آلودگی نوری چیست؟
تعریف آلودگی نوری به صورت علمی این طور بیان می شود ، نورهاي مصنوعي كه در زمان يا مكان نامناسب از استاندارد خود خارج شده و با كيفيت نامطلوب محيط زيست و آسمان شب را آزاردهنده و آلوده مي سازد.
آلودگی نوری زمانی رخ می دهد که به طور ناخواسته مناطقی که مورد نظر ما نیست توسط انرژی نورانی روشن شود یا به عبارتی به روشن شدن بیش از حد یک محیط بر اثر نورهای مصنوعی گفته میشود. آلودگی نوری نوعی آلودگی است.
آلودگی نوری در ابتدا توسط منجمان و به دلیل حساس بودن ابزارهای رصدی آنان مورد توجه و سپس بعنوان یک معضل زیست محیطی مورد مطالعه قرار گرفت. تابش انواع نور حتی به مقدار کم، تاثیر زیادی در کم فروغ و پنهان شدن ستارگان دارد تا آنجائی که حتی ضعیف ترین نورها منجمان را مجبور به طی مسافت های طولانی و دور شدن از شهرها میکند.
انواع آلودگی نوری چیست؟
آلودگی نوری به چند حالت بررسی می شوند.
• نورهای مزاحم
احتمالا تا حالا اتفاثق افتاده که برای خواب به اتاقتان می روید و پس از خاموش کردن چراغ ها بازهم اتاقتان با نور چراغ خیابان یا یک مغازه ای روشن می شود و باعث آزار شما می گردد. به این نورها نور مزاحم می گویند.
• خیرگی
مثل این است که شما موقع رانندگی در جاده با نور بالای اتومبیل مقابل چشمتان اذیت می شود یا چراغ قوه را در صورت کسی گرفته به طوری که دیگر نتواند جایی را ببیند یا سر چهارراه هایی که لامپ ها ی درب مغازه ها آویزان شده اند، بسیار دید ماشین هایی را که می خواهند بپیچند پایین می آورد.
• آسمان تاب
همان گنبد سرخی است كه وقتی به شهری نزدیک می شویم ، بر روی شهر های بزرگ و صنعتی از كیلومتر ها دور تر دیده میشود و برای ساكنین آن شهر ها نیز مشكل تماشای افق را پدید می آورد. این پدیده را زمانی كه در شب هوا ابریست، با مشاهده رنگ سرخ ابر ها می‌توانید درک كنید.
چه عواملی موجب آلودگی نوری می شوند؟
هرگونه منبع نوری که باعث شود تا نور به سمت آسمان یعنی جایی که واقعا مورد نیاز نیست هدایت شود موجب آلودگی نوری می شود. این اتفاق به دلایل زیر رخ می دهد:
• منابع نوری غیرضروری
منابع نوری که به منظور مفیدی ایجاد نشده اند و یا در زمان هایی مورد استفاده قرار می گیرند که نیازی به روشنایی آنها نیست.
• منابع نوری با درخشندگی بیش از حد
منابع نوری که درخشندگی بیش از میزان مورد نیاز دارند.
• طراحی نامناسب لامپ های شهری
اغلب دیده می شود لامپ های شهری بدون سرپوش و یا با سرپوش های نامناسب طراحی شده اند.
• نورپردازی نامناسب
به معنای ایجاد منابع نوری مختلف در ترکیب ها و موقعیت های نامناسب است.
با نگاهی به نورپردازی شهرها متوجه می شویم که نورپردازی نامناسب بافت های قدیمی تر مراکز تجاری و خرید در شهرها عمدتا موجب آلودگی نوری شهرها می شود.
آلودگی نوری چه تاثیراتی دارد؟
در مجموع تاثیرات آلودگی نوری در محیط زیست به 5 گروه تقسیم می گردد:
1- اثرات مخرب آلودگی نوری بر انسان
2- اثرات مخرب آلودگی نوری برحیوانات
3- اثرات مخرب آلودگی نوری بر گیاهان
4- از دست رفتن طبیعت آسمان شب
5- اتلاف انرژی
در ادامه به بررسی این اثرات می پردازیم.
• اثرات آلودگی نوری بر انسان
برخی از تاثیرات در کوتاه مدت بروز می کنند و برخی در طولانی مدت اثرات خود را نشان می دهد.
- تضعیف دستگاه ایمنی بدن
- افزایش ابتلا به انواع سرطان از جمله سرطانهای پوستي
- کاهش آستانه تحمل
- جوش زدگی و رنگ پریدگی
- بر هم خوردن ساعت درونی بدن(ساعت بیولوژیک)
- بروز افسردگی
- افزایش سرقت
- آسیب های چشمی
- بروز استرس
- تضعیف قدرت فکر
- خیرگی
• اثرات مخرب بر حیوانات ومحیط زیست
نورهای مصنوعی درشبها اثرات فیزیولیژیکی زیادی بر حیوانات بخصوص پرندگان دارد. همه ساله ده ها هزار سینه سرخ و بسیاری از پرندگان آوازخوان دیگر به علت وجود نورهای مصنوعی در شب شروع به آواز خواندن می کنند.
