✍️ وزارت راه و شهرسازی با انتخابِ غلطِ شرکتِ راه آهن بعنوان مجری، مسؤل شکست طرح تحول ساختاری صنعت ریلی است
✅ با اینکه در برنامه های پنجم و ششم توسعه کشور موضوع #اصلاح_اساسنامه شرکت راه آهن مورد تاکید قرار گرفته است اما تاکنون در عمل نتیجه ای به همراه نداشته است. البته از سال 93 که این طرح طی قراردادی بین شرکت راه آهن و شرکت #رولندبرگر آلمان شروع گردید این نگرانی وجود داشت که در پایان، #تجدید_ساختار_صنعت_ریلی و بازنگری در اساسنامه شرکت راه آهن نتایجی مورد قبول همه ذینفعان را در پی نداشته باشد. اما چرا چنین شد؟ چرا با وجود بکارگیری مشاوری زبده همچون رولندبرگر آلمان که تخصص بالایی در سازماندهی و ساختاردهی صنایع ریلی داشته است نتیجه این طرح در ایران کاملا نا امید کننده بوده است؟ البته جدا از اختلاف نظر ذینفعان طرح که در ادامه منجر به توقف تصویب طرح در کمیسیون تخصصی دولت در سال 97 گردید به نظر باید دنبال علت ریشه ای تری برای عدم موفقیت این طرح بود،
✅ اشتباه در انتخاب مجری
طرح تجدید ساختار صنعت ریلی یک #طرح_فرابخشی است که گستره آن صرفا به داخل مرز مسولیت های شرکت راه آهن ختم نمی شود بلکه مجموعه ای از وظائف و مسولیت های حاکمیتی، نظارتی و رگولاتوری، توسعه ای, اجرایی و بهره برداری را شامل می شود که مجریان و ذینغعان مختلفی را در بخش های دولتی و غیر دولتی در بر می گیرد. اجرای چنین طرحی همواره می تواند مجموعه ای از #تعارضات_منافع را نیز به همراه داشته باشد که مستلزم سپردن آن به یک مجری بی طرف و در عین حال مسلط به بخش حمل و نقل می باشد. با این وجود چرا شرکت راه آهن بعنوان مجری چنین طرحی از سوی وزارت راه و شهرسازی انتخاب گردید؟ حتی اصلاح اساسنامه شرکت راه آهن بدلیل نقش فرابخشی آن و حضور ذینفعان مختلف نمی تواند به تنهایی توسط شرکت راه آهن صورت گیرد که اتفاقا همین اشتباه را وزارت راه و شهرسازی انجام داد و نتیجه اینکه پیش نویس اساسنامه اصلاحی شرکت راه آهن ارسال شده به دولت آنقدر حاوی اشکالات فنی و حقوقی بود که مورد انتقاد فراوان قرار گرفت و حتی در دولت به تصویب نرسید که در مراحل بعدی بتواند در مجلس شکل قانونی یابد.
✅ طرحی که مستنداتش هیچگاه منتشر نشد
در بخش اول از فایل صوتی گفتگو در #رادیو_اقتصاد در دیماه 95 که در بالا به اشتراک گذاشتم آقای #دکتر_جعفر_محمودی مدیر وقت #طرح_تحول_ساختاری_صنعت_ریلی اشاره می کنند که 67 سوال از مشاور طرح (شرکت رولندبرگر) پرسیده شده است و آنها به تمامی این سوالات پاسخ داده اند. هر چند این طرح به سرانجامی نرسید اما کمترین کاری که شرکت راه آهن می بایست تاکنون انجام می داد انتشار مستتندات گزارشات تهیه شده توسط شرکت رولندبرگر است. تاکنون غیر از دو سه فابل پاورپوینت از جمعبندی نتایج، هیچ گزارش کاملی از روند مطالعه، پاسخ به سوالات و چگونگی رسیدن به نتایج اعلامی از سوی شرکت راه آهن منتشر نشده است. با وجود هزینه های قابل توجهی که این طرح داشته است و عدم انتشار آن نیز بر خلاف #قانون_انتشار_و_دسترسی_آزاد_به_اطلاعات است، مطالعه این گزارشات توسط کارشناسان و پژوهشگران مستقل می تواند به شکل گیری فضایی برای نقد سازنده این طرح و شناسایی درست نقاط قوت و ضعف آن کمک کند و چه بسا بستر را برای به نتیجه رسیدن طرح با انجام اصلاحاتی مهیا نماید.
✅ پیشنهاد به وزارت راه و شهرسازی
تقریبا یکسال از دوره #دولت_دوازدهم باقیمانده که می تواند برای اصلاح طرح و طی مراحل قانونی در دولت و مجلس مناسب باشد. پیشنهاد می کنم مجری طرح از شرکت راه آهن به #معاونت_حمل_و_نقل وزارت راه و شهرسازی منتقل گردد. با انتخاب یک مجری توانمند و تشکیل یک کارگروه ویژه متشکل از ذینفعان طرح، کلیه مستندات مطالعات قبلی که توسط شرکت راه آهن و شرکت رولندبرگر انجام گرفته است به مجموعه جدید منتقل و اصلاحات لازم در طرح پیشنهادی قبلی با اجماع ذینفعان صورت گیرد. چنین طرحی در صورت موافقت همه ذینفعان می تواند در دولت و مجلس فرایند ساده تری را برای تصویب طی نماید.
