فوتبال در بسیاری از کشورهای جهان با زندگی مردمان عادی گره خورده است. ایران نیز یکی از این کشورهای پرشمار است که نه تنها مسابقات واقعی مثلث سبز میلیونها بیننده دارند، بلکه مردم کشورمان از دیر باز، علاقه خاصی به PES و فیفا نشان دادهاند.
این علاقه تا اندازه بسیاری نهادینه شده است. حتی تغییر عنوان این بازیها اجازه نمیدهد ما آنها را به شکل دیگری خطاب قرار دهیم یا به یاد بیاوریم. PES حالا با نام eFootball و در سمت مقابل، FIFA حالا با نام EA FC عرضه میشود.
هر چند دو بازی مذکور هنوز هم نقاط قوت و ضعف منحصر به خود را دارند اما آمار فروش رسمی حاکی از برتری بلامنازع سری بازی فیفا بر دنیای فوتبال دیجیتال است. اما این امر چطور رخ داد؟ با همراه باشید تا دلیل وضعیت فعلی را توضیح دهیم.
قبل از آن که به دلایل محبوبیت بینظیر مجموعه فیفا نسبت به PES طی سالهای اخیر بپردازیم، باید یک موضوع دیگر را بررسی کنیم؛ این موضوع که اصلاً این دو غول دنیای بازیهای فوتبال چطور پیشرفتهای خارقالعادهای را پشت سر گذاشتند. در حقیقت گیمپلی هر دو بازی همین حالا هم تکامل خوبی را پشت سر میگذارند و شاید PES در برخی موارد، واقعگرایانهتر هم عمل کند.
اما بحث محبوبیت فیفا بیش از آن که به گیمپلی مربوط باشد، به جزئیات خاصی مرتبط میشود. رقابت کونامی و EA Sports مسیر را برای پیشرفتهای متوالی برای هر دو سمت باز کرد و سرانجام محصول الکترونیک آرتز بود که بر بازار چیره شد. به عبارت دیگر، قبل از آن که سری PES حتی به نامی آشنا در میان طرفداران فوتبال تبدیل شود، الکترونیک آرتز کار خود را شروع کرده بود و سرمایه زیادی را به مجموعه FIFA اختصاص میداد. به محض این که نام این دو بازی فوتبال به گوش طرفداران رسید، مقایسهها آغاز شد و هر دو شرکت در یک جنگ جانانه قرار گرفتند که تا مدتها ادامه پیدا کرد.
در این بین، کونامی برخلاف الکترونیک آرتز به جای اختصاص بودجههای عظیم (مثلاً الکترونیک آرتز حتی تصاحب لایسنس استفاده از نام فدراسیون بینالمللی فوتبال را هم کسب کرد)، سعی داشت ابتکار عمل را با معرفی و عرضه بخشهای خلاقانه در PES به دست بگیرد. الکترونیک آرتز نیز بیکار ننشست و هر بار یکی از جزئیات گوشه و کنار جهان فوتبال را برای لحاظ شدن در FIFA در نظر گرفت.
همانطور که گفتیم، الکترونیک آرتز از ابتدای شروع کار مجموعه FIFA سرمایه زیادی را به بخشهای مختلف تزریق کرد. یکی از اصلیترین محلهای سرمایهگذاری این شرکت که کم و بیش تا امروز هم ادامه پیدا کرده، تصاحب حق لایسنسهای لیگها، تورنومنتها و تیمهای فوتبال مختلف در سراسر جهان است.
در ابتدای امر این موضوع چندان هم برای کونامی و طرفدارانش ضروری تلقی نمیشد. از طرفی کونامی هم به تدریج برخی لایسنسها را به دست آورد یا مواردی که از گذشته در اختیار داشت، حفظ کرد. این لایسنسها همیشه ناقص بودند و به جز چند مورد بهخصوص، کاربران را راضی نمیکردند.
با این وجود فیفا به قدری در این جریان زیرکانه پیش رفت که امتیاز لیگ قهرمانان اروپا و جام جهانی را هم در سال ۲۰۱۸ تصاحب کرد تا مجموعه PES هیچ برتری خاص از جمله همان حالت ضد و نقیض را هم در این زمینه نداشته باشد.
حتی اگر یک بار هم نام الکترونیک آرتز را شنیده باشید، از حواشی پرداختهای درون برنامهای این شرکت اطلاع دارید. این مسئله تمایل تاریخی این ناشر به دنیای بازیهای آنلاین و شیوههای فریبنده درآمدزایی را نشان میدهد. بدون شک الکترونیک آرتز یکی از پیشروترین شرکتها در زمینه ریزتراکنشها به شمار میرود. این غول آمریکایی چندین سال پیش اولین بار در مقایسه با تمام ناشرهای دیگر به صورت گسترده در صنعت بازی شروع به استفاده از این موارد کرد.
با افزایش نسبی محبوبیت مجموعه FIFA، شرکت EA هم از فرصت استفاده کرد. به این صورت که بخش آلتیمیت تیم را به عنوان اهرم اصلی و متمایز کننده مجموعه خودش راهاندازی کند. بنابراین از یک سوی مسابقات آنلاین فوتبال فیفا از سال ۲۰۰۹ با قدرت شروع به کار کردند تا افزون بر درآمدزایی عظیم برای خود ناشر، دلیل واضح دیگری برای جذب طرفداران باشند.
از سوی دیگر، EA برای افزودن بر تعداد کاربران خود، بارها و بارها چنین ویژگیهای تعیین کنندهای را معرفی کرد و در دسترس قرار داد. از بخش VOLTA (فوتبال خیابانی) تا تمرکز روی فوتبال بانوان، همه وضعیت مشابهی دارند و فقدان این موارد تا سالها در سری PES احساس میشده و گاهاً حتی هنوز هم احساس میشود. بخش MyClub مجموعه PES تا سال ۲۰۱۵ عملاً وجود نداشت و فقدان بخش فوتبال خیابانی هنوز هم در این سری احساس میشود.
تعجبی ندارد که نسخه الکترونیک آرتز از دنیای فوتبال با این حجم از محبوبیت خود این ورزش و همچنین خود اثر، در ورزشهای الکترونیک هم موفق ظاهر شود. این نیز از همان حوزههایی است که EA به درستی پتانسیل آن را شناسایی کرد و هر سال بازیکنان بیشماری به این بخش جذب میشوند.
محبوبیت فیفا در ورزشهای الکترونیک این اثر را به چیزی فراتر از یک بازی عادی تبدیل میکند. تحلیل این فرایند کار سختی نیست. گیمرهای حرفهای ابتدا میتوانند در محله خود بدرخشند. آنها بعداً قادر به درخشش در آلتیمیت تیم هستند و در وهله آخر راه برای درخشش آنها در eSports هم باز میشود. بازی کنید، دیده شوید و درآمدزایی کنید! سری PES چقدر میتواند در تحقق این امر موفق باشد؟
ما گاهی اوقات خبر جدایی بازیکنان حرفهای فوتبال برای فعالیت در حوزه ورزشهای الکترونیک فیفا را هم میشنویم. این تاییدی بر انقلاب و جنگی تلقی میشود که فیفا آن را برنده شده است. به صورت خلاصه، گیمرها میتوانند در نقش بازیکنان و تیمهای لایسنس شده مورد علاقهشان قرار بگیرند. از طرفی هم با دوستانشان در سراسر جهان به رقابت بپردازند و جنبههای کمتر دیده شده فوتبال را کشف کنن. حتی در نهایت هم به سمت یکی از حرفهایترین استیجهای eSport جهان گام بردارند.
منبع: پلی پاد تی وی