مقدمه
بودجه کل کشور، برنامه مالی دولت است که برای یک سال مالی تهیه و حاوی پیش بینی درآمدها و سایر منابع تامین اعتبار و برآورد هزینه ها برای انجام عملیاتی که منجر به نیل سیاست ها و به اهداف قانونی می شود. بر اساس اصل تقدم درآمد بر هزینه ها پرداختهای بودجه کل کشور تحت تاثیر دریافتهای دولت است. مکانیزم تهیه و تنظیم بودجه کل کشور ایجاب مینماید که ابتدا توان دریافتیهای دولت در سال بودجهای مربوط ،پیش بینی و سپس بر اساس آن پرداختی ها را مشخص نماید. با توجه به مقررات قانون بودجه کشور تمام دستگاههای استفاده کننده از بودجه کل کشور باید پیش نیازهای اعتباری خود را برای سال بعد در قالب ارقام به سازمان برنامه و بودجه ارسال نمایند. برنامه بودجه پس از تنظیم، در قالب لایحه به مجلس تقدیم میشود.
نمایندگان مجلس شورای اسلامی در نشست علنی صبح دوشنبه، ۵ اسفند ماه ۹۸، پس از استماع نظرات موافقان و مخالفان، کلیات بودجه سال ۹۹ را با ۶۷ رای موافق، ۱۱۴ رای مخالف و ۳ رای ممتنع از مجموع ۱۹۱ نماینده حاضر در مجلس، رد کردند.
مخالفان کلیات لایحه بودجه همخوانی نداشتن آن با برنامه ششم توسعه، بیتوجهی به شرایط جنگ اقتصادی و اصلاح حداقلی در ساختار بودجه را به عنوان مهمترین دلایل مخالفت خود عنوان می کردند اما در مقابل موافقان معتقد بودند که به دلایل شرایط خاص تحریم، نمیتوان انتظار تطابق جدی آن با برنامه ششم توسعه را داشت؛ آنها همچنین افزایش درآمدهای مالیاتی و کاهش اتکا به نفت را از نقاط قوت این بودجه عنوان میکردند.
در ادامه مهمترین دلایل مخالفت و موافقت نمایندگان در مورد کلیات بودجه سال آینده کل کشور را بازخوانی می کنیم.
مخالفان چه میگویند؟
حسن نوروزی؛ نماینده رباط کریم و بهارستان
یادمان نرود که بودجه باید برشی یک پنجمی از برنامه ششم توسعه باشد اما در مصوبه کمیسیون تلفیق این برش وجود ندارد...برنامه ششم توسعه توسط همین مجلس تصویب شده و جای سوال است که چرا در تصویب بودجه در کمیسیون تلفیق به موضوعات مهم و مورد تاکید برنامه ششم، توجه نشده است...متاسفانه مواردی مانند اولویت اقتصادی با هدف جذب دانش و فناوری، جذب سرمایه های شرکت های جهانی در زنجیره تولید داخلی، سامان دهی معافیت های مالیاتی و حذف معافیت های مالیاتی غیرضرور، مالیات بر سپرده های بانکی، مالیات بر عایدی سرمایه املاک و خانه های لوکس و جلوگیری از فرار مالیاتی در برخی مشاغل در بودجه سال آینده دیده نشده است...بودجه باید چابک و برنامه محور بود و متکی بر فروش نفت نباشد اما این موارد در بودجه 99 دیده نمیشود.
حمیدرضا فولادگر؛ نماینده اصفهان
همه امیدمان این بود که بعد از فرمایش رهبر معظم انقلاب و سلسله جلساتی که در سه قوه برای بودجه برگزار میشد آثار اصلاح ساختار بودجه را شاهد باشیم...هر چند اقداماتی برای موضوع اصلاح ساختار بودجه انجام شد اما بسیار کم و کماثر بود...بنده به عنوان عضو کمیسیون تلفیق بودجه میگویم که اصلاح ساختار بودجه ۹۹ اصلاحات به ندرت و حداقلی بود...شرایط اقتصادی کشور تحریمی است هر چند موضوع FATF و قرار گرفتن ما در لیست سیاه با وضع فعلی تحریم خیلی تفاوتی برای ما ندارد چرا که آمریکا مدام در حال تحریم ما است...اعدادی که در یکی از جداول بودجه تعیین شده 100 هزار میلیارد برای واگذاری دارایی سرمایه پیشبینی شده است و این برای اولین بار استقراض از صندوق توسعه را نشان میدهد...دلایل بودجه سال آینده برای فرار مالیاتی ذکر نشده و فشار به سازمان مالیاتی همچنان بالا است...واگذاری دارایی مالیاتی بنا بر اقتضائات فعلی کشور مناسب نیست...در لایحه بودجه همچنان اعتبارات تملک دارایی سرمایهای یک هفتم سرمایهها است.
