آیا ما میتوانیم به پیامبر و ائمه اطهار توسل کنیم؟ یا فقط باید درخواست هایمان را از خدا بخواهیم؟
در قرآن کریم از مساله «توسّل» به عنوان مسیری روشن جهت تقرب به پروردگار و ایجاد کمالات الهی و انسانی،و دستیابی به عبودیت واقعی و سیر الی الله سخن به میان آمده است . قرآن کریم اصل توسل را ضامن بقای ایمان و ملکه تقوا در ضمیر انسان دانسته و آن را به عنوان شرط رسیدن به فلاح و رستگاری می داند، چرا که بدون توسل و استمداد از مواهب و عطایای الهی ، و آنچه که پروردگار برای تعالی به سوی خویش در اختیار بشر قرار داده،غیر ممکن است.
از همین روست که قرآن کریم نیز از توسل به عنوان راه روشنی برای نیل به خوشبختی و رستگاری یاد کرده و می فرماید:
« یَأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ اتَّقُواْ اللَّهَ وَ ابْتَغُواْ إِلَیْهِ الْوَسِیلَةَ وَ جَاهِدُواْ فىِ سَبِیلِهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُون»(1) ای کسانیکه ایمان آوردید،از خدا پروا نموده و برای نزدیک شدن به او وسیله بجوئید و در راه او مجاهده نمایید،شاید که رستگار شوید.
از آیات قرآن استفاده می شود که در امّت های پیشین، افراد گنه کار از پیامبر زمان خود، درخواست می کردند که در حق آنان استغفار کند. درباره برادران یوسف می خوانیم: آنگاه که پرده از روی کار برافتاد، رو به یعقوب کردند و گفتند: «یا أبانا اسْتَغفر لَنا ذنوبنا انّا کنّا خاطئین»؛ پدرجان! از خدا بخواه که گناهان ما را ببخشد، ما اشتباه کردیم، یعقوب در پاسخ گفت: «سوف أستغفر لکم ربّی انّه هو الغفور الرحیم»، من از خدا خواهم خواست که گناهان شما را ببخشد، او بخشاینده و مهربان است.
درباره گنه کاران می فرماید: «ولو أنّهم اذ ظَلَموا أنفسَهم جاوُِک فاستغفروا اللَّهَ واستغفرَ لهم الرسول لَوجدوا اللَّهَ تَواباً رَحیماً»؛ اگر هنگامی که بر خود ستم کرده اند نزد تو پیامبر خاتم بیایند و از خدا بخواهند که گناهان ایشان را بیامرزد و پیامبر صلی اللّه علیه وآله نیز برای آنان آمرزش بخواهد، خدا را توبه پذیر و مهربان خواهند یافت.
در آیه دیگر منافقان را چنین نکوهش می کند: «و اذا قیل لهم تعالوا یستغفر لکم رسول اللَّه لوّوا روِسهم و رأیتهم یصدّون و هم مستکبرون»؛ اگر به آنان گفته شود بیایید تا پیامبر خدا برای شما آمرزش بخواهد، سر برمی تابند، و آن ها را می بینی که از سخن تو روی گردان شده و تکبر می ورزند.
از این دو آیه استفاده می شود که یکی از وسایل جلب مغفرت، توسل به دعای پیامبر صلی اللّه علیه و آله و آمرزش خواهی اوست.
مسلماً منزلت پیامبر نزد خدا مایه استجابت دعای او بوده و قطعاً خواسته های آن نیازمند برآورده می شود.
وهابیها خواسته اند اشکال کنند که درزمان حیات پیامبر می شود به او توسل کرد ولی زمان وفات ایشان نمی شود.
در پاسخ چند جواب به اختصار می دهیم:
الف.آيه 64 سوره نساء، شامل توسل بعد از رحلت پيامبر (ص) نيز مي شود:
آيه ذيل يكي از آياتي است كه در باره توسل به رسول خدا صلي الله عليه وآله وارد شده وعلماي شيعه واهل سنت به آن استناد كرده اند:
وَلَوْ أنَّهُمْ إذْ ظَلَمُوا أنْفُسَهُمْ جَاءُوكَ فَاسْتَغْفَرُوا اللهَ وَاسْتَغْفَرَ لَهُمُ الرَّسُولُ لَوَجَدُوا اللهَ تَوَّاباً رَحيماً
اگر ايشان وقتي به خودشان ظلم كردند نزد تو آيند پس از خداوند طلب بخشايش كنند ورسول خدا هم براي ايشان طلب بخشايش كند به تحقيق خداوند را توبه پذير وبخشنده خواهند يافت.
رفتن به نزد رسول خدا صلي الله عليه وآله براي طلب بخشايش در اين آيه عام است ؛ شامل حيات ايشان و بعد از مرگ ظاهري مي شود .
پاسخ دوم:انبيا وشهدا زنده هستند:
پاسخ را به نحو ديگري بيان مي كنيم : آيا انبياي الهي مرده اند؟ وآيا ائمه ما مرده اند ؟
به اعتقاد شيعه واهل سنت، انبياء الهي زنده هستند حتی شهدا نيز طبق آيه قرآن زنده هستند، پس توسل به آنها توسل به يك انسان زنده است نه توسل به مرده. و نبی مکرم و ائمه طاهرین(علیهم السلام) که از شهدا بالاتر هستند.
آلوسي از دانشمندان مهم اهل سنت در باره حيات انبياء عليهم السلام مي نويسد:
أما حياة الأنبياء عليهم الصلاة والسلام الحياة البرزخية التي هي فوق حياة الشهداء الذين قال الله تعالي فيهم بَل أحيَاءٌ عِندَ رَبِّهِم يُرزَقُونَ فأمر ثابت بالأحاديث الصحيحة.
حيات انبيا عليهم السلام حياتي است برزخي وبرتر از حيات شهداست كه خداوند متعال در مورد ايشان فرموده است كه ايشان زنده اند نزد پرورگارشان روزي داده مي شوند . پس اين امر مطلبي ثابت شده با روايات صحيح است
