۱- «ابتلا به کرونا قطعا به مرگ منجر میشه!»
هنوز خیلی چیزها درمورد کرونا نمیدونیم، اما تا اینجا به نظر میاد یک عفونت ویروسی ملایمه. حدود ۲٪ فوت میکنند، و ۱۸ تا ۲۰٪ به شدت مریض میشن. پس ابتلا به کرونا در حکم مرگ نیست.
۲- «فقط چینیها کرونا میگیرند.»
تو چین شروع شد ولی همه میتونند بگیرند. بیماریهای مسری کاری به مرز ندارند. همه آسیبپذیر هستند.
۳- «کرونا خطرناکترین ویروسه.»
غلطه! ویروسهای خطرناکتری داریم، مثل ابولا، که درصد بسیار بیشتری رو میکشه. ۶۰۰۰ نفر از کسانی که کرونا گرفتند، حالشون خوب شده، و انتظار میره خیلیهای دیگه هم حالشون خوب بشه.
۴- «پوشیدن ماسک از ابتلا به کرونا جلوگیری میکنه.»
ماسک صورت یه حس امنیت ایجاد میکنه، ولی ماسک معمولی اثری نداره.
ماسک N95 موثره، ولی بشرطی که درست پوشیده شده باشه، به نحوی که تمام حاشیهاش کاملا به صورت چسبیده باشه.
پوشیدن درست N95 نفس کشیدن رو سخت میکنه و نمیشه مدت زیادی رو صورت نگهش داشت.
ماسک معمولی بیشتر به کار مریض میاد تا ریسک اطرافیان رو کاهش بده، ولی نمیتونه آدم سالم رو از مریض شدن حفظ کنه.
روشهای موثر برای اجتناب از ابتلا، یکی شستن مرتب دست هست و دیگری عدم حضور در اماکن عمومی و جمع، در صورت مریضیه.
۵- «کرونا از سوپ خفاش اومده»
قطعا غلطه. میدونیم کرونا از یک بازار گوشت تازه در ووهان شروع شد. چند فرضیه در مورد آغاز این بیماری مطرح هست، اما قطعا از کسی که سوپ خفاش خورده نیومده.
بهرحال، وقتی کسی کرونا گرفت، ویروس از طریق ترشحات بدن مثل آب دهن، بینی و ... منتقل میشه.
۶- «از طریق بستهای که از چین اومده، میشه مریض شد.»
خیلی نامحتمله. بنظر میاد این ویروس نمیتونه مدت زیادی خارج از بدن انسان زنده بمونه. البته هنوز یقین نداریم.
۷- «بستن مرز، گسترش مریضی رو متوقف میکنه.»
مریضیهای تنفسی مسری مرز حالیشون نیست. آغاز و گسترش چنین بیماریهایی تقصیر دولت نیست، بلکه طبیعت ویروسه. ممنوعیتهای مسافرتی خیلی موثر نیستند، بلکه گاهی اثر عکس میگذارند، چون ترس و آشوب ایجاد میکنند، و باعث میشن مردم مریضیشون رو مخفی کنند، که به سرایت بیشتر منجر میشه.
۸- «فقط افراد مسن کرونا میگیرند.»
همه میتونند مریض بشن. افراد مسن محتملتره که دچار مریضی شدیدتری بشن. اما باز در بین افراد مسن هم، خیلیها ملایم مریض میشن. بهرحال همه سنی در معرض بیماری هستند و باید مراقبت کنند.
۹- «کرونا عین سارس هست.»
کرونا هم خانواده سارس هست. در واقع سه نوع کرونای شناخته شده داریم: سارس، مِرس، و کرونای کنونی که اسم درستش کووید-۱۹ هست. سارس حدود ۱۰٪ رو کشت، در حالی که کووید-۱۹ حدود ۲٪ کشته.
اما کووید-۱۹ مسریتره. تعداد بالای کشتهها در هفتههای اخیر، بخاطر کشندهتر بودن ویروس کووید-۱۹ نیست، بلکه بخاطر مسریتر بودنشه.
با آنفولانزا مقایسه کنیم. فقط امسال ۲۰ میلیون آمریکایی آنفولانزا گرفتند و ۱۰ هزار نفر بخاطر آنفولانزا کشته شدند. (این سایت آمار کشتههای امسال آنفولانزا رو ۱۴ هزار نفر اعلام کرده)
۱۰ - «کرونا یک ویروس مهندسی شدهست و تعمدا رها شده.»
دانش بشری رو خیلی دست بالا میگیرید!
در سه دهه گذشته با سه نوع ویروس کرونا درگیر شدیم. اما در طبیعیت کروناهای بیشتری هست. مثلا برخی شبیه سارس هستند. کووید-۱۹ هم خیلی خاص نیست. فقط یک ویروس دیگه از خانواده کروناست. شکلگیری ویروسها یک پدیده طبیعیه و البته عواملی چون تغییرات جوی هم بر اون موثره.
هنوز خیلی مونده تا بشر بتونه چنین ویروسی بسازه.
۱۱- «آنتیبیوتیک ویروس کرونا رو میکشه.»
ویروس و باکتری فرق دارند. آنتیبیوتیک باکتری رو میکشه و آنتی وایرال، ویروس رو. آنتیبیوتیک کمکی به درمان کرونا نمیکنه. یک تعداد دارو برای کووید-۱۹ طراحی شده، ولی هنوز در مرحله آزمایشی هستند.
متن بالای ترجمه یک ویدئو ده دقیقهایه که توسط این دو نفر تهیه شده:
- دکتر سارا مداد: مدیر ارشد برنامه سراسری پاتوژنهای خاص دپارتمان بهداشت شهر نیویورک.
- دکتر استیون موریس: استاد اپیدمیولوژی دانشگاه کلمبیا.
ترجمه: دکتر پویا ناظران