مصطفی کواکبیان؛ نماینده تهران، ری، شمیرانات، اسلامشهر
ما در سالهای گذشته بارها گفتیم که باید بودجه تصحیح شود ولی کسی توجهی به آن نکرد؛ اگر بخواهیم واقعیتهای اقتصادی خود را در نظر بگیریم بودجهای متفاوت از بودجه مصوب کمیسیون تلفیق خواهیم داشت...اصلاح ساختاری بودجه توسط مجلس انجام نشده و این موضوع مصوبه شورای هماهنگی اقتصادی سران قواست...200 هزار میلیارد تومان مالیات طبق بودجه 99 در نظر گرفته شده در حالی که صاحبان کارخانجات مواد اولیه نداشته و قرار است مالیات از طبقات ضعیف ومتوسط جامعه گرفته شود. لذا ما نگران این فشار بر مردم هستیم...بر اساس آمار بودجه 99 منابع اعتباری شرکتهای دولتی چند درصد رشد داشته و گویا قرار است درب بر همان روال قبلی بچرخد. در حالی که باید این بودجه را کاهش میدادیم.
ابوالفضل ابوترابی؛ نماینده نجف آباد، تیران، کرون
دولت در بودجه سال آتی به هیچ عنوان شرایط جنگ اقتصادی کشورمان را در نظر نگرفته است...با آنکه رهبر معظم انقلاب تاکید زیادی بر اصلاح لایحه بودجه و اقتصاد کشور کردهاند اما دولت اجرایی نکرد و برخلاف قانون اساسی اعلام کرد که بودجه را دوساله به مجلس ارائه خواهد کرد؛ دولت با این کار فقط با اعداد و ارقام بازی کرد و ساختار بودجه را اصلاح نکرد...سال گذشته بارها اعلام کردیم خرید تضمینی گندم باید از سوی دولت اصلاح شود اما دولت این کار را نکرد و مجبور شد گندم را با قیمت بالایی از خارج تهیه کند.این در حالی است که دولت در بودجه 99 این اشتباه خود را تکرار کرده است؛ به دلیل قیمت پایین خرید تضمین گندم کشاورزان یا آن را به دام میدهند یا به خارج از کشور صادر میشود...باید فروش نفت خام در سال آتی صفر شود که این تصمیم عین اقتدار است و بر همین اساس پیشنهاد میکنم به اعتبار در نظر گرفته شده برای دولت در بخش فروش نفت خام صفر دیده شود. این در حالی است که رقم بالایی در بودجه 99 در نظر گرفته شده است...دولت رقم غیرواقعی در بخش درآمدی فروش نفت خام در نظر گرفته و عمدا به مردم دروغ میگوید. این در حالی است که همگان میدانند این رقم غیرواقعی و غیر استحصال است....50 هزار میلیارد تومان اعتبار در بخش درآمدی فروش اموال مازاد دولتی در بودجه آتی مصوب شده است. در حالی که این رقم در سال جاری 32 هزار میلیارد تومان بوده است و میدانیم که رسیدن این رقم به 50 هزار میلیارد تومان غیرواقعی است...سال قبل با پیشنهاد مجلس افزایش حقوق کارمندان پلکانی معکوس مصوب شد این در حالی است که دولت برخلاف مصوبه عمل کرد و در نهایت رقم هم ترازی حقوق را به همسان سازی تنزل داد. که نشاندهنده عدم اراده دولت بر اجرای مصوبه مجلس بود...امروزه در بخش حقوق و دستمزد کارگران و کارمندان دچار سرخوردگی اجتماعی شدهایم. به طوری که کارگر نمیداند چگونه با حقوق یک میلیون و 600 هزار تومانی زندگی کند...در بودجه سال 99 تمرکز گرایی کردهایم و کار به دست افراد دارنده امضاهای طلایی افتاده است. چرا دولت بخش زیادی از اختیارات و تصمیمگیریها را به فرمانداران به منظور تصمیمگیری محلی نداده است و اختیار آنان حداقلی است...حدود 80 هزار میلیارد تومان اوراق قرضه در بودجه 99 در نظر گرفته شده که به نظرم این اوراق قراضه است. به طوری که بچههای ایران از هم اکنون بدهکار شدهاند و ما عملا بدهی زیادی را برای آنها به میراث گذاشتهایم.
نادر قاضی پور؛ نماینده ارومیه
بودجه کل کشور همچنان فزاینده بوده و اوراق مشارکت و خزانه جمهوری اسلامی که میتواند تحت تأثیر بازار پول باشد، اما متأسفانه نتیجه آن فقط خلق پول است...متأسفانه در لایحه بودجه 99 کل کشور به حقوق کارمندان، بازنشستگان و کارگران توجهی نشده و همچنین حمایت ویژهای از صادرات کشاورزی صورت نگرفته است. هیچ اثر حمایتی در بودجه سال آینده از صنعت کشاورزی وجود ندارد... عدد و رقم و اعداد مشخصشده در لایحه بودجه علاوه بر سالهای قبل، دقیق و درست نیست.
