بی اختیاری ادرار برای افراد یک مشکل شرم آور است، تا حدی که افراد مبتلا ممکن است برای صحبت کردن یا سؤال در مورد وضعیت خود، حتی در مطب پزشک، مردد باشند. درمان بی اختیاری ادرار به این مسئله بستگی دارد که چه عاملی باعث بروز آن شده و چقدر این معضل جدی است. پزشک متخصص ممکن است از بیمار بخواهد که روش زندگی خود را تغییر دهد و در مرحله های پیشرفته بیماری استفاده از دارو یا جراحی را توصیه کند. اولویت روش های درمان، راه کارهایی می باشد که کمترین تأثیر را روی بدن بیمار بگذارند.
تغییرات رفتاری می تواند به دو نوع اصلی و متداول بی اختیاری کمک کند:
بی اختیاری استرسی: وقتی اتفاق می افتد که حرکاتی مانند عطسه یا بلند کردن اجسام بر مثانه شما فشار می آورد و ادرار بی اختیار جاری می شود.
بی اختیاری اضطراری: به حالتی گفته می شود که فرد دچار حالت اضطرار برای ادرار کردن می باشد، ولی قبل از رسیدن به محل تخلیه، دچار خروج بخشی از ادرار از مجرای ادرار می گردد. این حالت معمولا یک علامت مثانه بیش فعال است که ناشی از عدم هماهنگی بین عضلات و اعصاب مثانه می باشد.
برخی اوقات، ایجاد ترفندهای کوچک در مورد عادت های روزانه ی شما می تواند به کنترل بی اختیاری ادرار کمک کند؛ برخی موارد همچون؛
این روش به معنی کنترل زمان و تعداد دفعات ادرار کردن می باشد. با ارائه ی عادات زندگی توسط بیمار و نظر پزشک متخصص، ممکن است به فرد توصیه شود که هر دو تا چهار ساعت یک بار یا در ساعت های مشخصی اقدام به تخلیه ادرار کند. در ادامه این روش، ممکن است فرد فاصله بین استفاده از دستشویی را به آرامی افزایش دهد و در حقیقت از این طریق مثانه اش را برای نگهداری میزان بیشتری از ادرار و کنترل حالت اضطرار آموزش دهد.
شاید در مورد گکل (Kegel Exercise) شنیده باشید. این تمرین یک روش ساده برای تقویت کف لگن شماست که در اثر زایمان یا به دلیل افزایش سن، ضعیف می شود. در این روش، حرکاتی به صورت منقبض کردن و ریلکس کردن متناوب عضلات لگن با هدف تقویت این عضلات به کار برده می شود.
مصرف دخانیات باعث بروز سرفه مزمن می شود و با هر بار سرفه عضلات مثانه تحت فشار قرار می‌گیرند، در نتیجه مثانه با گذشت زمان ضعیف و آسیب پذیر خواهد شد.
همچنین توجه داشته باشید استعمال سیگار یکی از دلایل اصلی سرطان مثانه است.
محدود کردن نوشیدن مایعات در طول روز و خودداری از مصرف کافئین و الکل، ازجمله توصیه های پزشک معالج به منظور کنترل بی اختیاری ادرار خواهد بود.
برخی از انواع بی اختیاری ادرار، به خصوص بی اختیاری استرسی در افراد چاق شایع تر می باشند و نیز افزایش وزن و چربی شکمی این مشکل را تشدید خواهد کرد. ورزش و تحرک کافی به منظور کاهش وزن می تواند در کاهش این مشکل نقش مؤثری داشته باشد.
هر فرد مبتلا به بی اختیاری ادراری باید حتما در این زمینه با پزشک معالج خود مشورت نماید و به دلایلی نظیر شرم و خجالت، درمان خود را به تاخیر نیندازد.
برای برخی از افراد می توان داروهایی به منظور درمان یا بهبود بی اختیاری ادرار تجویز کرد. در زنان دچار بی اختیاری ادرار استرسی، مصرف برخی داروهای ضدافسردگی با سفت کردن عضلات مثانه، در کاهش خروج ادرار می تواند کمک کننده باشد.
در موارد دیگر مانند بی اختیاری ادرار تحریک پذیر، غالبا داروهای آنتی کولینرژیک تجویز می شود. این داروها منجر به جلوگیری از عملکرد اعصابی می شوند که موجب تشدید انقباضات عضلات مثانه می گردند.
پزشکان معتقدند که ترکیب دارو درمانی و تمرین مثانه در درمان این اختلال مفید واقع می شود.
اگر روش های فوق برای کمک به درمان بی اختیاری ادرار مؤثر نباشند، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند. این عملیات از میزان موفقیت بسیار بالایی برخوردار هستند.
یکی از روش های درمان بی اختیاری ادرار ناشی از فشار (استرسی)، قرار دادن مثانه در اسلینگ می باشد. اسلینگ ماده ای است که موجب بالا نگه داشتن مثانه و جلوگیری از خارج شدن ناگهانی ادرار می شود.
از دیگر روش های درمانی بالا کشیدن مثانه به کمک جراحی، بالاتر از موقعیت طبیعی آن می باشد که در این روش از اسلینگ استفاده نمی شود.
از دیگر راهکارهای جراحی به منظور درمان بی اختیاری، می توان به قرار دادن دریچه ادراری مصنوعی و تزریق کلاژن در اطراف مجرای ادرار اشاره نمود.
از پالس های الکتریکی می توان برای تحریک مثانه و تغییر نحوه واکنش آن استفاده کرد. در این روش الکترودها به کف لگن یا مقعد متصل می شوند و پالس های الکتریکی به عضلات کف لگن اعمال می‌شود، در نتیجه پالس‌های الکتریکی منجر به انقباض عضلات کف لگن خواهد شد.
خلاصه
بی اختیاری ادرار در زنان دو برابر مردان، رخ می دهد که این امر ممکن است به دلایلی از قبیل بارداری، زایمان و یائسگی باشد که ممکن است احتمال ابتلا به بی اختیاری ادرار را بیشتر کند. اما این معضل نگران کننده نیست! با مراجعه به پزشک متخصص زنان، بی اختیاری ادرار با تغییر روش های زندگی یا استفاده از مهارت های پزشکی قابل درمان خواهد بود.
