هنوز در تعریف مد پایدار جنجال بسیار زیادی وجود دارد. بنابراین، نداشتن یک راهنمای جامع در مورد این موضوع بسیار مهم است. با توجه به ردپای کربن که بیش از ۱۰ درصد از انتشار گازهای گلخانهای جهانی را تشکیل می دهد، هیچ شکی وجود ندارد که صنعت مد در حال تخریب محیط زیست است. تغییر بسیار زیاد در این زمینه باید انجام شود. این تغییر می تواند بسیار کوچک باشد مانند ایجاد آگاهی بیشتر نسبت به شیوه های مد پایدار و یا فراتر از آن رفته و نقش فعالی در صنعت مد و فشن به خود گیرد.
خوشبختانه، تغییرات مثبت در چشم انداز مد در حال رخ دادن است. هر سال به تعداد برندهای اخلاقی تر افزوده می شود و مشتری هایی که خواستار برندهای لباس پایدار هستند نیز روز به روز بیشتر و بیشتر می شوند. تغییرات آسان به دست نمی آیند. این اتفاق تنها در صنعت مد نیز رخ نمی دهد. در تمامی صنایع این تغییرات چندین سال طول کشید تا به بازار معرفی شوند. به عنوان مثال، در صنعت بسته بندی مواد غذایی سالیان سال طول کشید تا به جای ظروف پلاستیکی از بسته بندی های پایدار که همان ظروف یکبار مصرف گیاهی هستند، وارد بازتولید شود.
هر تغییری که با پیش بینی های اقتصادی صنعت مغایرت داشته باشد رد شده و یا در بهترین حالت به تعویق میافتد. تنها راه حل قابل اجرا، تغییر آهسته از مد سریع به مد پایدار است. اما بدون کمترین هزینه مالی!
به گفته چندین متخصص تعریف مد پایدار تا به امروز به شرح زیر است:
” پایدار اصطلاحی فراگیر است که محصولات ، فرآیندها، فعالیتها و بازیگران (سیاستگذاران، برندها، مصرفکنندگان) را با هدف دستیابی به صنعت مد بدون کربن، که بر اساس برابری، عدالت اجتماعی، رفاه حیوانات و یکپارچگی زیستمحیطی ساخته شده است، توصیف میکند.”
طبق تعریف ویکی پدیا مد پایدار یا Eco-Fashion و Re-Fashion یعنی:
“… جنبش و فرآیندی که تغییراتی را در محصولات و سیستم مد ایجاد می کند و به سمت یکپارچگی زیست محیطی و عدالت اجتماعی بیشتر پیش می رود. مد پایداردر واقع فراتر از پرداختن به پارچه و منسوجات و یا محصولات مد می باشد. “
طبق مطالعه ای در مجله بازاریابی و مدیریت مد، مد پایدار شامل موارد زیر است:
“… منبع یابی و تولید محلی، شفافیت در سراسر زنجیره تامین، قابلیت ردیابی فرآیندهای کاری و مواد خام، مواد اولیه سازگار با محیط زیست، شرایط کار ایمن، و دستمزد منصفانه.”
یکی از سوالاتی که زیاد پرسیده می شود این است که آیا جهان به مد پایدار نیاز دارند؟ مسلماً پاسخ این سوال مثبت است. در اینجا ۵ دلیل مهم و اصلی را برای شما می آوریم:
در سطح جهان، در هر ثانیه یک کامیون زباله پارچه در محل دفن زباله ریخته می شود یا می سوزد. این حجم عظیم زباله توسط شرکتهای مد سریع ایجاد میشود که مد هفتگی بی ارزشی را راه اندازی کرده و محصولات ارزان قیمت و بی کیفیت تولید میکند. در مقایسه، برندهای پایدار بر روی محصولات با کیفیت و تولید لباس از مواد بادوام تمرکز دارند. علاوه بر این، برندهای مد پایدار به ندرت از روندهای مد سریع پیروی می کنند.
لباس های ارزان مد سریع با شرایط سخت کار برای کارگران پوشاک تولید می شوند. اکثر برندهای مد سریع در در کشورهای در حال توسعه پوشاک تولید می کنند که در آن کارگران حقوق پایینی برای کار دریافت میکنند. شرایط نامناسب ایمنی و بهداشت، ساعات کاری طولانی و فشار مداوم برای تولید، همگی محیطی از استثمار کارگران را ایجاد می کنند. اخیراً اتهامات مکرر کودک کار نیز علیه برندهای مد سریع مطرح شده است. در مقایسه، برندهای پوشاک پایدار دستمزد منصفانه و شرایط کار ایمن را برای همه کارکنان در اولویت قرار می دهند.