حشمتالله فلاحتپیشه؛ نماینده اسلام آباد غرب
براساس گزارش مرکز پژوهشها متأسفانه بالاترین تخلفها در حوزههای رشد اقتصادی، کاهش تورم، ایجاد اشتغال و... در بودجه صورت گرفته است...بسیاری از درآمدهای پیشبینی شده در بودجه محقق نمیشود. یکی از این موارد فروش اوراق مشارکت است که متأسفانه 5 تا 6 برابر میانگین عملکرد بودجه عمرانی قرار است اوراق فروخته شود که با این کار، آینده کشور را به فروش گذاشتهایم و آیندگان از ما گله خواهند کرد. همچنین در این بودجه، استقراض خارجی دیده شده است که با اجرای آن احکام، کشور مقروض میشود...عدم شفافیت بودجه درآمدهای نفتی، رانت بزرگی را برای برخی ایجاد میکند. پیشبینی شده که 8 هزار میلیارد تومان نفت به بدهکاران دولت فروخته شود، در حالی که باید تمام فروش نفت از طریق شرکت ملی نفت صورت گیرد، اما با این اقدام، رانت زیادی برای عدهای ایجاد میشود...باز هم پیشبینی شده که از صندوق بابت موضوعاتی مثل آب روستایی و ... پول برداشت شود، این در حالی است که دولت هر سال باید 2 درصد بیشتر از سال قبل سهم صندوق توسعه ملی را واریز کند، اما نه تنها این چند سال این 2 درصدها واریز نشده، بلکه برای برداشت بیشتر از صندوق توسعه ملی پیشبینی هم میشود...درآمدهای دولت در بودجه شفاف نیست. با این شیوه نگارش بودجه، ردیفهایی که در گذشته شفاف بود، به بندهای کلی و احکام کلی و غیرشفاف تبدیل شدهاند...فروش اوراق قرضی که در بودجه پیشبینی شده یک شعار انتخاباتی برای دولت و یک یأس و ناامیدی بزرگ برای ملت است.از شما نمیخواهم که به بودجه رأی ندهید، اما از شما میخواهم تا جایی که میتوانید ارقام را واقعی کنید و اگر عملکرد عمرانی یکسوم است، همان میزان را در بودجه بیاورید، نه اینکه ارقام غیرواقعی پیشبینی کنید که در سال آینده محقق نمیشوند و بیشتر کشور را دچار مشکل خواهند کرد.
حمیدرضا حاجی بابایی؛ نماینده همدان و فامنین
لایحه بودجه سال آینده دارای چهار عیب عدم شفافیت، عدم عدالت اجتماعی، نداشتن چهره روشن از اشتغالزایی و مغایرت با اسناد بالادستی به خصوص برنامه ششم توسعه است. دولت 27 هزار میلیارد تومان درآمدهای مالیاتی را افزایش داده است، اما سقف بودجه شفاف نیست. همچنین تبصره 14 با 250 هزار میلیارد تومان باید در سقف بودجه قرار میگرفت که این درآمد در سقف بودجه لحاظ نشده است. بحث حقوق و دستمزد در بودجه بسیار ناعادلانه است و افزایش 15 درصدی حقوق یک ظلم به کسانی است که حقوقهای پایین میگیرند، لذا از شما نمایندگان مجلس میخواهم زیربار این ظلم نروید. کاش نظام رتبهبندی معلمان اجرا نمیشد و همین 15 درصد به معلمان و بازنشستگان هم داده میشد. بحث پتروشیمیها و 14.5 درصد بودجه وزارت نفت جزو مواردی است که اصلاً شفاف نیست، گرچه این عدم شفافیتها در بسیاری از بندها و احکام دیده میشود. با ادغام یارانه ماهانه و یارانه کمک معیشتی، دریافتی مردم بسیار کاهش یافته، لذا پیشنهاد میکنم مجلس به هیچ عنوان زیربار این بودجه نرود و فکر میکنم بهترین دلیل برای آن هم کمک به خود دولت است، چرا که مشخص است با اجرای چنین بودجهای چه فجایعی در سال 99 به وقوع میپیوندد. به نظر من بودجه 3 دوازدهم تصویب کنید و این بودجه را به کمیسیون تلفیق بفرستید تا دوباره تصویب شود، حتی بهتر است این بودجه در مجلس آینده به تصویب برسد تا نمایندگان بعدی شما را محکوم نکنند...لایحه بودجه 99 نه منابع درستی دارد و نه این منابع قابل اجرا است، لذا اتفاقی که در سال آینده رخ دهد، شما نمایندگان مجلس هم سهیم هستید و بهتر است از الان زیربار تهمتها نروید و بررسی بودجه را به فرصت دیگری موکول کنید.
