دقیقا سال ۹۰ بود که تصمیم گرفتم یک گوشی موبایل جدید بخرم و بعد از تحقیقاتی که کردم، متوجه شدم سیستم عامل جدیدی به بازار تکنولوژی آمده که همه به آینده آن امیدوارند؛ سیستم عاملی به نام اندروید. گوشی موبایل را خریدم و استفاده از اندروید ۲.۳ اولین تجربه من از گوشی‌های موبایل اندرویدی را رقم زد. همان سال بود که اپلیکیشن بازار را بر روی گوشی موبایل جدیدم نصب کردم و وارد دنیایی از اپلیکیشن‌ها و بازی‌ها شدم که دسترسی برخی از آنها در گوگل‌پلی برای ما در ایران محدود شده بود. اولین آشنایی من با بازی‌های موبایلی هم همان زمان با بازی انگری بردز شروع شد.
در آن روزها فکر نمی‌کردم که به زودی روزی اپلیکیشن‌ها و بازی‌های ساخت ایران را در بازار منتشر کنیم یا بتوانیم با بومی‌سازی و ایجاد امکان پرداخت ریالی در بازی‌های بزرگ و معروف دنیا، همزمان در کنار تمامی بازیکنان جهان، تجربه کامل و لذت‌بخشی از بازی کردن را به دست آوریم. کاری که بازار انجام داد و باعث شد در کنار ارائه تجربه خوب به بازیکنان، صنعت بازی‌های موبایلی را رشد دهد و بازار مناسبی را برای بازی‌های ایرانی و کسب درآمد آنها فراهم کند.
وقتی حرف از کسب درآمد می‌زنیم، مارکتینگ نقش پر رنگ‌تری به خود می‌گیرد که باعث به وجود آمدن راهکارها و کسب‌وکارهای جدیدتر در این حوزه نیز می‌شود؛ کسب‌وکارهایی مانند آژانس‌های تبلیغاتی، وب‌سایت‌های تکنولوژی، ادنتورک‌های تبلیغاتی و... .
تفاوت دیجیتال مارکتینگ در بازی‌ها با سایر کسب‌وکارها
در این شش ماهی که وارد صنعت بازی‌های موبایلی شده‌ام، بر خلاف قبل که مارکتینگ محصولات فیزیکی و سرویس‌های گوناگون را تجربه کردم، تجربه جدیدی از دیجیتال مارکتینگ را این بار برای رشد بازی‌های موبایلی داشته‌ام. بازی‌های موبایلی هم مثل هر محصول دیگری نیاز به رشد و افزایش درآمد دارند.
اگر بخواهم درباره شباهت‌ها و تفاوت‌های دیجیتال مارکتینگ در این صنعت با سایر کسب‌وکارها بگویم، بازی‌ها و اپلیکیشن‌ها را می‌توان در یک دسته و کسب‌وکارهایی که مبتنی بر وب‌سایت‌ها هستند را، در دسته دیگر قرار داد. البته که مبانی مارکتینگ همیشه در همه‌جا یکسان است؛ برای هر کاری ابتدا باید مارکت ری‌سرچ کرد، از دیتاهای موجود استفاده کرد، سگمنت مخاطبان را مشخص کرد و برای آن سگمنت استراتژی مورد نظر و راه‌های رسیدن به آن را شفاف کرد.
تفاوت بیشتر زمانی مطرح می‌شود که به سراغ تکنیک‌ها، ابزارها و سنجه‌های جزئی‌تر می‌رویم. راهکاری که برای رشد اپلیکیشن‌ها و بازی‌ها استفاده می‌شود تقریبا در بیشتر موارد شبیه به هم هستند. در کنار رشد ارگانیک، پرفورمنس مارکتینگ بر اساس نصب، جزئی جداناپذیر از موبایل مارکتینگ است که در این زمینه تبلیغات ویدیویی و بنری درون اپلیکیشنی ادنتورک‌های مختلف و تبلیغات دیسکاوری، سرچ‌ادز و ویدیویی در بازار، خدمات خوبی ارائه می‌دهند.
سنجه‌ها و ابزارهای اندازه‌گیری مهم در بازی‌های موبایلی
در اندازه‌گیری‌‌ها، سنجه‌های گوناگونی برای بازی‌های موبایلی مورد استفاده قرار می‌گیرد که مهم‌ترین آنها نرخ بازگشت کاربران و ضریب چسبندگی یا Stickiness Rate است که با محاسبه نسبت کاربران فعال روزانه به کاربران فعال ماهانه (DAU/MAU) محاسبه می‌شود. هر چه نرخ بازگشت کاربران و ضریب چسبندگی بازی بیشتر باشد، ما به آن بازی‌ها و بازیکنان آنها امیدوارتر خواهیم بود.
اما سنجه‌های اندازه‌گیری به همین‌جا ختم نمی‌شوند و وقتی بحث درآمد به میان می‌آید، مهم‌ترین سنجه LTV خواهد بود. LTV نه تنها در بازی‌های موبایلی بلکه در بسیاری از کسب‌وکارهای دیگر مانند E-Commerce ها و SaaS ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. LTV به زبان آسان یعنی هر بازیکن در طول عمر خود در بازی موردنظر چه میزان ارزش ریالی ایجاد خواهد کرد. با توجه به تحلیل دیتای بازی‌های موجود در بازار، بازی‌های استراتژی با اختلاف، بالاترین LTV را در میان بازی‌های موبایلی دارند. بازی سلاطین و نبرد امپراتوری ، دو نمونه از بازی‌های بومی‌شده و پرفروش دسته استراتژی در بازار است.
یکی دیگر از تفاوت‌های بازاریابی دیجیتال بازی‌ها با بازاریابی دیجیتال کسب‌وکارهای مبتنی بر وب‌سایت، ابزارهای اندازه‌گیری است. در موبایل مارکتینگ اتریبیوشن‌ها اولویت بالاتری نسبت به گوگل آنالیتیکس دارند و بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. یکی از بهترین اتریبیوشن‌های مورداستفاده در دنیا، Adjust است که متاسفانه ارائه خدمات به ایران را محدود کرده است. البته که سرویس‌های ایرانی جایگزین‌های قابل‌قبولی هستند.
بازی خوب چه ویژگی‌هایی دارد؟
همه چیز مارکتینگ نیست؛ قطعا ویژگی‌های محصول باعث رشد آن و استقبال کاربران می‌شود. همینطور بازی‌ها هم باید پتانسیل رشد، ترند شدن و درآمدزایی را داشته باشد. Storytelling یا داستان‌سرایی، گرافیک چشم‌نواز، گیم دیزاین، سیستم Monetization یا درآمدزایی، امکان ایجاد Community در بازی برای ارتباط بیشتر و رقابت مثل چت آنلاین، لیدر بورد و... موارد مهمی است که در رشد و ترند شدن یک بازی تاثیر خواهد داشت.
امیدوارم صنعت بازی‌های موبایلی هر روز شاهد رشد بیشتری باشد و به وجود آمدن بازی‌های باکیفیت به بزرگ‌تر شدن این بازار کمک کند.
