راه های زیادی برای پایان دادن به بازی شطرنج وجود دارد. گاهی اوقات نتیجه مشخص است. با این حال، شرایطی وجود دارد که برخی از بازیکنان در مورد نتیجه یا اینکه چرا بازی به طور ناگهانی به پایان رسیده است سؤالاتی دارند.
برای روشن شدن این شرایط، هشت روش را برای پایان دادن به یک بازی شطرنج معرفی میکنیم:
برد باخت:
مات
استعفا
تایم اوت
تساوی :
پات
کمبود نیرو
قانون حرکت 50
تکرار
توافق
سه راه اصلی برای برد یا باخت در یک بازی شطرنج وجود دارد: مات، استعفا و تایم اوت.
یکی از رایج ترین راه ها برای پایان دادن به بازی شطرنج، مات است. این زمانی اتفاق می افتد که یکی از بازیکنان پادشاه دیگر را تهدید می کند و نمی تواند به میدان دیگری حرکت کند، نمی تواند توسط مهره دیگری محافظت شود و مهره چک نمی تواند دستگیر شود.
در حالی که برخی از بازی‌ها با مات به پایان می‌رسند، بسیاری از بازی‌ها هستند که به این اندازه هم نمی‌رسند.
گاهی اوقات یکی از بازیکنان فکر می کند که به زودی مات می شود و به جای بازی کردن، استعفا می دهد. در بازی بعدی خواهید دید که بعد از حرکت سفید، مات قریب الوقوع است، بنابراین بازیکنی که مهره های سیاه دارد استعفا می دهد.
با این حال، توجه کنید! گاهی اوقات فکر می کنیم در حال باخت هستیم در حالی که نیستیم. در بازی بعدی سام شنکلند قهرمان شطرنج آمریکا در سال 2018 در تورنمنت استادان شطرنج تاتا استیل در سال 2019 به مصاف استاد بزرگ آنیش گری می رفت و در موقعیت تساوی از سمت خود استعفا داد!
تایم اوت یک راه دردناک برای از دست دادن یک بازی شطرنج است. فرقی نمی کند که چقدر روی صفحه شطرنج امتیاز دارید یا در یک حرکت مات دارید یا خیر. اگر زمان شما تمام شود، اگر حریف شما حداقل نیروی لازم برای وادار کردن مات را داشته باشد، به طور خودکار بازی را باخته اید. اگر حریف شما حداقل نیروی لازم برای مات را نداشته باشد و زمان شما تمام شود، بازی یک تساوی است - حتی اگر شما برنده باشید.
مدیریت زمان و استفاده دقیق از آن در طول بازی بسیار مهم است.
در حالی که بیشتر راه‌های برد یا باخت در یک بازی شطرنج در بالا مشخص است، تساوی در شطرنج می‌تواند کمی پیچیده‌تر باشد. برای افرادی که به تازگی بازی شطرنج را یاد می گیرند، درک قوانینی مانند پات یا کمبود نیرو می تواند دشوار باشد. توضیحات زیر باید همه چیز را واضح تر کند.
در مثال زیر، سفید یک پیاده اضافی دارد. اما وقتی سفید سعی می‌کند تا آن را به انتها برساند، شاه سیاه را بدون هیچ حرکت قانونی رها می‌کند و بنابراین بازی با تساوی به بن‌بست می‌رسد.
مواردی وجود دارد که یک بازیکن در پایان بازی تعداد مهره های بیشتری نسبت به حریف دارد. با این حال، این همیشه برای برنده شدن کافی نیست زیرا ترکیبی از مهره ها نمی تواند مات را وادار کند.
زمانی که هر دو طرف "نیروی لازم" برای وادار کردن مات را نداشته باشند، بازی مساوی اعلام می شود.
کمبود نیرو (هیچ مات امکان پذیر نیست یا هیچ مات اجباری وجود ندارد):
اگر هر دو بازیکن فقط پادشاه را داشته باشند، تساوی به طور خودکار اعلام می شود، زیرا هیچ یک از آنها نمی توانند برنده شوند.
یک شاه و یک مهره فرعی (اسب) به تنهایی نمی توانند بازی را ببرند زیرا هیچ راهی برای مات کردن فقط با این مهره ها وجود ندارد. بازی تساوی خودکار است.
اگر یکی از بازیکنان تمام مهره های شطرنج را داشته باشد اما بازیکن دیگر فقط یک پادشاه داشته باشد و زمان بازیکن اول تمام شود، چه اتفاقی می افتد؟ در این مثال، سفید باید برنده شود - اما زمانش تمام شد!
از آنجایی که بازیکن با مهره های سیاه نمی تواند فقط با شاه مات کند، بازی نیز مساوی اعلام می شود. اشاره به این نکته بسیار مهم است زیرا تمام شدن زمان همیشه به معنای باختن بازی نیست - گاهی اوقات نتیجه مساوی است.
گاهی اوقات به این "تایم وقفه در مقابل نیروی کافی" گفته می شود.
با این ترکیب مهره های مات امکان پذیر است، اما نمی توان آن را مجبور کرد. بازی مساوی است.
مات با یک شاه و یک مهره فرعی در مقابل یک شاه دیگر و یک مهره فرعی تا زمانی امکان پذیر است که دو مهره فرعی فیل همرنگ نباشند. اما بدون کمک حریف نمی توان مات را مجبور کرد. بازی مساوی شده است.
اگر تعجب می کنید که چگونه یک مات (با کمک حریف) امکان پذیر است، زیر را ببینید. از آنجایی که مات را نمی توان اجباری کرد، بازی مساوی است.
قانون 50 حرکت به هر بازیکن اجازه می‌دهد در صورتی که در 50 حرکت آخر دستگیری صورت نگرفته یا هیچ پیاده‌ای جابه‌جا نشده باشد، یک تساوی به دست آورد.
بیشتر بخوانید: 15 قانون آموزش شطرنج حرفه ای
طولانی ترین بازی شطرنج که تا به حال انجام شده نمی توانست امروز اتفاق بیفتد، زیرا خیلی زودتر به تساوی اعلام می شد. در زمان های قبلی، 100 حرکت بدون حرکت پیاده یا دستگیری مجاز بود.
قانون تکرار سه گانه می گوید که اگر یک موقعیت سه بار در یک بازی به وجود بیاید، هر یک از بازیکنان می توانند در طول آن موقعیت یک تساوی داشته باشند. این قانون برای جلوگیری از تکرار بازی ها به طور نامحدود ایجاد شد، زیرا بازیکنان بارها و بارها حرکات مشابهی را انجام می دادند. در بازی آنلاین، این تساوی به طور خودکار در تکرار سوم اتفاق می افتد.
وقتی هر دو بازیکن تصمیم بگیرند که می خواهند بازی را مساوی کنند، یک تساوی با توافق صورت می گیرد. بیشتر اوقات این به این دلیل است که آنها معتقدند هیچ یک از بازیکنان نمی توانند برتری کسب کنند.
اما تساوی های توافقی می توانند بحث برانگیز باشند اگر به سرعت در یک بازی انجام شوند، زمانی که هر دو بازیکن به دلیل شرایط تورنمنت خواهان تساوی هستند.
برخی از مسابقات اکنون قانون 40 حرکت را اجرا می کنند که از هرگونه پیشنهاد تساوی قبل از رسیدن به حرکت 40 جلوگیری می کند.