موافقان چه میگویند؟
ولی ملکی؛ مشکین شهر
ما در شرایط بحرانی بودجه مینویسیم و وضعیت کشور از لحاظ سیاسی و اقتصادی خاص است. در حال حاضر شرایط عادی نیست که مخالفان کلیات لایحه بودجه در صحبتهایشان به برنامه ششم اشاره کردند. پیشبینیها در برنامه ششم در شرایط عادی بود، اما زمانی که در شرایط اضطرار بودجه مینویسیم، بنابراین عمل به پیشبینیهای برنامه در چنین شرایطی منطقی به نظر نمیرسد. با توجه به شرایط تورمی که در کشور وجود دارد باید در بودجه ببینیم چقدر نسبت به موضوع تورم بها داده شده است تا آن را مهار کند. ما باید حرفهایی بزنیم که به پشتوانه مباحث تولید ناخالص ملی توجه ویژهای شود، وقتی محدودیت منابع داریم، انتظارات در شرایط عادی منطقی نیست. همین که از منابع بانک مرکزی استفاده نشده است، خود به مهار تورم کمک کرده است. علیرغم تمامی محدودیتها باید ببینیم برای تولید و اشتغال چه فکری شده است. وقتی ایجاد یک میلیون شغل در تبصره 18 لایحه بودجه سال 99 کل کشور پیشبینی شده است باید به این مسأله توجه ویژهای کنیم؛ چراکه این امر مطلوب است. درباره تولید و اشتغال و همچنین توجه به طرحهای عمرانی توجه ویژهای در بودجه شده است. اگر این طرحها را در اینجا لحاظ نمیکردیم جای سؤال بود. اگر بخواهیم به هدف غایی برسیم، محدودیت منابع این اجازه را به ما نمیدهم لذا متناسب با شرایط باید تصمیم بگیریم...در بودجه 99 اختیار را حتی در پروژههای ملی در اختیار استانداران قرار دادیم و این خود خوشایند است...اینکه در لایحه بودجه سال 99 توجه ویژهای به موضوع تأمین کالاهای اساسی و دارویی شده است جای تشکر دارد و وزارت صمت در این خصوص تدابیر ویژهای اندیشیده است، همچنین انبارها نسبت به سال گذشته ضریب امنیت تأمین کالاها را در بهترین شرایط دارند. در بودجه ریزی به معیشت مردم توجه اساسی شده است، همچنین در مناطق محروم نسبت به سالهای گذشته اشتغال مردم مورد توجه بیشتری قرار گرفته است که این جای خوشحالی دارد. اگر ما تحت تحریم نبودیم طبیعی است که کارهای عمرانی در شرایط بهتری قرار میگرفت، لذا راهکارهای اجرایی را باید ارائه کنیم. اتمام پروژههای تأثیرگذار بزرگ در سال آینده مورد توجه قرار گرفته است چراکه یکی از مشکلات کشور تعریف پروژههای مختلف بوده و نمایندگان و مسؤولان با لابیهای زیاد پروژههای زیادی را در نقاط مختلف کشور تعریف میکردند که متأسفانه به بهرهبرداری نرسیدهاند، اما در بودجه 99 شرایطی پیشبینی شده که این پروژهها به اتمام برسد... در شرایط موجود و پروژههای تولیدی نیمهتمام مانده رسیدن به شرایط مطلوب دور از انتظار است.
علیرضا رحیمی؛ نماینده تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر
برنامهمحور کردن بودجه سال 99 از سوی دولت و کمیسیون تلفیق مورد توجه قرار گرفته است ضمن اینکه این کمیسیون هم عنایت ویژهای به مولدسازی داراییهای دولت داشته است. تفکیک یارانههای پیدا و پنهان در بودجه در سالهای اخیر همواره مورد بحث و بررسی قرار گرفته است، اما کمیسیون تلفیق در بودجه سال 99 این مهم را از یکدیگر تفکیک کرده و تلاش کرد تا آمار دقیقی برای برنامهریزیهای آتی با این جداسازی ایجاد کند. بودجه سال 99 بودجهای تحریممحور و مقاومتی است و بر همین اساس نیازهای کشور را مورد توجه قرار میدهد. دولت در لایحه بودجه سال 99 در بخش درآمدهای نفتی 11 میلیارد دلار درآمد را در نظر گرفته بود اما کمیسیون تلفیق این درآمد را به 8 میلیارد دلار کاهش داد. بودجه سال آتی زمانی به صحن علنی مجلس آمده است که تصمیم اخیر FATF منجر به کاهش درآمدهای نفتی ایران خواهد شد، لذا این بودجه بعد از تصمیم اخیر FATF در کمیسیون تلفیق میزان درآمدهای نفتی دولت از 8 میلیارد هم کاهش مییافت. 2 درصد از هزینههای شرکتهای دولتی سودده به هزینههای آموزش و پرورش و معلمان داده شده و بر همین اساس اعتبار خوبی برای محرومیتزدایی و همسانسازی حقوق بازنشستگان و حقوق و معوقات کارگران و حوادث طبیعی تخصیص یافته است. کمیسیون تلفیق به بودجه بنیه دفاعی کشور در سال آینده نگاهی ویژه داشته و قطعا در این بخش کسری بودجه نخواهیم داشت. هزار میلیارد تومان بودجه برای رتبهبندی معلمان در بودجه 99 در نظر گرفته شده است. بودجهریزی مبتنی بر عملکرد محوری از دیگر موضوعات مفید لایحه بودجه 99 است.
