اِصفَهان شهری تاریخی در مرکز ایران است. این شهر مرکز استان اصفهان و نیز شهرستان اصفهان است. اصفهان، سومین شهر بزرگ ایران ،سومین شهر پرجمعیت ایران پس از تهران و مشهد و همچنین یکصد و شصت و پنجمین شهر پرجمعیت جهان و نهمین شهر پرجمعیت باختر آسیا بهشمار میرود. کلانشهر اصفهان نیز هجدهمین کلانشهر پرجمعیت خاورمیانه است.
اصفهان از روزگاران کهن تا کنون به نامهای : صفاهان ، صفویان ، پارتاک ، پارک ، پاری ، پاریتاکن، پرتیکان ، جی ، رشورجی ، سپاهان ، سپانه ، شهرستان ، صفاهان ، صفاهون ، گابا، گابیان ، گابیه ، گبی ، گی و نصف جهان سرشناس بودهاست. پس از فتح توسط اعراب مسلمان و چون در عربی حرف «پ» وجود نداشته با لهجه و حرف «ص» بصورت <اصفهان> تلفظ گردید
این شهر در بین سالهای ۱۰۵۰ تا ۱۷۲۲ میلادی به ویژه در سدهٔ شانزدهم میلادی در هنگام پادشاهی صفویان پایتخت ایران شد و رونق فراوانی گرفت. بناهای تاریخی متعددی در شهر وجود دارد که شماری از آنها به عنوان میراث تاریخی در یونسکو به ثبت رسیدهاند. این شهر به داشتن معماری زیبای ایرانی، پلهای سرپوشیده، مسجدها و منارههای منحصربهفردش نامآور است. این امر سبب شده تا در فرهنگ عامه، اصفهان نصف جهان، لقب بگیرد. این شهر در آذر ۱۳۹۴ (دسامبر ۲۰۱۵) به همراه رشت به عنوان نخستین شهرهای ایران، به شبکه شهرهای خلاق جهان زیر نظر یونسکو پیوست. براساس استانداردهای یونسکو، شهر خلاق، شهری است که از نوآوری و توانمندیهای شهروندان در توسعه پایدار شهری بهره میبرد. میدان نقش جهان نمونه برجستهای از معماری ایرانی است. این شهر دارای پانزده منطقه شهری است. از جمله دیگر آثار تاریخی اصفهان از منارجنبان، سی و سه پل، پل خواجو، کاخ چهل ستون، عمارت عالی قاپو و بسیاری از اماکن تاریخی دیگر میتوان نام برد.
شهرستان های اصفهان و کاشان دو قطب بزرگ و با اهمیت صنایع دستی استان اصفهان به شمارمی آیند که بیش ترین وزنه صنایع دستی ناحیه را به سمت خود متمایل نموده اند که مهم ترین آن ها :
سفالگری هستند.
از صنایع فعال در اصفهان میتوان به کارخانههای بزرگ فولاد مبارکه، اسنوا و ذوب آهن اصفهان اشاره کرد. صنعت طلا در اصفهان بیشترین کارگاه و بزرگترین کارخانههای طلای ایران را در خود جای دادهاست.صنایع دستی متعدد اصفهان نیز از دیرباز یکی از پایههای اقتصاد اصفهان است.
سیم کشی، زری کشی، زری بافی، گلابتون دوزی، پولک دوزی، زنجیره بافی، قالی بافی و نساجی از صنایع رایج دستی اصفهان است. این صنایع در عهد شاهان صفوی رونق فراوان داشت.
نقش دوزی، ترمه دوزی، زری دوزی، اشک دوزی، تکه دوزی، لندره دوزی، خاتمی، گلابتون دوزی، ده یک دوزی، نقده دوزی، مروارید دوزی، سرمه دوزی، ابریشم دوزی، مروارید دوزی، نقاشی، نقره کاری، تذهیب و تحریر انواع کتاب قرآن، نقاشی روی صدف، نمدمالی، خراطی، سیم کشی و زرکشی، پولک دوزی، زنجیره بافی، نساجی، پاپیه ماشه، پوست دوزی، گیوه دوزی، عبابافی، گلیم بافی، بافت خورجین، مخمل بافی، سکه دوزی، ورشوسازی، ملیله بافی، نقش دوزی، زنار دوزی(اریب دوزی)، مضاعف دوزی، شرابه دوزی، اشک دوزی، مخمل دوزی، تکه دوزی، لندره دوزی، تار دوزی، یراق دوزی، سکمه دوزی، شیشه گری، ابریشم دوزی، کتیبه دوزی، مسگری، چاپ پارچه و شرفه دوزی
مهمترین مکانهای جالب توجه اصفهان عبارتند از:
گز سوغات مخصوص اصفهان است که مورد علاقه گردشگران داخلی و خارجی می باشد از دیگر سوغات این شهر میتوان
مشهورترین غذای سنتی اصفهان