مطالعات انجام شده بر روی پرندگان مهاجر نشان می دهد که آنها ممکن است به علت وجود این نورها اقدام به مهاجرت های پیش هنگام کنند.
درختانی که با استفاده از لامپهای رنگارنگ تزیین می شوند به علت گرمای حاصل از این لامپها برگهای خود را در زمستان ها از دست نمی دهند.
شب پره ها نیز شب ها به واسطه همین نورها دچار اختلالاتی در جهت یابی می شوند.
بسیاری از پرندگان نیز یه علت این گونه اختلالات به ساختمان ها برخورد می کنند. البته این ها مثال های اندکی از اثرات گسترده آلودگی نوری می باشند.
• از دست رفتن طبیعت آسمان شب
ما به عنوان افراد علاقمند به نجوم و طبیعت آسمان شب ، با داشن آلودگی نوری از دیدن این زیبایی به صورت کامل بی بهره می شویم.
آلودگی نوری ، آسمان شبها را بیش ازحد روشن می کند و مانع از دیدن ستارگان می شود به همین علت رصد برای اخترشناسان در شهرها تقریبا غیرممکن است, آن هم درحالیکه می دانید آسمان شب یک منبع با ارزش برای بررسی های علمی است.
• اتلاف انرژی
سالانه مقادیر زیادی انرژی به خاطر استفاده ناکارا از انرژی روشنایی هدر می رود چون ما با استفاده نادرست از منابع نوری و روشن کردن بی مورد جاهایی که نیاز به روشن بودنش نیس(آسمان) ، مقدار زیادی انرژی را به هدر می دهیم.
آیا نور چراغ ها در شب می تواند موجب کاهش جرائم شود؟
برخی بر این اعتقاد هستند که زیاد بودن روشنایی در شب باعث کاهش جرایم می شود و به همین دلیل باید میزان چراغ های روشن در شب افزایش یابد اما تاکنون هیچگونه شواهدی حاکی از اینکه نور لامپ ها در شب بتواند از ارتکاب به جرم بکاهد وجود ندارد.
اغلب مطالعات صورت گرفته از این نوع نشان می دهد که با افزایش روشنایی شب ها ترس از ارتکاب جرم کاهش می یابد و نرخ ارتکاب به جرم افزایش می یابد.
می دانیم که 60% از سرقتها در طول روز انجام می شوند، چرا که حتی مجرمین نیز برای ارتکاب جرم نیاز به نور کافی برای دیدن دارند.
چه چیزهایی آلوده کننده های آسمان شب هستند؟
1- چراغ های خیابانی
2- نورهای حفاظتی که غیر از چراغ های خیابانی هستند و برای پارک ها و پارکینگ ها استفاده می شوند.
3- ساختمان های تجاری پرنور
یکی از بدترین جنبه های استفاده از این گونه لامپها این است که ساختارشان به گونه ای است که نورشان به سمت بالا هدایت می شود و روشنایی بسیار زیاد وخیره کننده ای دارند ؛ زیرا بر اساس این اعتقاد ساخته شده اند که «نور بیشتر» به معنای «امنیت بیشتر» !!!
چرا کاهش آلودگی نوری ضروری است؟
آلودگی نوری بر مسایل مختلف زندگی انسان تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم زیادی دارد. از جمله محیط زیست ، سلامت انسان ها ، زیبایی آسمان شب و همچنین اقتصاد!
در مورد تاثیراتی که آلودگی نوری بر محیط زیست ، سلامت انسان ها و زیبایی آسمان شب داشت صحبت کردیم. آیا می دانید آلودگی نوری چگونه بر اقتصاد کشورها تاثیرگذار است؟
نور شکلی از انرژی است و بابت آن پول پرداخته می شود. آلودگی نوری یعنی نوری که برای آن هزینه پرداخت شده است هیچ کاربردی ندارد و دوریخته می شود. کاهش آلودگی نوری یعنی صرفه جویی در پول و هزینه ی پرداختی. پس با کاهش آلودگی نوری می توان به اقتصاد کشورها کمک کرد.
برای کاهش آلودگی نوری چه کاری انجام دهیم؟
این معضل از طریق آموزش و راهکارهای قانونی کاملا قابل کنترل است. آلودگی نوری در شهرها و حومه شهرها را تا حد زیادی می توان کاهش داد اگر همه ی افرادی که میتوانند در این زمینه کمک کنند باهم همکاری داشته باشند.
ما می توانیم با استفاده از لامپهای کم مصرف، استفاده از لامپ های با روشنایی کمتر و خاموش کردن لامپ های اضافی، کاری در این زمینه انجام دهیم.
بعلاوه می توانیم با مطلع کردن اطرافیان خود از آلودگی نوری و راه های کاهش آن گام بسیار موثری در این راه برداریم.
راه های زیادی وجود دارد که می تواند اثرات منفی نورهای خارجی را کاهش دهد.
سود حاصل از این عمل باعث میشود که نه تنها موجب کاهش آلودگی شود، بلکه موجب کاهش هزینه های مصرفی هم می شود.
تهیه کننده: لیلامیرشمشیرگران
منابع :
Big bang.com
www.delscope.demo