مد سریع دارای ردپای کربن عظیمی است که به دلیل تولید مواد، ساخت، حمل و نقل و حتی زباله های نساجی در محل های دفن زباله به وجود می آید. به عنوان مثال، اکثر لباس های مد سریع از مواد نفتی ساخته می شوند. مثلاً موادی مانند اکریلیک، نایلون و پلی استر را در نظر بگیرید. تولید و دفع این مواد نیاز به مقدار قابل توجهی انرژی دارد. از سوی دیگر، مد پایدار از مواد زیست تجزیه پذیر و پارچه های طبیعی یا بازیافتی استفاده می کند. این مواد برای رشد به عملیات شیمیایی کم و یا تقریباً هیچ، انرژی کمتر، آب کمتر و بدون آفت کش یا کود نیاز دارند.
صنعت مد یکی از بزرگترین مصرف کنندگان آب در حال حاضر در جهان است. آب نه تنها برای شستشوی لباسها، بلکه در فرآیندهای تولید، رنگرزی و تکمیل نیز مصرف میشود. فقط برای درک این موضوع، حدود ۲۷۲۰ لیتر آب برای ساخت یک پیراهن نخی و ۷۰۰۰ لیتر برای ساخت یک شلوار جین نیاز است! علاوه بر مصرف آب، تولید پوشاک با آلوده کردن آب شیرین با مواد شیمیایی سمی که راه خود را به آبراهه ها باز می کند، بر محیط زیست تأثیر منفی می گذارد.
در مقایسه، اکثر برندهای مد پایدار سیاستهای «آب با بودجه» دارند که در مصرف آب را در طول پروسه تولید لباس صرفه جویی می شود. علاوه بر این، مد پایدار، منسوجات ارگانیک ساخته شده از کتان، کنف و پنبه ارگانیک را در اولویت قرار میدهد. این مواد در مرحله تولید به آب کمی نیاز دارند.
حیوانات بخشی حیاتی از اکوسیستم ما هستند و هر یک نقش کلیدی در اکوسیستم حیات زمین دارند. به این ترتیب، هر گونه تهدیدی برای ایمنی حیات وحش و سایر حیوانات باید برای همه ما موضوعی نگران کننده باشد. کیف های چرمی، کفش ها، کت های خز و سایر کالاهای ساخته شده از چرم حیوانات، پر و پشم، بر جمعیت حیوانات و در نتیجه، بقای بشریت در این سیاره تأثیر می گذارد. در مقایسه، برندهای مد پایدار (یا به اصطلاحی مد بدون خشونت و وگان) با استفاده از جایگزینهای چرم و خز در محصولات خود از حیوانات محافظت میکنند. در عین حال مد پایدار تعادل اکوسیستم را حفظ میکنند.
مد پایدار یک اصطلاح کاملاً محصور کننده است که گاهی اوقات به سختی می توان به آن پی برد. فعالیت های زیر (که با شرایط خاص خود تعریف شده اند) برخی از بهترین نمونه های مد پایدار تا به امروز هستند. هر نمونه بخشی ذاتی از هدف کلی مد پایدار است.
مد اخلاقی و تجارت منصفانه دو نمونه عالی از مد پایدار هستند. فعالیت های اخلاقی و تجارت منصفانه (در حوزه مد) با رفاه افراد شاغل در صنعت مرتبط است. کودکان کار، حقوق جنسیتی، شرایط کار ایمن، تولید تجارت منصفانه و سایر جنبه های عدالت اجتماعی در این مد پایدار وجود دارد. هر دو مد اخلاقی و مد تجارت منصفانه را می توان بر اساس فعالیت های انجام شده با جزئیات بیشتر توضیح داد.
شرکتهای مد اخلاقی، فعالان و برندها با مردم و سطح رفاه آنها، چه ذهنی و چه فیزیکی، سروکار دارند. از سوی دیگر، سازمانها و برندهای تجاری منصفانه ایجاد و نگهداری زنجیرههای تامینی را تضمین میکنند. در این صورت، کشاورزان، تولیدکنندگان، سهم عادلانهای از پایداری در ازای محصولات خود را دریافت میکنند. هر دو اصطلاح با هم جنبه های اجتماعی-اقتصادی صنعت مد را پوشش می دهند. به این ترتیب، همه بازیگران درگیر در این اقدامات به دنبال راه هایی برای بهبود شرایط کاری، دستمزدها و شیوه های تجارت منصفانه هستند.
