با زندگی در عصری که همه چیز دیجیتال شده، با خرید آنلاین، بانکداری الکترونیک، کارت هدیه الکترونیک و ... جای تعجبی ندارد که کتاب ها هم الکترونیک شوند. افراد دوست دارند که همه کارهای خود را در هر زمان و مکانی آنلاین انجام دهند. چه اتفاقی افتاد که به اینجا رسیدیم؟ تکنولوژی مدرن به عنوان راهی برای آسان تر کردن کار و فعالیت های روزمره به زندگی ما وارد شد و دامنه آن کم کم به تفریحاتی مانند کتاب خواندن هم گسترش پیدا کرد. کتاب های دیجیتال یا همان ای بوک ها خیلی زود توانستند جای خود را میان آن هایی که اهل مطالعه بودند، باز کنند. کتاب های الکترونیک گسترده تر و پیچیده تر از چیزی هستند که به نظر می آید. در ادامه همه ابعاد ابن کتاب های مدرن و ویژگی های آن ها را بررسی خواهیم کرد.
همان طور که از اسم آن مشخص است، کتاب الکترونیک، هر کتابی است که به فرمت دیجیتال تولید شده و برای مطالعه روی همه دستگاه ها از جمله کامپیوتر، موبایل، تبلت و ... مناسب باشد. حتی دستگاه هایی به نام کتابخوان الکترونیک فیدیبوک نیز منحصراً برای این کار ساخته شده اند. البته، برخی افراد هر فایل متنی دیجیتالی را ایبوک در نظر می گیرند؛ اما این فایل باید ویژگی های زیر را داشته باشد که بتوانید آن را کتاب الکترونیک در نظر بگیریم.
یکی از بارز ترین ویژگی های ایبوک ها این است که نمی توانید آن ها را ویرایش و ادیت کنید. به همین دلیل هم کتابهای الکترونیکی همیشه با فرمت هایی منتشر می شوند که قابلیت تغییر و ویرایش ندارند. در غیر این صورت، هزاران نفری که به این فایل دسترسی دارند می توانستند آن را بدون اجازه نویسنده تغییر دهند.
با خواندن ویژگی قبلی، احتمالاً فایل های pdf اولین چیزی هستند که به ذهنتان می رسند. یکی از مهم ترین نکات درباره این کتابها قابلیت تطبیق آن ها با دستگاه های مختلف است. به عبارت دیگر، صرف نظر از و ابعاد دستگاهی که از آن استفاده می کنید، نوشته ها به خوبی در صفحه جا می گیرند. به هم ریختگی در آن مشاهده نمی شود و سایز آن ها متناسب با صفحه تغییر می کند. نسخه های پی دی اف، تنها کتاب های الکترونیکی هستند که این ویژگی را ندارند. به همین دلیل هم خواندن آن ها ممکن است کمی سخت تر باشد. با این حال راحت بودن دانلود و انتشار آن ها باعث شده به وفور مورد استفاده قرار بگیرند.
فرمتهای مختلفی برای کتاب های الکترونیک وجود دارد. با این حال، همه آن ها به یک اندازه مورد استفاده قرار نمی گیرند. به همین دلیل هم در ادامه 3 مورد از معروف ترین و پر کاربردترین ها را معرفی می کنیم. این فرمت ها هم به سادگی در همه دستگاه ها پشتیبانی می شوند و هم به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرند.
عبارت EPUB کوتاه شده electronic publication یا نشر الکترونیک است. همه دستگاه های الکترونیک اعم از موبایل و کامپیوتر ها از این فرمت پشتیبانی می کنند. بسیاری از اپلیکیشن های مربوط به پخش و فروش کتاب الکترونیک مانند فیدیبو هم از همین فرمت استفاده می کنند. با توجه به تطبیق پذیر بودن این نوع فایل روی انواع دستگاه ها، خواندن آن هم ساده است. اگر می خواهید از این نوع کتاب استفاده کنید با کد تخفیف فیدیبو این امکان را دارید که آن ها را با قیمت کمتری خریداری کنید.
فرمت AZW توسط آمازون و برای استفاده روی کتابخوان های کیندل ایجاد شد. مزیت این نوع فایل ها در این است که می توانند محتوای پیچیده ای مانند بوک مارک ها، هایلایت و ... را هم ذخیره کنند. عیب این فرمت هم در این است که استفاده از آن فقط محدود به کیندل است و نمی توانید در دستگاه دیگری آن ها را باز کنید.
