اوایل دهه گذشته میلادی کنسول‌های بازی دستی جذابی معرفی شدند. سونی در سال ۲۰۱۱ با پلی استیشن ویتا از راه رسید و نینتندو، رقیب دیرینه این شرکت هم Wii U را تقدیم گیمرها کرد. قبل‌تر موفقیت‌های پلی استیشن پرتابل و کنسول Wii، علاوه بر هر دو غول ژاپنی حوزه ویدئو گیم، در سمت مقابل طرفداران را هم به موفقیت‌های بزرگی امیدوار کرده بود.
متاسفانه سرنوشت این دو کنسول جدیدتر آن‌قدرها هم روشن نبود. انتظار طرفداران نقش بر آب شد و نه تنها کنسول‌های دستی مذکور در یک باتلاق عمیق فرو رفتند بلکه کل بازار کنسول‌های دستی هم افول بزرگی را تجربه کرد. بسیاری از تحلیلگران و شرکت‌ها باور داشتند که عواملی مثل محبوبیت گوشی‌های هوشمند، جایی برای رشد کنسول‌های دستی باقی نگذاشته‌اند.
هرچند چنین استدلال‌هایی منطقی به نظر می‌رسیدند اما نینتندو مجدداً با عرضه کنسول دستی سوییچ، این بازار را زنده کرد. در سمت مقابل، شرکت ولو هم مدتی پیش برخلاف انتظارها، با عرضه موفق استیم دک (Steam Deck) همه را شگفت‌زده کرد.
حالا صحبت‌هایی می‌شنویم که شرکت‌های دیگر مثل سونی هم برای ورود دوباره به این عرصه برنامه‌هایی دارند. واقعاً چه خبر است؟ در این مطلب پلی پاد تی وی به این سوال می‌پردازیم که آیا دوران طلایی کنسول‌های دستی به پایان رسیده یا ما فقط پایان یک دوران و شروع دورانی دیگر را شاهد هستیم؟
پلی استیشن ویتا کنسول بازی دستی بدی نبود. همه باور دارند که سونی می‌توانست برای موفقیت‌های این کنسول، برنامه‌های بهتری را طراحی و اجرا کند. با این حال هر بار که این بحث‌ها وسط کشیده می‌شوند، سونی بیشتر تقصیرها را گردن گوشی‌های هوشمند می‌اندازد. البته همه می‌دانیم که عرضه ویتا در دورانی رخ داد که پروسه محبوبیت گوشی‌های هوشمند به طرز دیوانه‌واری شروع شده بود.
گوشی‌ها که اکنون به محصولی جدانشدنی از زندگی‌ها ما تبدیل شده‌اند، همان زمان هم ثابت می‌کردند که برای تسخیر آینده اینجا هستند. ولی وقتی از یک دید دیگر به قضیه نگاه کنیم متوجه می‌شویم ظهور آن‌ها داروی بد مزه‌ای بود که صنعت کنسول‌های دستی باید آن را می‌چشید. در واقع شرکت‌ها و در قدم بعدی خود گیمرها باید درک می‌کردند که پلتفرم موبایل قرار نیست تجربه کنسول‌های دستی را به مخاطبان منتقل کنند.
همان‌طور که گفتیم برخلاف تصوری که وجود داشت، موبایل نمی‌تواند برای عموم مردم یک محصول گیمینگ تمام عیار باشد و اصلاً نیازی هم به آن نیست. موبایل‌ها همین حالا هم برای بیش از نیمی از جامعه حکم دستگاهی عمومی را دارند. آن‌ها از این دستگاه کمک می‌گیرند تا در مترو، تاکسی و زمان‌های کوتاه به ساده‌ترین شکل ممکن سرگرم شوند. به همین ترتیب بازی‌های موبایل هم برای بقا روی کنسول‌های دستی شانسی ندارند. ظاهراً ضربه بزرگی که این صنعت خورد، همان چیزی بود که باید اتفاق می‌افتاد تا این نگرش تثبیت شود.
در همان شکوه، هیجان و علاقه‌ای که به گوشی‌ها شکل گرفته بود، همه به دنبال این بودند که سایر محصولات را دور بریزند. هر وب‌سایت حوزه فناوری اطلاعات از مقالاتی میزبانی می‌کرد که به پایان دوران‌های مختلف اشاره می‌کردند: پایان دوران کامپیوتر، ساعت مچی، تلویزیون و حتی کتاب. حالا به چه دلیل؟ چون گوشی‌ها، هوشمند شده بودند و کاربردهای گوناگونی داشتند. گذشت زمان بزرگ‌ترین معلم است و یک بار دیگر به بشریت یاد داد که تا چه اندازه اشتباه می‌کند.