سیده فاطمه ذوالقدر؛ نماینده تهران، ری، شمیرانات و اسلامشهر
بر اساس بند «پ» ماده 7 قانون برنامه ششم توسعه دولت مکلف شده که تا آخر برنامه ششم اعتبارات جاری همه دستگاهها بر اساس بودجهریزی مبتنی بر عملکرد باشد که این کار در لایحه بودجه سال 99 به صورت کامل و قبل از اتمام برنامه ششم انجام شد. بر این اساس کار مشخصی که انجام میشود اعتبارات به دستگاهها تخصیص مییابد که قطعاً این بودجه هم کمتر خواهد بود. در بررسی لایحه بودجه در کمیسیون تلفیق در حوزه تعیین درآمدهای مالیاتی افزایش عدالت مالیاتی ایجاد شد که از مواردی که در این باره میتوان به آن اشاره کرد مالیات بر خانههای گرانقیمت است که بیش از یک میلیارد تومان قیمت دارند و خودروهای گرانقیمت با قیمت بالای 700 میلیون تومان واحدهای مسکونی خالی که در جمع حدود 3 هزار میلیارد تومان میتواند افزایش درآمد مالیاتی را به همراه داشته باشد و از همه مهمتر در این ماجرا ما عدالت مالیاتی را داریم. این زیبنده یک کشور اسلامی نیست که فقط کارگران، کارمندان و اقشار ضعیف مالیات بدهند و اقشار توانمند زیر بار پرداخت مالیات نروند و ما فرار مالیاتی داشته باشیم. از دیگر نکات مثبت بودجه 99 میتوان به این مورد اشاره کرد که افزایش یک درصد هزینههای شرکتهای دولتی به 2 درصد از کارهای بسیار خوب و مثبتی است که درباره بودجه 99 انجام شده که از این مبلغ 5 هزار میلیارد تومان به آموزش و پرورش و آموزش عالی تخصیص یافت که از این میان حدود 3700 میلیارد تومان سهم آموزش و پرورش و 1250 میلیارد تومان نیز سهم دانشگاهها، مؤسسات پژوهشی برای کارهای تحقیقاتی بود و بناست که بین آنها توزیع شود. یکی دیگر از مواردی که در جریان بررسی لایحه بودجه 99 در کمیسیون تلفیق تصویب شد. بودجه کاهش فقر است که حدود 18 هزار میلیارد تومان بودجه مربوط به این بخش افزایش یافت. بیش از نیمی از جمعیت ما زیر خط فقر هستند و قطعاً این گونه بودجهها میتواند به اقشار ضعیف و فقیر کمک کند. در بودجه 99، 6 هزار میلیارد تومان برای یکسانسازی حقوق بازنشستهها در نظر گرفته شده و 3 هزار میلیارد تومان هم برای رتبهبندی معلمان تخصیص یافته که قطعاً با افزایش یک درصدی شرکتهای دولتی به 2 درصد رتبهبندی معلمان نیز افزایش خواهد داشت. با پیشنهاد فراکسیون زنان 500 میلیارد تومان در کمیسیون تلفیق برای بیمه زنان سرپرست خانوار و همچنین بدسرپرست بودجه تخصیص یافت، همینطور برای بیمه هنرمندان، صنایع دستی، قالیبافان و برای اولین بار هم بیمه راهنمایان تورهای گردشگری بودجه تخصیص داده شد و ما پیشنهاد دادیم که حدود 2 هزار نفر از این قشر هم تحت پوشش بیمه قرار گیرند. در ارتباط با یارانهها باید گفت که یارانهها در سال 99 هدفمند و یک کاسه شد، تمام هزینهها که ماهیت یارانهای دارد زیر تبصره 14 و جدول 14 قرار گرفت و افزایش درآمد خوبی را هم در این حوزه داشتیم به ویژه برای مستمری مددجویان کمیته امداد و بهزیستی که در این باره ما 20 درصد افزایش مستمری داشتیم همچنین در جدول شماره 9 بودجه به هیأت امنای صرفهجویی ارزی در معالجه بیماران جهت خرید عضو مصنوعی، پروتز، کاشت حلزون شنوایی، بیماران اوتیسم و ... بودجه اختصاص داده شد. همچنین در بودجه لایحه بودجه سال 99 و مصوبات تلفیق در این راستا افزایش اعتبارات سازمان بهزیستی کشور را داریم که مبلغ 200 میلیارد تومان از محل افزایش جرایم راهنمایی و رانندگی به منظور تأمین هزینههای معلولین شدید، ضایعه نخاعی حاصل از تصادفات رانندگی و پیشگیری از معلولیتها و همینطور 100 میلیارد تومان از محل افزایش قیمت هر پیامک برای اجرای مواد 5 و 8 قانون حمایت از افراد دارای معلولیت و ساماندهی کودکان کار و خیابانی تخصیص داده شد. علاوه بر این به سازمان دیه نیز بودجه مناسبی داده شد، 350 میلیارد تومان جهت کمک به آزادی زندانیان، زندانیان معسر با اولویت زنان زندانی معسر در بودجه سال 99 تخصیص یافت. علاوه بر این 500 میلیارد تومان جهت توانمندسازی پرداخت تسهیلات و خرید انشعابات و توسعه تأسیسات خانگی و کارگشایی امور با پیشنهاد معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم تخصیص یافت که با این مصوبه ما شاهد توسعه و آبادانی روستاها و مناطق محروممان باشیم. موضوع دیگری که با پیشنهاد فرهنگی در کمیسیون تلفیق در جریان بررسی لایحه بودجه سال 99 تصویب شد افزایش