نگهداری درست از دندانها و تأمین سلامتی و بهداشت آنها، به رعایت موارد بسیاری نیاز دارد. در میان این موارد، تأثیر تغذیه در سلامت دهان و دندان بسیار چشمگیر است.
مصرف مداوم برخی مواد غذایی میتوانند موجب تغییر رنگ، ایجاد پلاک، خرابی و پوسیدگی دندانها شوند، که در کلینیک اکتیدنت به بررسی تأثیر تغذیه در رشد دندانهای کودکان و سلامت دندانهای بزرگسالان خواهیم پرداخت.
نقش تغذیه در تکامل دندان
نوع تغذیه کودک، تأثیر مستقیمی بر رشد دندانهای کودک و سلامت آنها دارد. رژیم غذایی کودک، باید به گونه ای تنظیم شود که حاوی ویتامینهای ضروری برای رشد استخوانهای بدن آنان باشد. در صورتی که کودکان ویتامینها و مواد مغذی برای رشد استخوانها را به اندازه کافی دریافت کنند، رشد دندان های آنان نیز، مطلوب خواهد بود. (در ادامه مطلب به بررسی ویتامینهای ضروری برای سلامت دندانها خواهیم پرداخت)
فارغ از موضوع رشد دندان کودکان، مسأله نگهداری از دندان آنها نیز اهمیت به سزایی دارد. برای نگهداری از دندان کودکان، باید مسواک زدن را از بدو رویش دندانها آغاز کنید.
چه مواد غذایی برای دندان کودکان مضر است؟
رژیم غذایی پر کربوهیدرات، پرنشاسته و پر قندوشکر، میتواند باعث پوسیدگی دندان کودکان شود. همچنین ضروری است که کودک، پس از مصرف خوراکیهای جویدنی چسبنده، مانند پاستیل، کارامل،کشمش، میوه های خشک،گرانولابارها، کوکی ها و شیره های شیرین، به سرعت دندانهای خود را مسواک بزند و در غیر این صورت، از مصرف چنین خوراکی هایی اجتناب کند.
هنگامی که مواد غذایی چسبناک، به سطح دندان، میچسبند، بزاق، به دلیل چسبندگی بیش از حد این مواد، قادر نیست آنها را از سطح دندان پاک کند. در نتیجه، باکتریها شروع به فعالیت کرده و دندانها را تخریب میکنند.
مدت زمانی که این مواد غذایی روی دندانها باقی میمانند، عامل تعیین کننده در سرعت پوسیدگی دندان هاست. به عبارتی دیگر، اگر پس از مصرف این مواد غذایی، دندانهای کودکان را مسواک بزنید و به خوبی تمیز کنید، ریسک پوسیدگی دندان های آنان، بسیار کمتر خواهد شد.
بهترین کار این است که انتخاب مواد غذایی سالم و درک تأثیر تغذیه در سلامت دهان و دندان را از کودکی، به فرزندان خود آموزش دهید.
چگونه میتوان از پوسیدگی دندان جلوگیری کرد؟
رعایت بهداشت دهان و دندانها
مسواک زدن مکرر و نخ کشیدن، از مهمترین مراقبت های پیشگیرانه هستند. همان طور که مشاهده کردید، تشکیل پلاک، اولین مرحله از پوسیدگی دندان است که با رعایت بهداشت دندان، به راحتی میتوان از آن پیشگیری نمود.
داشتن رژیم غذایی سالم
داشتن رژیم غذایی سالم و عدم مصرف خوراکیهای مضر (که پیشتر ذکر شد) نقش مهمی در سلامت دهان و دندان ایفا میکند.
مصرف آب
مصرف آب و آشامیدنیهای سالم، به میزان مناسب، موجب ترشح کافی بزاق میشود که وظیفه شستشوی طبیعی دندانها بر عهده دارد. خشکی دهان که بر اثر عدم ترشح کافی بزاق، ایجاد میشود، یکی از مهمترین دلایل پوسیدگی دندانهاست.
تعداد دفعات مصرف مواد غذایی
تعداد دفعات مصرف مواد غذایی، در بهداشت دهان و دندان، تأثیرگذار است. بهتر است از مصرف میان وعده های غذایی پرتعداد پرهیز شود و دندانها پس از هر وعده غذایی تمیز شوند.
ظاهر مواد غذایی
شکل و ظاهر مواد غذایی نیز میتواند در پوسیدگی دندانها اثرگذار باشد. همان طور که گفته شد، خوراکیهای چسبنده و جویدنی، میتوانند به سطح دندانها بچسبند و به تشکیل پلاک منجر شوند.
بنابراین اگر به مصرف چنین خوراکیهایی علاقه دارید، بهتر است بلافاصله پس از مصرف، دندانها را مسواک بزنید؛ زیرا قوام مواد غذایی و چسبندگی آنها، به آسانی، موجب آسیب دیدگی دندانها خواهد شد.
تغییر رنگ دندان ها
تغییر رنگ دندانها، پس از مصرف برخی مواد غذایی رنگی (مانند پفک، نوشابه و چای) از تأثیرات فوری غذا بر دندانهاست. برای جلوگیری از این تغییر رنگ، بهتر است مصرف مواد غذایی رنگی را محدود کرده و پس ازمصرف این خوراکیها مسواک بزنید.
مصرف مواد غذایی تخمیر شده
مصرف مواد غذایی تخمیر شده، مانند ماست، دوغ، میتواند فضای دهان را اسیدی نموده و مواد معدنی مینای دندان را حل کند. به این فرآیند، فرسایش مینا گفته میشود. این فرآیند به صورت تدریجی و در طول زمان اتفاق میافتد.البته این مواد غذایی تخمیر شده، به لطف خاصیت اسیدی خود، می توانند باکتریهای مضر بدن را از بین ببرند، اما مصرف زیاد آنها به مینای دندان آسیب میرساند.
مصرف داروی جویدنی
مصرف داروی جویدنی میتواند ریسک فرسایش مینا را افزایش دهد. زیرا مصرف داروهای جویدنی، باعث تماس مستقیم مواد شیمیایی و دارویی، با سطح دندانها میشود.
برای تقویت دندان و لثه چه بخوریم؟تاثیر تغذیه در سلامت دهان و دندان
کمبود ویتامین و مواد معدنی، میتواند موجب ضعیف شدن مینای دندان شده و سرعت پوسیدگی آن را بیشتر کند. داشتن یک رژیم غذایی سالم و مقوی، در کنار رعایت بهداشت، میتواند دندانها را تقویت کرده و از پوسیدگی آنها جلوگیری کند.
ویتامین D، کلسیم، فسفر و ویتامین A، از مهمترین ویتامینها و مواد معدنی برای تقویت مینای دندان هستند.
همچنین رژیم غذایی سرشار از ویتامین C، آهن، کلسیم و ویتامین D، به داشتن لثه های سالم کمک میکند.
مصرف آجیل و خشکبار، میوه کامل، سبزیجات، منابع پروتئینی بدون پوست و لبنیات، به میزان کافی، میتواند این مواد مغذی را تأمین کند.
درصورتی که رژیم غذایی شما، حاوی این ویتامینها و مواد معدنی نیست، بهتر است با تجویز پزشک، از مکملهای غذایی استفاده کنید.
منبع : خمیر دندان اکتیدنت