فرمت PDF شاید شناخته شده ترین نوع فایل دیجیتال در کتاب های الکترونیک و ... باشد. پی دی اف توسط Adobe ساخته شدند و به خاطر سهولت در استفاده از آن، همه گیر شد. با این حال، خواندن این نوع کتاب در دستگاه های مختلف، به ویژه با صفحه نمایش کوچکتر، دشوار است.
امروزه بسیاری از ناشران علاوه بر نسخه های کاغذی کتاب های خود، ورژن الکترونیک آن را هم منتشر می کنند. در حقیقت، وقتی می خواهید کتابی را مطالعه کنید، دو انتخاب پیش روی شما است. کتاب چاپی و دیجیتال. حتی برخی مواقع ممکن است نویسنده ها به صورت مستقل عمل کرده و نوشته های خودشان را به صورت الکترونیک منتشر کنند. البته، نسخه های رایگانی هم وجود دارد که اغلب غیر قانونی اند. مشکل این دسته از فایل ها کیفیت پایین آن ها است که می تواند برای چشم آزار دهنده باشد.
بهترین راه برای دسترسی به ایبوک ها این است که کتاب الکترونیکی که به صورت قانونی تهیه شده را سایت یا اپلیکیشن های معتبر خریداری کنید. فیدیبو یکی از این منابع است که هزاران کتاب دیجیتال و صوتی را به صورت رایگان یا با تخفیف های ویژه در اختیار شما قرار می دهد. این نکته را هم در نظر داشته باشید که به خاطر حذف هزینه های چاپ و ... قیمت نسخه های الکترونیک همیشه کمتر از کتاب چاپی است.
همانطور که اشاره شد، کتاب های الکترونیک توانسته اند به خوبی جایگاه خود را میان بازار پیدا کنند. چرا این اتفاق افتاد؟ اصلاً مگر کتاب های کاغذی قدیمی مشکلی داشتند؟ کتاب های چاپی مشکلی ندارد؛ اما کتاب های الکترونیک توانستند مزیت هایی به آن ها اضافه کنند. به همین دلیل هم موفق شدند مخاطبان قابل توجهی پیدا کنند. بیایید این مزایا را به صورت خلاصه بررسی کنیم.
واضح است که کتاب های الکترونیک به جای کمتری نیاز دارند و به جز چند مگابایت حافظه موبایلتان، فضایی اشغال نمی کنند. علاوه بر این، مجموع هزینه ای که برای خرید آن ها صرف می کنید کمتر از پولی است که برای نسخه های کاغذی می پردازید. اگر دغدغه محیط زیست داشته باشید هم بدیهی است که با خواندن کتاب دیجیتال به حفظ درختان هم کمک می کنید. همچنین، نسخه های الکترونیک این امکان را به شما می دهند که در هر زمان و مکان مطالعه کنید. خرید و دانلود آن ها هم بسیار سریع انجام می شود و می توانید در لحظه هر کتابی که لازم دارید را تهیه کنید.
یکی دیگر از ویژگی های ایبوک ها که باعث می شود استفاده از آن ها راحت تر باشد، تغییر پذیری آن ها است. درست است که نمی توانید محتوای کتاب را عوض کنید؛ اما این امکان را دارید که مواردی مانند سایز صفحه یا فونت را بزرگ تر یا کوچکتر کنید. مهم تر از آن، محتوای کتاب دیجیتال قابل جستجو است. این قابلیت به ویژه برای کتاب های حجیم یا مطالب درسی مفید است و به شما کمک می کند بدون ورق زدن کتاب، سریع تر به یک بخش خاص از متن دسترسی پیدا کنید.
از طرف دیگر، تولید، نشر، فروش، توزیع و انتشار کتب دیجیتال برای نویسنده و نشر های مختلف هم ساده تر و کم هزینه تر است. در عین حال، تعداد مخاطبانی که یک اثر را می خوانند بیشتر می شود. اگر شخصی به یک اثر علاقه مند شود هم به راحتی می تواند آن را برای دیگران خریده یا با آن ها به اشتراک بگذارد.