وام ازدواج به 50 میلیون تومان بود، همگی مستحضرید وام ازدواج در سال 95 به میزان 3 میلیون تومان بود که ما در هر سال افزایش این وام متناسب با تورم را داشتیم. امسال در بودجه 99 این افزایش به 50 میلیون تومان رسید، با دوره بازپرداخت 7 ساله و یک ضامن که امیدواریم مبلغی که به این امر تخصیص یافته کمکی برای تشکیل زندگی و خانواده باشد و به درستی و با نظارت این وام واگذار شود. در اجرای بند «ب» ماده 83 قانون برنامه ششم توسعه و ماده 52 قانون احکام دائمی برنامه توسعه کشور، بانک مرکزی مکلف شده از طریق بانکهای عامل مبلغ 70 هزار میلیارد ریال از محل منابع سپردههای پسانداز و جاری قرضالحسنه به سازمان بهزیستی کشور با معرفی دستگاههای ذیربط به مددجویان و کارفرمایان، طرحهای اشتغال مددجویی با اولویت زنان سرپرست خانوار به صورت تسهیلات قرضالحسنه که باز هم با بازپرداخت 7 ساله است تخصیص یابد که امیدواریم از طریق این مصوبه به اشتغال مددجویان و محرومان کمک شود. فراکسیون ورزش هم برای بودجه 99 پیشنهادات خوبی داشت که از جمله آن میتوان به این مورد اشاره کرد که عوارض خروج از کشور برای ورزشکاران به همان قیمت خروج اول حساب شود که کمکی برای ورزشکارانمان باشد. همچنین در لایحه بودجه سال 99 و مصوبات تلفیق در این باره آمده است که از محل درآمد پخش مسابقات ورزشی مبلغی به وزارت ورزش داده شود.
مهرداد لاهوتی؛ نماینده لنگرود
برخی از نمایندگان عنوان کردند که در بودجه به استانها توجهی نشده است، در حالی که دولت در این لایحه اختیار 600 طرح بزرگ ملی را به استانها وگذار کرده و به جای اینکه برای این طرحها در تهران تصمیمگیری شود، به استانها واگذار شده تا با توجه به شرایط آن استان تصمیمگیری شود. برخلاف ادعای مخالفین بودجه، منابع درآمدی دولت کاملاً مشخص است. نمایندگان مجلس اگر پیشنهاد دیگری دارند میتوانند در جریان بررسی جزئیات مطرح کنند و بودجه را تغییر دهند، اما باید به این نکته توجه کرد که بودجه سال 99 براساس واقعیات کشور بسته شده است. در بودجه پیشبینی شده که 50 هزار میلیارد تومان از اموال مازاد خود را واگذار کند، در حالی که همه میدانید دولت 7 هزار میلیارد تومان اموال مازاد دارد، پس چه اشکالی دارد که این مجوز را به دولت بدهیم تا اموال مازاد خود را واگذار کند. افزایش درآمدهای مالیاتی در بودجه را از نقاط قوت آن است. دولت پیشبینی کرده 175 هزار میلیارد تومان از مالیات کسب درآمد کند که به نظر من یکی از تصمیمات درست دولت است، چرا که ما باید کشور را با مالیات اداره کنیم و با توجه به شرایط تورمی و تحریم، دولت میتواند درآمدهای خود را از مالیات تأمین کند. یکی از اقدامات خوب دولت در بودجه سال آینده، اخذ مالیات از خانههای خالی، خانههای لوکس و خودروهای لوکس است که 700 هزار میلیارد تومان از محل خانههای خالی پیشبینی شده است. همچنین بر خانههای بالای 10 میلیارد تومان نیز مالیات تعلق میگیرد که تمام اینها دغدغه نمایندگان مجلس بود که حالا در بودجه 99 به آن رسیدهایم. دولت پیشبینی کرده که 80 هزار میلیارد تومان اوراق منتشر کند که مورد انتقاد برخی از دوستان است که باید به این نکته توجه شود که دولت باید در سال آینده حدود 50 هزار میلیارد تومن از اوراقهای قبلی که فروخته برگشت بزند، بنابراین آنچه برای دولت میماند 30 هزار میلیارد تومان است. سقف درآمدهای دولت را به 56 هزار میلیارد تومان و هزینههای جاری را به 430 هزار میلیارد تومان رساندیم و 83 هزار میلیارد تومان بودجه عمرانی پیشبینی کردیم که تمام این تصمیمات از سوی مجلس گرفته شده است. در سال آینده سهم صندوق توسعه ملی باید به 36 درصد میرسید که دولت آن را 20 درصد درنظر گرفته، اما قرار نیست این 16 درصد را برای خود بردارد، بلکه آن را از صندوق قرض گرفته و در واقع دولت به صندوق بدهکار میشود و این تنها کاری است که دولت میتواند در شرایط تحریمی انجام دهد. یکی از نکات مثبت بودجه، توجه دولت به معیشت مردم است که کف حقوق کارمندان را از یک میلیون و 500 هزار تومان به 2 میلیون و 800 هزار تومان رساند که این نکته بارزی است. شاید برخی از انتقادات دوستان درست باشد، اما باید توجه کنیم که در شرایط تحریمی هستیم و دولت تمام تلاش خود را کرده تا بودجه خود را به بانکها تحمیل نکند که اگر این کار را میکرد، تورم زیادی ایجاد میشد.