هر دو اصطلاح در رابطه با مشکلات زیست محیطی ناشی از صنعت مد استفاده می شود. به تولید زباله، آلودگی آب و خاک و استفاده بی رویه از منابع فکر کنید که بحران آب و هوای جهانی را تسریع می بخشند. تا به امروز، بیش از ۹۰٪ از برندهای پوشاک همچنان از پلاستیک و سایر الیاف غیرقابل تجزیه زیستی استفاده می کنند که باعث آسیب زیست محیطی فراوانی در مقیاس می شود.
به عنوان مثال، هر ساله بیش از ۷۰ میلیون بشکه نفت برای ساخت الیاف پلی استر استفاده می شود که در نهایت به اقیانوس ها ختم می شود و با ورود به زنجیره غذایی، حیوانات یا انسان ها را می کشند. به عنوان یک راه حل، شرکت های مد سبز از جایگزینی پلاستیک با الیاف سازگار با محیط زیست، زیست تجزیه پذیر و طبیعی که به محیط زیست آسیبی نمی رساند، حمایت می کنند. تا به امروز، نتایج مثبت است. زیرا تعداد شرکت هایی که از مواد سازگار با محیط زیست و سبز استفاده می کنند مانند پنبه ارگانیک، کنف، چرم قارچ، چرم کلپ و غیره در حال افزایش است.
اصطلاحات مد وگان و Cruelty-free محصولاتی را توصیف میکنند که بدون استفاده از مواد با منشأ حیوانی تولید میشوند یا بدون وسایل بیرحمانه به دست میآیند. به طور مشابه، تمام فعالیتهایی که توسط مبارزان مد وگان و بدون خشونت انجام میشود، با هدف جلب توجه مصرفکننده به کشاورزی صنعتی حیوانات و بهرهبرداری از حیوانات برای مد است.
با این حال، استدلال هایی وجود دارد که مد وگان بیشتر از اینکه خوب باشد آسیب می رساند. این استدلال بیان میکند که اکثر برندهای مد وگان که توسط PETA تأیید شدهاند، از PVC و مواد جایگزین پلاستیک برای چرم حیوانات استفاده میکنند. این باعث می شود که حیوانات را از قربانی نشوند. اما آنها را با آلوده کردن محیط شان اینبار به کشتن می دهند. اخیراً، طرفداران جنبش مد وگان، اصرار دارند که برای اینکه یک برند لباس وگان به عنوان یک «برند مد پایدار» واجد شرایط شود، باید به تأثیرات محیطی آن نیز توجه کند. اکثر برندهای لباس گیاهی و بدون خشونت با استفاده از جایگزین های چرمی ساخته شده از گیاهان، میوه ها، قارچ ها یا حتی چرم تولید شده در آزمایشگاه دست می یابند.
مد آهسته اصطلاحی است که اخیراً برای توصیف روشی از تولید مد، به نوعی در قطب مخالف «مد سریع» به کار گرفته شده است. در مقایسه با تولید انبوه صنعتی، مد آهسته توسط صنعتگران خبره تولید میشود. از این رو به نام «مد صنایع دستی» نیز شناخته می شود. با این حال، این فقط استفاده از مواد محدود و شیوههای تولید بیهوده نیست که منابع سیاره را تحلیل میبرد و آلودگی ایجاد میکند. استفاده از پوشاک مد و نگهداری لباس هر دو به یک اندازه در مد پایدار نقش دارند.
مد به روز یا Upcycled Fashion اصطلاحی است که برای توصیف عمل استفاده مجدد از منسوجات، مواد و لباس ها برای ایجاد مجدد مد استفاده می شود. این جنبه از مد پایدار در میان طراحان مد معاصر و افراد مشهور بسیار محبوب است، تا جایی که شکل جدیدی از مد لوکس را مشاهده میکنیم. از آنجایی که پارچههای قدیمی داستانهای استفاده، پوشیدن و زندگی خود را دارند، مد به روز چیزی بیش از یک روش جدید برای احیای پارچههای قدیمی و تبدیل آنها به لباسهای جدید است.
