمایی که به صورت یک جانبه به حوادث سال 88 میپرداخت و همان قرائتی که دولت وقت انتظار داشت را به نمایش گذاشته بود) رو تهیه کنندگی کرد.
البته که هر شخصی می تونه نظرات سیاسی و فرهنگی خودش داشته باشه اما آقای شمقدری عزیز شما که تا همین چند سال پیش فیلم تبلیغاتی سعید جلیلی رو کارگردانی می کردی و تو مستند میراث آلبرتای 1 به اندازه ای از رانت آقازادگی استفاده کردی که جلو رئیس جمهور وقت مملکت ایستاده بودی و طلب کارانه می گفتی آقای رئیس جمهور چرا بچه های نخبه دانشگاه صنعتی شریف اکثرا دارن از ایران میرن؟ آقای احمدی نژاد چرا همدانشگاهی ما چند هفته پیش تو خوابگاه دانشگاه شریف خودکشی کرد؟ و ...
حالا دیگه ما رو ... فرض نکن و خودت نزن به اون راه که من به سیاست های جمهوری اسلامی و نظام و مراجع تقلید و ... اعتراض دارم. شما که خواستگاه اصلی خودت سیاست بوده و همچنان هم هست و با فیلم هایی که ساختی نشون دادی نه سینما بلدی و نه دغدغه فرهنگ داری (قیمت مستندهایی که در سایت برای عرضه قرار گرفته خود نشان دهنده همه چیز هست) یه مقدار صادقانه برخورد کن و مردم .... فرض نکن.
اینکه یه دوربین زیر بغلت مخفی کنی و یواشکی بری تو دفتر آیت الله مکارم شیرازی و نظر کارشناس دفتر یه مرجع تقلید در مورد صدای هایده بپرسی خیلی کار هنرمندانه و خفنی اتفاق نیفتاده و کارگردان نباید هرگز این توهم پیدا کنه که: وای چه فیلم مهمی ساختم.
چه قدر میشد به این موضوع دقیق تر و تحقیق شده تر وارد شد تا حق مطلب بیان میشد و بین تماشاگران و منتقدان فیلم، بحث واقعی و علمی در می گرفت نه اینکه با ترکیب هایده و آیداز و روحانی معمم فیلسوف و استاد دانشگاه و شهدای گمنام و خانم چادری که می خواد خواننده بشه و ... فقط شامورتی بازی در بیاریم تا نابلدی ما تو سینما پوشونده بشه و راحت تر بتونیم نون موضوع ملتهب و تابو رو بخوریم و آخرش کار با یه بیانیه تموم کنیم. افسوس که این اتفاق نیفتاد. افسوس...
تماشای قانونی و بدون سانسور فیلم مستند حلال ممنوعه: کلیک کنید
