کشت پیاز یکی از اصلیترین و مهمترین کشتهای زراعی در بسیاری از مناطق ایران است. برای دستیابی به عملکرد بالا و کیفیت مناسب، پیاز نیاز به برنامه کوددهی دقیقی دارد که بر اساس آزمایش خاک، مراحل رشد گیاه و نیازهای تغذیهای آن تنظیم شود. در این مقاله، به بررسی بهترین برنامه کوددهی پیاز میپردازیم و از منابع معتبر داخلی و خارجی برای ارائه یک برنامه کامل بهره میگیریم.
اولین گام در هر برنامه تغذیهای مؤثر، آزمایش خاک است. این آزمایش نشان میدهد که خاک مزرعه چه عناصری را کم دارد یا به صورت مازاد در اختیار دارد. بدون انجام این آزمایش، امکان کوددهی دقیق وجود ندارد و خطر مصرف بیرویه یا ناکافی کود افزایش مییابد.
پیاز در خاکهایی با pH بین 6 تا 6.5 بهترین عملکرد را دارد. اگر pH خاک اسیدی یا قلیایی باشد، جذب عناصر غذایی مختل شده و کیفیت پیاز کاهش مییابد. در صورت اسیدی بودن خاک میتوان از آهک و در صورت قلیایی بودن از گوگرد کشاورزی استفاده کرد.
قبل از کاشت، برای تقویت ساختار خاک و ریشهزایی اولیه، از ترکیب این دو استفاده کنید:
هیومیک اسید مایع: به بهبود ساختار خاک و جذب بهتر نیتروژن کمک میکند.
کود مولتی کمپلکس مایع: تأمین اولیه نیتروژن، فسفر، پتاسیم و ریزمغذیها برای شروع رشد رویشی
بعد از سبز شدن گیاه، پیاز وارد مرحله رشد رویشی شده و نیاز آن به نیتروژن افزایش مییابد. در این مرحله، کوددهی معمولاً از طریق آب آبیاری انجام میشود. به نقل از سایت هیفا گروپ :
پیاز به منبع غنی نیتروژن نیاز دارد که در مرحله کاشت و استقرار گیاه و سپس در مرحله رشد رویشی باید تأمین شود.
در هفته 2 تا 6 تأمین پایدار NPK و ریزمغذی برای رشد برگها توصیه می کنیم. ترکیب کود مولتی کمپلکس + هیومیک اسید مایع به روش آبیاری بهترین کود است. در هفته هشتم تا دوازدهم رشد، کود پتاس بالا را برای افزایش رشد غده و کیفیت به خاک اعمال می کنیم.
در سه زمان می توان از محلول پاشی برای پیاز استفاده کرد:
1. اوایل رشد رویشی
2. شروع تشکیل غده پیاز
3. درشت شدن پیاز
در زمان رشد رویشی از کود مولتی کمپلکس استفاده کنید تا رشد گیاه سریع تر شود و مواد غذایی سریع تر جذب گردند. کود ده ایکس شوک در زمان شروع تشکیل غده، ترکیبی کامل برای غده زایی است و زمانی که غده ها در حال رشد هستند، کود پتاس بالا کیفیت محصول را بالا می برد.
عناصر میکرو مانند آهن، روی، منگنز، بور و مس در سلامت و رشد پیاز نقش مهمی دارند. در صورت کمبود آنها (که با آزمایش برگ و خاک مشخص میشود)، باید از کودهای ریزمغذی به صورت محلولپاشی استفاده کرد. استفاده از گوگرد نیز در خاکهای قلیایی برای بهبود جذب فسفر و ریزمغذیها توصیه میشود.
نوع آبیاری: استفاده از سیستم آبیاری قطرهای جذب عناصر غذایی را بهبود داده و مصرف کود را بهینه میکند.
مواد آلی: مصرف کود دامی پوسیده یا کمپوست در مرحله آمادهسازی زمین، باعث بهبود ساختار خاک و افزایش ظرفیت نگهداری آب میشود.
جلوگیری از شوری خاک: در صورت استفاده زیاد از کودهای شیمیایی، خطر تجمع نمک در خاک وجود دارد که باید با شستوشوی خاک کنترل شود.
جمعبندی
برای دستیابی به تناژ بالا در کشت پیاز، باید یک برنامه کوددهی دقیق، زمانبندیشده و متناسب با مراحل رشدی گیاه تدوین شود. رعایت تناسب میان عناصر ماکرو و میکرو، توجه به زمانهای کلیدی مصرف کود و استفاده از روشهای مدرن مانند آبیاری قطره ای و محلولپاشی، نقش مهمی در افزایش کیفیت، ماندگاری و بازدهی محصول نهایی پیاز خواهند داشت.