استفاده از مواد به روز شده در ساخت لباس های جدید باعث منحصر به فرد تر شدن محصول نهایی خواهد شد. به این ترتیب، ایجاد لباس از طریق مد به روز تضمین می کند که قطعه نهایی همیشه منحصر به فرد و در نتیجه نادر است. با این حال، وقتی نوبت به ارتباط Upcycled Fashion برای دستیابی به پایداری در مد میرسد، نظرات متفاوت است.
۱- کمک به کاهش ضایعات
۲- استفاده از موادی که دیگر کاربردی ندارند و باید در سطل زباله ریخته شوند.
۳ – کاهش انتشار کربن و گازهای سمی ناشی از تولید و حمل و نقل
از سوی دیگر، مد به روز شده دارای مسائل زیست محیطی است که نمی توان آنها را نادیده گرفت:
۱- لباسهای نوآورانه دو برابر تعداد میکروالیافی را آزاد میکنند که اقیانوسها و زنجیره غذایی انسانها را آلوده میکند و حیوانات و انسانها را میکشد.
۲- بالابردن چرخه نیاز به انرژی و مواد شیمیایی نسبت به استفاده از مواد جدید در مد
لباسهای دست دوم، مبادله، اشتراک گذاری لباس، صرفه جویی و مد اجارهای نمونههای خوبی از مد پایدار هستند. صرفه جویی که در فروشگاههای دست دوم موجود است، روشی فوق العاده برای جلوگیری از تأثیر منفی تولید مد است. لباسها از قبل وجود دارند و بنابراین نیازی به تولید مجدد آنها نیست. علاوه بر این، هیچ استفادهای از مواد شیمیایی سمی، انتشار گازهای گلخانه ای، یا استفاده از آفت کش برای یک مجموعه جدید وجود ندارد.
در خیلی از موارد اجاره لباس و به اشتراک گذاشتن لباس ها و استفاده از مدل قدیمی تاکنون جنبه منفی کمتری داشته است. مشکل این مورد دشواری ارزیابی کیفیت لباسی است که قرار است تهیه کنید. کم کم لباس های ساخته شده از چرم حیوانات یا پلاستیک بر روی پوست شما سم های شیمیایی آزاد می کنند. به مرور زمان ، این مواد بر تعادل هورمونی شما و روی پوست، مو، ناخنها تاثیر خود را نشان میدهد.
مد چرخشی یا مد دایره ای یکی دیگر از نمونه های عالی مد پایدار است. این اصطلاح سیستمهای حلقه بسته یا رویکردهای تولیدی را با هدف بازیابی مواد و زبالههای دور ریخته شده و ادغام مجدد آنها در چرخه تولید توصیف میکند. انواع مختلفی از نوآوری های مد دایره ای وجود دارد. اما رایج ترین شکل در حال حاضر، سیستم حلقه بسته بازیافت پلی استر و سایر مواد مبتنی بر پلاستیک و بازگرداندن آنها به تولید مد است.
مد آگاهانه محبوب ترین نمونه مد پایدار است که یکی از راههایی است که مصرف کنندگان برای مبارزه با مشکلات ناشی از مد سریع از آن استفاده می کنند. مهمتر از همه، تأثیر محیطی مد تا حد زیادی به انتخاب مصرف کنندگان بستگی دارد. طرفداران مد آگاهانه برای مدت طولانی آنها از لباس های خود استفاده می کنند. از زمان ظهور مد سریع، تنها نیمی از لباس ها در مقایسه با ۱۵ سال پیش مورد استفاده قرار می گیرند. این امر باعث شده است که محصولات کیفیت پایین تری داشته و مصرف کنندگان به همان اندازه تمایل سیری ناپذیر برای خرید آخرین روند مد داشته باشند.
بنابراین، طرفداران مد آگاهانه قصد دارند به مصرف کنندگان در مورد ارزش انتخاب آهسته نسبت به سریع یا نحوه مراقبت از لباس های خود را آموزش دهند. برای مثال، شستن و خشک کردن یک شلوار جین ۲/۳ کل انرژی مصرف شده در طول عمر لباس است. در مورد لباس های زیر، فرآیند شست و شو به تنهایی بیش از ۸۰ درصد از کل انرژی مصرف شده را می گیرد. نکته مهم در اینجا این است که شستن لباس ها، صرف نظر از اینکه چقدر پایدار هستند، به برق، آب و مواد شوینده نیاز دارد.