واژینیسموس، به اختلالی گفته میشود که در آن، فرد هنگام نزدیکی، درد بیش از حدی را تجربه میکند و به همین دلیل از برقراری رابطه جنسی ترس دارد. در علم پزشکی به واژینیسموس، واژینیسم نیز گفته می شود. واژینیسم یک اصطلاح پزشکی است که حالت انقباض غیر ارادی عضلات ناحیه واژن در هنگام دخول را توصیف می کند. کسی که به این مشکل دچار است، موفق به برقراری رابطه جنسی نمی شود و همیشه از دخول دردناک خود ترس دارد.
افرادی که به واژینیسموس مبتلا می شوند، می دانند که این اختلال تا چه اندازه آزار دهنده است. واژینیسم می تواند زندگی افراد را به هم بریزد. ناراحتی، عصبانیت، از بین رفتن اعتماد به نفس، بروز مشکلات در روابط زوجین و... از جمله پیامدهای واژینیسموس هستند. هم چنین این اختلال،مانع از بارداری افراد می شود. کسانی که با واژینیسموس درگیر هستند، حتی قادر به معاینه شدن هم نیستند؛ زیرا معاینات لگنی یا رحمی در این افراد بسیار دردناک و حتی غیرممکن است.
واژینیسموس درجه های مختلفی دارد. بعضی از خانمها نمی توانند هیچ چیزی داخل واژن خود کنند؛ زیرا واژن آنها به صورت ناگهانی بسته می شود. گروه دیگری از خانمها می توانند از کاندوم و تامپون استفاده کنند، اما قادر به برقراری رابطه جنسی نخواهند بود. گروه دیگری از خانمها هم هستند که قادر به برقراری رابطه جنسی هستند؛ اما این رابطه برایشان بسیار دردناک و سخت است.
واژینیسموس مانند دیگر بیماری ها و اختلالات، با علائم خاصی همراه است. علائم این اختلال در میان زنان مختلف با هم فرق دارد. از جمله علائم اصلی این اختلال، منقبض شدن غیرارادی واژن است. وقتی واژن یک خانم به صورت غیرارادی منقبض می شود، دخول را دشوار و غیرممکن می کند. این اختلال، نشانه های دیگری هم دارد که از جمله آنها می توان به احساس سوزش در هنگام دخول و درد فراوان هنگام برقراری رابطه جنسی اشاره کرد. به دلیل همین سوزش و درد است که خانمها ترس شدید از دخول دارند و در صورتی که زیاد برای دخول تلاش کنند، میل جنسی خود را از دست می دهند.
بعضی از خانمها بعد از ابتلا به واژینیسموس محکوم به اختلال می شوند و احساس گناه می کنند؛ اما این موضوع درست نیست. خانمها در بروز این مشکل دخالتی ندارند، زیرا واژن آنها به صورت غیرارادی منقبض می شود و نمی توانند هیچ کاری انجام دهند. هر زمان که چیزی به واژن این افراد داخل می شود، عضلات واژن آنها به صورت ناخودآگاه منقبض می شود و دردشان می آید. این موضوع، یک واکنش محافظتی و غیر ارادی است و ربطی به قصد و اراده افراد ندارد. پس این موضوع که زنان مبتلا به واژینیسموس، علاقه ای به برقراری رابطه جنسی ندارند درست نیست. آنها می توانند از پیشنوازی و معاشقه جنسی با همسرشان لذت ببرند و به ارگاسم برسند؛ اما در هنگام دخول بدن آنها قفل می کند و واژن آنها به صورت غیرارادی منقبض می شود.
مسلما هیچ خانمی دوست ندارد که عضلات واژنش برخلاف میل او منقبض شود؛ اما یکسری از دلائل باعث بروز این مشکل در خانمها می شود. بنا بر یکی از موارد زیر خانمها به واژینیسموس مبتلا می شوند:
سابقه جنسی و مشکلات دردناک گذشته، یکی از عوامل واژینیسم است. تجربه جنسی ناخوشایند یا دیگر مشکلات جنسی با واژینیسموس ارتباط مستقیمی دارد. مثلا اگر فرد در گذشته رابطه جنسی دردناک و ناخوشایندی را تجربه کرده باشید یا در سن پایین توسط پزشک زنان معاینه شده باشد، احتمال می رود که بدنش برای جلوگیری از درد بیشتر، واکنش نشان دهد و با این کار از امنیت و سلامت فرد محافظت کند. افرادی که درک نادرستی از رابطه جنسی دارند یا از برقراری رابطه جنسی احساس شرم می کنند، بیشتر در معرض ابتلا به واژینیسموس هستند.
گذشته خانمها در پیدایش اختلال واژینیسموس بسیار نقش دارد. بعضی از خانمها با رابطه جنسی مشکل دارند. مثلا خانمهایی که شیوه تربیت آنها در دوران کودکی بسیار سختگیرانه بوده و هیچگاه دانش و آگاهی زیادی درباره رابطه جنسی نداشته اند، زنانی که فکر می کنند داشتن میل جنسی گناه است و رابطه جنسی بسیار درد دارد و خانمهایی که به آنها تجاوز جنسی شده است با رابطه جنسی مشکل خواهند داشت و همین موضوعات می تواند نگرش آنها را نسبت به دخول تغییر دهد و ترس از دخول را در جانشان بیندازد.