گوشی‌های هوشمند نتوانستند سایر محصولات مصرفی، خانگی و روزمره را به زباله‌دان تاریخ بیندازند بلکه نشان دادند که آن‌ها باید در عصر جدید واقعاً چه ویژگی‌هایی داشته باشند. دنیای تکنولوژی با گسترش موبایل‌ها، به مفهوم جاه‌طلبانه‌ای از اکوسیستم هوشمند رسید که گوشی هوشمند اولین قدم آن بود. صرفاً جهت نمونه، مردم درک کردند که مزایای استفاده از لپ تاپ چیست، چرا تبلت‌ها نیز به حیات خود ادامه خواهند داد و در نهایت برای چه کنسول‌های بازی دستی هم معجزه خودشان را دارند.
برای مثال گوشی‌ها دارای دکمه‌ها و ویژگی‌های اختصاصی یک کنسول دستی نیستند. نمایشگر بزرگ‌تر را هم که نمی‌توان فراموش کرد. همچنین کنسول‌های دستی همراه پشتیبانی شرکت سازنده اعم از بازی‌های انحصاری و سرویس‌های آنلاین عرضه می‌شوند. بازی‌های AAA یا حتی مستقل کنسول‌ها بدون شک از آثار هایپر کژوال موبایل متفاوت هستند.
خود پلی پاد هم از آن سرویس‌های ابری جذابی است که ما قرار نیست مزایای آن را انکار کنیم. همه‌گیری این سرویس‌ها روشی ایجاد کرد که دستگاه‌های ضعیف مثل موبایل، بهترین بازی‌ها را اجرا کنند.
برخی گمان می‌کنند با معرفی سرویس‌های ابری به جامعه، کنسول‌های دستی و در مجموع اهمیت سخت‌افزار کوله‌بار سفر را بسته است. برعکس، ظهور سرویس‌های ابری در برخی موارد نیاز به سخت‌افزار را از بین برد ولی نیاز به خدمات را افزایش داد. در مرحله بعدی، همین سرویس‌ها زادگاه سخت‌افزارهای دیگری هستند.
مثلاً نینتندو سوییچ با وجود ویژگی‌های مثبتی که دارد، نمی‌تواند همه بازی‌های AAA را به شکل Native اجرا کند. بسیاری از بازی‌های بزرگ از جمله Control مبتنی بر سرورهای ابری روی آن اجرا می‌شوند. سرویس ایکس باکس گیم‌پس آلتیمیت هم این ویژگی را ارائه می‌دهد. گوشی خود را بردارید و بازی‌های کنسولی را روی آن اجرا کنید. حالا یک سوال جدید پیش می‌آید: آیا همین مورد به بازار کنسول‌های دستی ضربه نزده است؟
در پاسخ به سوال قبل تنها یک کلمه کافی است: خیر، تکرار می‌کنیم که سرویس‌های ابری تنها شکل قدیمی استفاده از سخت‌افزار را دستخوش تغییر کرده‌اند. اکنون ما کنسول‌های دستی و از طرفی رایانه‌های گیمینگ مانند Logitech G Cloud Gaming را داریم که تمام و کمال براساس اجرای بازی‌های ابری کار می‌کنند.
حتی استیم دک ولو هم می‌تواند علاوه بر قدرت پردازشی بالای خود، از سرویس‌های ابری برای گسترش حوزه نفوذش استفاده کند. کنسول دستی بعدی سونی هم که انتظار می‌رود همین حوالی معرفی شود، احتمالاً فاقد ویژگی اجرای Native بازی‌ها است.
پس در همان لحظه‌ای که بسیاری از اتفاقات در نگاه اول حکایت از آن دارند که باید کنسول‌های بازی دستی را به فراموشی بسپاریم، چند رویداد دیگر هم در جریان هستند. اول این که سرویس‌های ابری به کمک این حوزه آمده‌اند. دوم، کارکرد چنین کنسول‌هایی بیش از گذشته اثبات و متمایز شده است؛ و سوم، حالا موفقیت رایانه‌های شخصی قابل حمل مثل استیم دک تصدیق می‌کنند که یک PC دستی در عصر جدید می‌تواند به شدت جواب دهد. شما چطور، با ما هم‌نظر نیستید؟
منبع: پلی پاد تی وی