صدیف بدری؛ نماینده اردبیل، نمین، نیر، سرعین
یکی از ویژگی های مصوبه کمیسیون تلفیق این است که طبق آن دولت موظف شده تا اعتبارات جاری دستگاه های اجرایی را بر مبنای عملکرد انجام دهد. یکی از ویژگی های بودجه ریزی مبتنی بر عملکرد افزایش بهره وری دولت است. یکی دیگر از نکات مثبت مصوبه کمیسیون تلفیق شفاف سازی یارانه ها است، همه اعتباراتی که ماهیت یارانه داشته است در جدول تبصره 14 آورده شده که قابل رصد و کنترل است. یکی دیگر از نکات مثبت کمیسیون تلفیق، تجمیع یارانه های کلی و معیشتی از بابت افزایش قیمت بنزین است...در بند د تبصره 16 لایحه به دولت اجازه برداشت یک درصد از بودجه شرکت های دولتی برای اختصاص به آموزش و پرورش داده شده بود، کمیسیون تلفیق این رقم را به 2 درصد افزایش داد و در کنار آن به مسائل پژوهشی آموزش عالی هم عنایت ویژه داشته است...افزایش بودجه عمرانی وزارت آموزش و پرورش، همسان سازی حقوق بازنشستگان، همسان سازی حقوق و مزایای فرهنگیان از دیگر نکات مثبت کمیسیون تلفیق است. همچنین کمیسیون تلفیق اعتبارات دانشگاه ها را نیز به میزان قابل قبولی افزایش داده است... در زمینه مالیات، مالیات بر خانه های بالای یک میلیارد، مالیات بر خودروهای بالای 700 میلیون و همچنین مالیات بر خانه های خالی در نظر گرفته شده که اقدام مناسبی است. افزایش مبلغ وام ازدواج به ازای هر نفر 50 میلیون تومان از دیگر ویژگی های مصوبه کمیسیون تلفیق است اما نظام پرداخت ها، افزایش پلکانی مالیات بر حقوق ها، برداشت از صندوق توسعه ملی بیش از سال گذشته، بدهکار کردن آینده با فروش کلان اسناد خزانه اسلامی و همچنین عدم نظارت مجلس در اجرای بودجه سالانه، از نقاط ضعف مصوبه کمیسیون تلفیق محسوب میشود.
محمدحسین فرهنگی؛ نماینده تبریز، آذرشهر و اسکو
سقف پایین و حداقل حقوق یکی از مشکلات بودجه سال گذشته بود که افزایش قابل توجهی داشت از طرفی یکی کردن یارانهها یکی از نکات مثبت بودجه سال 99 است چرا که مشکلات و ناعدالتیهای زیادی را ایجاد کرده بود. بودجهریزی عملیاتی یکی از اقدامات بسیار مهم دولت در تنظیم بودجه سال آتی است. بودجهریزی عملیاتی در شرایط فعلی اقتصادی کشور کار آسانی نبوده و اقدام دولت قابل تقدیر است. متأسفانه نمایندگان فرصت کافی برای ارائه پیشنهادات خود نداشتهاند چرا که اکثر آنها درگیر انتخابات بودهاند و این لایحه بودجه بدون پیشنهادات بسته شد از این رو خواهشمندم هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی تدبیری بیاندیشد و حتی با ایجاد فرصت یک روزه برای ارائه پیشنهادات میتواند تأثیر بسیاری بر آرای مخالفان لایحه بودجه داشته باشد. نحوه افزایش حقوقها را یکی دیگر از مشکلات بودجه سال آینده بوده و بهتر است برای افزایش حقوقها به جای درصد ثابت رقم ثابتی در نظر گرفته شود.