علاوه بر اینها کسانی که در هنگام برقراری رابطه جنسی احساس درد می کنند، احتمال دارد به واژینیسموس مبتلا شوند. عواملی مثل جراحی ناحیه تناسلی، پرتودرمانی ناحیه لگن، زخم و پارگی کوچک در دهانه واژن، عفونت ناحیه تناسلی مانند کاندیدیاز، وجود زگیل تناسلی، ابتلا به بیماری های آمیزشی انگلی مانند تریکومونا،خشکی بیش از حد واژن، عوارض جانبی برخی داروها و عدم تحریک و نداشتن معاشقه قبل از رابطه جنسی، آندومتریوز یا بیماری التهاب لگن، ولوودینیا (حساس بودن اعصاب در ناحیه ورودی واژن) و... از جمله عواملی هستند که مقاربت جنسی را دردناک می کنند.
برای درمان واژینیسموس زوج ها باید همراه با هم به پزشک متخصص مراجعه کنند و ریشه مشکل خود را پیدا کنند. پزشک متخصص تشخیص می دهد که اختلال شما به دلیل موضوعات روحی و روانی است یا انقباضات واژن به صورت غیر ارادی رخ می دهد. اگر اختلالات واژن به صورت غیر ارادی باشد، پزشک با روشهای مخصوص علم پزشکی این مشکل را درمان می کند؛ اما اگر واژینیسموس دلیل روانی داشته باشد، فرد باید به روانپزشک مراجعه کند تا روشهای تخلیه ذهن از موضوعات ناخوشایند و آرام سازی ذهن را یاد بگیرد و آرامش بیشتری داشته باشد. وقتی زوجین به مشاور و متخصص مراجعه می کنند، آموزشهای مربوط به برقراری درست رابطه جنسی، نحوه معاشقه درست قبل از دخول، اتفاقات رخ داده در هنگام برانگیختگی جنسی، آناتومی دستگاه تناسلی و موضوعات دیگر را دریافت می کنند. هم چنین عضله های موثر در ایجاد واژینیسموس را می شناسند و با درکی عمیق از بدن زن و مرد، می توانند رابطه جنسی برقرار کنند.
در پروتز درمانی، پزشک متخصص از پروتزهای مخصوص پلاستیکی استفاده می کند و ناحیه تناسلی را گشاد می کند. پروتز درمانی باید در مطب و توسط پزشک متخصص زنان انجام شود. فردی که می خواهد پروتز درمانی انجام دهد، باید آموزش های لازم را دیده باشد و تجربه و تخصص این کار را داشته باشد.
در ژل های لوبریکانت یا ژل های مرطوب کننده، مقدار زیادی مواد روان کننده وجود دارد و برای افرادی که خشکی واژن دارند، خانمهای یائسه، خانم های تازه زایمان کرده و خانمهایی که اولین رابطه جنسی را تجربه می کنند تجویز می شود تا خشکی واژن را برطرف کند و حالت لغزنده ای در واژن ایجاد کند. ژل لوبریکانت باعث برقراری بهتر رابطه جنسی می شود. اگر خشکی واژن دارید، به پزشک متخصص مراجعه کنید؛ زیرا احتمال دارد که خشکی واژن شما باعث ایجاد واژینیسم شود.
اگر می خواهید عضلات لگن و ناحیه تناسلی شما آرام و شل شود، قبل از برقراری رابطه جنسی به مدت 15 تا 20 دقیقه در وان آب گرم بنشینید. با این کار، عضلات شما شل می شود و آرامش بیشتری در هنگام برقراری رابطه جنسی خواهید داشت.
تمرینات لگن، شامل حرکات مرتبط با کف لگن است. در این تمرینات، ماهیچه های کف لگن فشرده شده و آزادسازی می شوند تا فرد بتواند ماهیچه های لگن و ناحیه تناسلی اش را در هنگام برقراری رابطه جنسی کنترل کند و مانع از بسته شدن غیر ارادی ماهیچه های واژن شود. اگر می خواهید نتیجه مثبت تمرینات کگل را مشاهده کنید، حداقل 3 تا 4 ماه این حرکات را انجام دهید.
اگر فرد به واژینیسموس حاد مبتلا باشد، برای درمان مشکلش باید بوتاکستزریق کند. بوتاکس، دارو یا ژلی است که به عضلات خاص تزریق می شود و باعث فلج شدن آن عضلات می شود. وقتی بوتاکس با ناحیه تناسلی تزریق می شود، عضلات این ناحیه را فلج می کند. مشکل واژینیسموس بعضی از افراد با یک بار تزریق بوتاکس حل می شود؛ اما بعضی دیگر از خانمها باید هر چند ماه یکبار بوتاکس تزریق کنند. مثلا هر سال یک بار یا هر 6 ماه یک بار ژل بوتاکس را تزریق می کنند تا مشکل واژینیسموس بازگشت نکند.
یکی از عوامل ایجاد واژینیسموس، اندومتریوز است. در این اختلال، قسمت کوچکی از پوشش داخلی رحم به بیرون رشد می کند و هنگام برقراری رابطه جنسی، درد شدیدی در ناحیه لگن ایجاد می کند. با کمک عمل جراحی می توان این بافت اضافی را برداشت و مشکل فرد را حل کرد.
گاهی اوقات ممکن است که فرد سابقه عمل جراحی داشته باشد و بر اثر همین عمل جراحی واژنش مسدود شده باشد. در این مواقع از عمل جراحی بزرگ کردن واژن استفاده می شود. در این مواقع باید به پزشک متخصص زنان برای جراحی بزرگ کردن واژن مراجعه شود.
مزایای زیادی دارد و به همین دلیل است که موثرترین و جدیدترین روش برای درمان واژینیسموس شناخته شده است