هادی قوامی؛ نماینده اسفراین
بودجه سند دخل و خرج است و باید تلاش کنیم میانگین و بالانسی را در این خصوص درنظر بگیریم تا در نهایت کسری بودجه را جبران کنیم. ما به اثرات تحریمهای ظالمانه به کشورمان واقف بوده و کاهش درآمدهای نفتی را مشاهده میکنیم. این در حالی است که ما در سالهای پیش 2 میلیون و 400 هزار بشکه نفت میفروختیم، اما امروز این میزان به یک میلیون بشکه تنزل پیدا کرده است.باید به دلیل کاهش درآمدهایمان، کاهش هزینهها را درنظر بگیریم. برای اولین بار مالیات بر خانههای لوکس، مالیات بر خودروهای لوکس و مالیات بر خانههای خالی را در کمیسیون تلفیق به تصویب رساندیم که منجر به درآمد 4 هزار میلیارد تومانی برای دولت خواهد شد، ضمن اینکه این کار براساس مالیات بر عایدی بر سرمایه و دارایی بوده است که امیدواریم در سال 99 این موضوع هم عملیاتی شود. فروش اوراق باعث شده است که خیلی از پروژههای عمرانی در کشورمان مانند راه و راهسازی و آزادراه، سدسازی، راهآهن و... انجام شده و پیمانکاران در زمان سررسید اوراق به بانک مراجعه کرده و پول خود را بگیرند و وقتی این اعتبار صفر شود، عملا پروژههای عمرانی در کشورمان متوقف خواهد شد و تورم افزایش مییابد. در کمیسیون تلفیق برای افزایش حقوقها 15 درصد را درنظر گرفتیم، ضمن اینکه طبق نظر کمیسیون تلفیق سال آینده حقوقبگیر زیر 2 میلیون و 800 هزار تومان نخوااهیم داشت، این در حالی است که ما کوشیدیم فشار به مردم و اقشار ضعیف جامه را بکاهیم. معافیتهای مالیاتی را به 3 میلیون تومان افزایش دادیم و با این کار حداقل 4 هزار میلیارد تومان به سمت عدالت در جامعه حرکت کردیم و تلاش کردیم حمایت از گروههای فرودست و مستضعف را افزایش دهیم. 3 هزار و 750 میلیارد تومان طبق لایحه بودجه سال99 به آموزش و پرورش و بازنشستگان فرهنگی و همچنین کمک به دانشگاهها درنظر گرفتیم. اصل بر سالیانه بودن بودجه است و بودجه چنددوازدهم زمانی قابل ارائه است که کشور دچار بحران شود، ولی وقتی مجلس محکم و استوار در هفتههای بعد هم حضور دارد و میتوانیم مشکلات را کم کنیم، چرا به سمت بودجه چنددوازدهم برویم. اگر لایحه بودجه 99 به کمیسیون تلفیق بازگردد، فرصت را از کشور گرفته و خسارات و آثار زیانباری را به اقتصاد کشورمان تحمیل خواهیم کرد. نباید به دلیل ایرادات جزئی به کلیات بودجه رأی ندهیم. 8 هزار پیشنهاد از سوی نمایندگان مجلس برای جزئیات لایحه بودجه سال 99 درنظر گرفته شده است. یکی از نقاط قوت بودجه 99 آن است که سیاستها را به سمت کنترل هزینهها و کنترل تورم ببریم. با اتفاقی که در تبصره 4 لایحه بودجه رخ داده است، 2 میلیارد دلار از محل صندوق توسعه ملی برای تقویت بنیه دفاعی کشور درنظر گرفته شده است. امکان ورود پول و درآمد فروش نفت به کشورمان بسیار سخت است و وقتی شرایط اینگونه است چگونه 60 میلیارد دلار سرمایهگذاری خرجی درکشورمان ایجاد شود. در تبصره بودجه 260 هزار میلیارد تومان منابع وجود دارد که از افتخارات دولت فعلی است و توانستهایم ضمن تأمین نیازهای داخلی، به سمت فروش بنزین و استحصال درآمدهای ارزی آن برویم. همچنین اگر پالایشگاه ستاره خلیج فارس افتتاح نمیشد، دقیقا به میزان فروش نفتمان باید بنزین وارد میکردیم. 75 درصد بودجه اجرای کشورمان مربوط به حقوق و دستمزد است که کاری نمیتوانیم درباره آن انجام دهیم، ضمن اینکه 25 درصد دیگر بودجه جاری هم با تدبیر لازم به سمت کارایی و اثربخشی رفته است. در تبصره 18 با مصوبه کمیسیون تلفیق تلاش کردیم منابع مختلف بانکی در قالب کمکهای یارانهای و تسهیلات ارزانقیمت به سمت اشتغال یک میلیون نفری سوق پیدا کند که این هم از نقاط قوت بودجه است...وام ازدواج در لایحه بودجه سال 99 از 30 میلیون تومان به 50 میلیون تومان و دوره بازپرداخت آن از پنج سال به هفت سال افزایش یافته است...براساس مصوبه کمیسیون تلفیق، یارانه مددجویان بهزیستی در سال 99، 20 درصد افزایش پیدا خواهد کرد.
منبع:
فارس: رد کلیات بودجه سال ۹۹ کل کشور/ مخالفان و موافقان چه گفتند؟